Als de republikeinse leiding in het congres verstandig is stemmen hun gezagsgetrouwen mee met de democraten voor een compromisvoorstel dat ‘bipartisan’ is uitgewerkt. Als het Huis dat voorstel aanneemt zal de senaat het niet verwerpen. Dat voorstel zal het schuldenprobleem niet oplossen maar het is ook een illusie te menen dat dit voor 2 augustus zou kunnen. De schade die een impasse nu zou veroorzaken weegt niet op tegen het genoegen van de Teaparty om een duidelijk signaal te hebben afgegeven.

»

Het lijkt me evident dat de republikeinen gelijk hebben dat de overheidsuitgaven in Amerika moeten worden teruggebracht naar een niveau waarop ze betaald kunnen worden uit de hoogste belastingopbrengst ter wereld.

logica in soort bezuinigingen die aan de uitgevende instanties zelf worden overgelaten: er wordt bezuinigd waar het ’t meeste pijn doet

Men zou zich kunnen voorstellen dat er tijdelijk belastingverhogingen komen met een fatsoenlijke progressie die uitsluitend worden aangewend om de staatsschuld terug te brengen naar een aanvaardbaar niveau. Die verhogingen zouden dan automatisch weer dienen te verdwijnen als de gestelde doelen zijn bereikt op straffe van verlagingen over de hele linie van de politieke en andere overheidssalarissen. Iedere afwijking van dat voornemen zou een twee derde meerderheid in beide huizen van het congres of een referendum horen te vereisen.

Een zo grote verlaging van de staatsschuld betekent een inkrimping van de geldhoeveelheid en zal compenserende economische maatregelen nodig maken, maar dat kan.

Er zijn voldoende onnodige en eerder contraproductieve uitgaven die een substantiële bezuiniging mogelijk maken. Het is aan de aan de andere kant evident dat als er nu een beperking in de uitgaven zou worden afgedwongen dat ten koste zou gaan van essentiële uitgaven, d.w.z. uitgaven waar de overleving van de Amerikaanse samenleving mee gemoeid is. Er zit een soort logica in het soort bezuinigingen die aan de uitgevende instanties zelf worden overgelaten en die logica brengt mee dat er bezuinigd wordt waar het ’t meeste pijn doet.

Er is geen alternatief voor een zinnig bezuinigingsplan waarbij de categorieën luxe-uitgaven verdwijnen net als andere uitgaven waar niemand wat aan heeft. Dat soort bezuinigingen moet worden geconcipieerd en uitgevoerd door overheidskundigen die zelf geen deel uit maken van het apparaat. Het zal hun zeker een paar jaar kosten voor zo’n plan klaar kan zijn. Als Obama zich daar achter zou stellen maakt hij misschien nog kans herkozen te worden volgend jaar, wat onder de omstandigheden van dit moment nogal onwaarschijnlijk is.

Ik noem een paar elementen die van dit plan onderdeel zouden kunnen uitmaken.

Een verbetering van het fiscale systeem, met afschaffing van allerlei bijzonderheden die geen zinnig doel (meer) dienen, zonder verhoging van de tarieven.
Een verbetering van de rapportage van overheidsuitgaven en van de budgettering die het systeem doorzichtiger en controleerbaarder maken. Aangezien het bestaande systeem nog steeds gebaseerd is op uitgangspunten uit de achttiende eeuw en niet is ingesteld op het gebruik van geavanceerde computersystemen moet hier grote vooruitgang geboekt kunnen worden. Een opdracht tot het bouwen van een dergelijk systeem aan Microsoft is een mogelijkheid. Dat bedrijf heeft daarvoor de capaciteiten in huis, inclusief de relaties met de benodigde ‘onderaannemers’
Afschaffen van alle overdrachtsuitgaven en onderbrenging van de noodzakelijke sociale uitgaven in het social security systeem. Dat systeem zou helemaal los moeten worden gekoppeld van de overheidsuitgaven. Reorganisatie van het militaire apparaat; beëindiging van de oorlogen in Irak en Afghanistan. Een herijking van de militaire prioriteiten en een aanpassing van het apparaat aan de nieuwe doelstellingen.
Het national health care systeem terugbrengen tot een soort ziekenfonds voor de minder bedeelden waaruit alleen de dringende medische voorzieningen worden betaald. Beperking van de medische aansprakelijkheid tot gevallen van notoire wanprestatie met een cap afhankelijk van het inkomen van de gelaedeerde. Voorschriften die aanbieders van medische verzekeringen dwingen betaalbare en medisch efficiënte pakketten op de markt te brengen met inzichtelijke polissen.
Uitkammen van uitgaven aan de hand van de verbeterde financiële rekeningen met het oog op een verhoogde efficiency.

Aangezien een zo grote reorganisatie van de Amerikaanse overheidsuitgaven een grote invloed zal hebben op het wereldgeldstelsel is het aan te raden dat verbeteringen daarin parallel plaats vinden. Een van de belangrijkste verbeteringen zou zijn om het onmogelijk te maken futures te schrijven zonder aantoonbare aanwezigheid van de onderliggende commodities. Een andere verbetering zou zijn de beperking van hypotheken tot 70% van de gemiddelde waarde van vergelijkbare onroerende zaken in de vijf voorafgaande jaren. Daarnaast zouden hypotheken alleen mogen worden verstrekt aan mensen die aannemelijk kunnen maken dat schuldaflossing mogelijk is zonder liquidatie van de ondergezette onroerende zaak. Greenspan dacht dat banken verstandig genoeg zouden zijn om zelf met dit soort maatregelen te komen maar gebleken is dat dit niet het geval is. Creditcards zouden vervangen moeten worden door debitcards en persoonlijke leningen alleen verstrekt onder dezelfde voorwaarden als hypotheken. Het plafond voor overheidsleningen zou moeten liggen bij 60% van het nationaal product, waarbij de centrale overheid het enige overheidsorgaan is dat de markt betreedt en doorleent aan de lagere overheden. De opbrengst van effecten zou – buiten gevallen van overlijden en andere calamiteiten – alleen mogen worden aangewend voor het aanschaffen van andere effecten of voor het aanhouden van spaarrekeningen waaruit pas na vijf jaar opnames mogen plaats vinden.

Dit zijn alleen hele ruwe lijnen, opgezet zonder grondige studie van de specifieke Amerikaanse problematiek maar die zal niet wezenlijk anders zijn dan de Europese of de Japanse. De jonge economieën kunnen er overigens op wachten dat ze met de zelfde problemen zullen worden geconfronteerd. Voor hen geldt: regeren is vooruitzien. Iedereen heeft baat bij verbetering van het wereld geldsysteem en van de overheidsuitgaven. Wanneer we daar nu niet alle aandacht geven die het verdient zullen we de problemen van uitputting van energievoorraden en grondstoffen, wereldoverbevolking, milieuverontreiniging en de oorlogen die daar over dertig jaar ongetwijfeld mee gepaard zullen gaan nooit meer op kunnen lossen.  
Stond vrijdag al op het weblog van Toon zelf