Ouder: Een tenenkrommend debat
Nieuwer: Kwaliteitskrant?

Arabische wetenschap en de lamp van Aladdin

Er verschijnen regelmatig boeken over de bijdrage van de islamitische beschaving aan Europa. Sommige van deze publicaties kijken vooral naar hetgeen Europa zelf heeft gedaan en onder welke omstandigheden Europa zich ontwikkelde, zonder zich al te zeer af te vragen hoe het beginmateriaal werd aangeleverd.
Een andere groep publicaties zoekt de oorzaak van de latere ontplooiing van Europa juist in het beginmateriaal. Eén van deze publicaties is Aladdin’s Lamp van John Freely (2009).

»
Freely is een fysicus en wetenschapper die zich met de geschiedenis van de wetenschap bezig houdt.
De ondertitel van het boek luidt: ‘How Greek Science came to Europe through the Islamic World’. Letterlijk genomen dekt dit precies de inhoud van het boek, maar het suggereert een exclusieve rol voor de islamitische wereld die in werkelijkheid niet bestond.
Het vertaalproject werd uitgevoerd door nestorianen, joden en Grieken

De schrijver behandelt de hele geschiedenis van exacte wetenschap vanaf Anaximander (ca. 600 voor Christus) tot en met Copernicus. De opsomming van een lange reeks wetenschappelijke ontwikkelingen is een manier van behandelen die een aaneengesloten ontwikkeling suggereert, die in feite niet aanwezig is.

Voor het goede begrip moet opgemerkt worden dat filosofie destijds grotendeels stond voor logica en in mindere mate voor natuurwetenschap. Het onderscheid tussen filosofie (ook wel natuurlijke filosofie genoemd) en wetenschap zoals fysica en chemie ontstond pas in de loop van de 18de eeuw.

De feiten die in het boek worden weergegeven zijn op zichzelf correct. De Griekse wetenschap bloeide achtereenvolgens
Dat de wetenschappelijke ideeën van Plato en Aristoteles elkaar grotendeels uitsluiten, ontging hen
op in Alexandrië, Edessa en Nisibis, om uiteindelijk in Jundashipur te belanden. Na de revolutie van de Abbasiden (750) zagen de kaliefs in dat ze de Griekse kennis konden gebruiken voor bestuur en versteviging van hun heerschappij, mede omdat ze de concurrentie van de Omayyaden in Spanje vreesden. Met dit doel voor ogen ontwikkelden ze een schrift en een grammatica van het Arabisch en pas daarna kon het vertaalproject op gang komen onder kalief Haroen-al-Rasjid (ca. 800).

Het vertaalproject werd uitgevoerd door nestorianen, joden en Grieken. In de negende eeuw was nog maar ongeveer 10 % van de bevolking moslim, dat wil zeggen alleen de bovenlaag van etnische Arabieren en de toplaag van de veroverde volken die zich als ‘cliënt’ had verbonden met de nieuwe heersers. Deze toplaag had geen behoefte om andere talen dan het Arabisch te leren, omdat rond 700 het Arabisch als verkeerstaal in het rijk was ingevoerd.

Rond 900 waren praktisch alle Griekse teksten waar de moslims aan konden komen, vertaald in het Arabisch. Daarbij hadden de vertalers soms nieuwe woorden moeten verzinnen, omdat bepaalde begrippen in het Grieks nog geen equivalent in het Arabisch hadden. Na deze tijd ging de kennis van het Grieks verloren in het Arabische Rijk [1] . Averroës, de latere kenner van Aristoteles, bestudeerde diens werken uitsluiten in het Arabisch.

Beschikbaarheid van teksten alleen is niet voldoende voor een goed begrip. De moslims zagen alle Griekse teksten als onderdeel van een samenhangend geheel.
Al vanaf het begin botste de filosofie met de islam
Dat de wetenschappelijke ideeën van Plato en Aristoteles elkaar grotendeels uitsluiten, ontging hen, zodat denkers als al-Farabi [2] en Avicenna vele jaren van hun leven besteedden om de tegenstellingen langs omwegen met elkaar in overeenstemming te brengen. Avicenna ging zelfs zover om bepaalde begrippen van Plato en van Aristoteles aan elkaar gelijk te stellen, zoals bij het bespreken van de noodzakelijkheid van een schepper. Ook latere schrijvers als Porphyrius, waarvan een deel van diens Enneaden onder de Arabieren circuleerde als de ‘Theologie van Aristoteles’ werden kritiekloos als zodanig geaccepteerd.

Al vanaf het begin botste de filosofie met de islam. Sommige boeken van Aristoteles, zoals de Analytica Posteriora, werden door de islamitische schriftgeleerden verboden omdat de eeuwigheid der schepping er op logische wijze werd verklaard. Grote filosofen als al-Kindi (801-873) en al-Farabi (870-950) verwierven veel faam, maar werden ook regelmatig tegengewerkt. Al in hun tijd klonk het verwijt dat ze de filosofie voorrang gaven boven het geloof in Allah, hetgeen hen kwam te staan op bedreigingen en boekverbrandingen. De strijd tussen filosofie en geloof werd in de 10de eeuw beslecht in het voordeel van de schriftgeleerden. Ook het befaamde Huis der Wijsheid had te lijden onder deze ontwikkeling. Het werd rond 900 gesloten om de verspreiding van ketterse Griekse ideeën tegen te gaan. Later werd nog een encyclopedie geschreven door de Broeders van Puurheid (10de eeuw), maar hoe belangrijk deze activiteit was, valt moeilijk te zeggen, omdat we niet weten hoeveel schrijvers hierbij betrokken waren. Duidelijk is dat de Griekse kennis bij de Arabieren niet altijd gunstig werd ontvangen en dat de belangstelling ervoor vanaf het begin gekanaliseerd werd in het belang van de islam, en niet in het belang van kennis als kennis. Al vanaf de 10de eeuw beperkte de studie van de filosofie in de islamitische wereld zich tot algemene teksten in handboeken en samenvattingen, die geen grondige kennis opleverden.

Op een aantal gebieden, zoals astronomie, landmeetkunde en optica deden moslim wetenschappers zelfstandig onderzoek en boekten ze vooruitgang ten opzichte van de overgeleverde Griekse kennis. Maar ook hier, en dat vermeldt Freely nergens, dienden deze wetenschappen islamitische doelen. De kennis werd gebruikt om het begin van de ramadan te bepalen en om reizen, zoals pelgrimstochten, binnen de islamitische wereld mogelijk te maken. De Topica van Aristoteles diende als handleiding om moslims intellectueel gereedschap te geven in discussies over het geloof met joden en christenen, omdat deze geloven veel langer ervaring hadden met tekstuitleg dan de moslims uit de woestijn [3].

Halverwege de 10de eeuw trokken de wetenschappers weg uit Baghdad omdat de macht van de kalief daar niet verder reikte dan de omgeving van de stad zelf.
De kennis van de antieke schrijvers, zowel Griekse als Latijnse, was in Europa nooit geheel verloren gegaan
Ze trokken naar Caïro en Damascus en een enkeling ook naar Andalus, waar ze in de lokale heersers nieuwe beschermheren vonden. Een deel van de wetenschappers belandde in Byzantium, waar de belangstelling voor de Griekse kennis weer was opgeleefd. In het oosten maakte de invloed van al-Gazhali rond 1100 een einde aan de invloed van filosofie, rond 1200 deden dat de Almohaden in het westelijke deel van de islamitische wereld [4]. In 1192 werd in Bagdad een boekverbranding georganiseerd van Griekse denkers met verdachte, on-islamitische ideeën [5]. Averroës was rond 1180 de laatste ster aan een overigens donker firmament.

Dit brengt ons op een ander punt dat Freely onbelicht laat. De kennis van de antieke schrijvers, zowel Griekse als Latijnse, was in Europa nooit geheel verloren gegaan. Enkele werken van Aristoteles over de logica waren in het Latijn vertaald en bleven beschikbaar gedurende al die eeuwen. De inhoud van de overige werken was beschikbaar in de vorm van besprekingen, bijvoorbeeld door de kerkvaders Augustinus en Ambrosius. Al onder Gregorius de Grote (ca. 600) en later Karel de Grote werden projecten opgestart om de Griekse kennis opnieuw te bestuderen, omdat men had ingezien dat dit noodzakelijk was om de bijbel goed te begrijpen [6]. Al in deze periode begon de invloed van Plato af te nemen, ondanks het feit dat zijn werk integraal was overgeleverd,
Karel de Grote stimuleerde het lezen en schrijven in zijn hele rijk
terwijl in de islamitische wereld de invloed van het neoplatonisme juist groeide door toedoen van Avicenna. Veel kloosters beschikten over een kloosterschool, waar men beschikte over werken waarin de Griekse kennis, maar ook werken van Romeinse schrijvers als Cicero, Augustinus en Priscianus werden bestudeerd. De Griekse kennis werd in Europa door toedoen van de Kerk in honderden kloosterscholen verspreid, daar waar in de islamitische wereld de Griekse kennis door de schriftgeleerden werd tegengewerkt en voorbehouden bleef aan de elite.

Het boek van Freely suggereert dat de Griekse kennis geheel verloren ging in het westen en opnieuw geïntroduceerd werd door vertalingen uit Toledo en Palermo, na 1100. Maar we weten dat de moslims Griekse boeken kochten in Byzantium. We weten dat de Byzantijnse keizer een boek over logica naar een Frankische keizer stuurde als blijk van vriendschap. We weten dat in de kloosterscholen in Europa het gewoonte was om werken van Augustinus te bestuderen en dat deze kerkvader veel waardering had voor Aristoteles en diens werk uitvoerig besprak. Alleen al uit de periode van Karel de Grote en de 9de eeuw zijn er 8000 handschriften overgeleverd, hetgeen betekent dat de productie in die tijd nog veel groter moet zijn geweest [7].
Karel de Grote stimuleerde het lezen en schrijven in zijn hele rijk. Aangezien op dat moment het vertaalproject in de islamitische wereld nog moest beginnen, moeten de Franken andere bronnen hebben aangesproken, zoals Byzantium en het zuiden van Italië.
We weten dat tijdens de Karolingische Renaissance en de Ottoonse Renaissance actief gezocht werd naar Griekse originelen van de teksten die men al kende in het Latijn. Otto II trouwde met een Byzantijnse prinses en stuurde rond 970 Gerbert van Aurillac naar Spanje om manuscripten te bestuderen. Deze belangstelling voor het origineel is precies wat de Europeaan in de 10de eeuw al onderscheid van de moslim: de belangstelling voor het origineel en voor kennis als kennis.

Misschien is het juist dit mentaliteitsverschil dat veroorzaakte dat rond 1200 de westerse beschaving
de islamitische claim ten aanzien van het doorgeven van de Griekse kennis maakt een ironische indruk
definitief een andere wending nam dan de islamitische. Zonder de nieuwsgierigheid van de Europeanen naar de originele teksten en de verschillen daarvan met de Arabische vertalingen en de bijgaande commentaren, zou de wereld niet verder zijn gekomen dan de uitleg die Avicenna gaf aan de Griekse erfenis. Dit gegeven weegt des te zwaarder omdat de uitleg van Avicenna gemeengoed is geworden in de islamitische wereld, terwijl de commentaren van Averroës, die wel begreep dat Aristoteles los gezien moest worden van Plato, in diens eigen tijd al verdacht gemaakt werden.

Afgezet tegen de huidige verhoudingen, maakt de islamitische claim ten aanzien van het doorgeven van de Griekse kennis een ironische indruk: tenslotte heeft de islamitische wereld de Griekse kennis ingekapseld tot er geen inspiratie meer uit voortkwam, terwijl juist in het ‘achterlijke’ Europa de waardering voor het origineel het grootste was.

Noten:

1 N. Rescher, The development of Arabic logic, 1964, p. 52.
2 M. Fakhry, Al-Farabi, 2002, p. 31 en 38.
3 D. Gutas, Greek thought, Arabic culture, 1998, p. 66.
4 De Lacy O’Leary, Arabic thought and its place in history, 1922, p. 243.
5 N. Rescher, The development of Arabic logic, 1964, p. 59.
6 P. Riché, Education et culture dans l’occident barbare VI-VIII, 1962, p. 155 e.v.
7 J. Janssens, Renaissance in meervoud, 1995, p. 96.

Ester Losita, 24-10-2011

Naar reageerveld

Reacties

# 1

Alf Jans:

Er worden wel erg veel van dit soort boeken geschreven. Zouden dit soort schrijvers subsidie ontvangen van kapitaalkrachtige sponsors uit olierijke landen?
Doet mij sterk denken aan het boek van Mark Graham: “How Islam Created the Modern World.”
Als tegengif stel ik voor Sylvain Gouguenheim: Aristote au Mont-Saint-Michel.
Voor wie het Duits beter beheerst: Aristoteles auf dem Mont Saint-Michel: Die griechischen Wurzeln des christlichen Abendlandes [Gebundene Ausgabe]
In een wat oudere uitgave (1974) van Kröners Philosophisches Wörterbuch in de lemma islamische Philosophie staat: Eine kurze Nachblüte erlebte die i. Ph. im maurischen Spanien. Sie stand dort von Anfang an stark unter dm Einfluß jüd. Philosophen. Diese Nachblüte ist wichtig, weniger an sich als durch ihre Wirkung auf das christl. Europa des MA. (→ europäische Philosophie).
DEZE NABLOEI IS BELANGRIJK, NIET ZOZEER OP ZICH ALS DOOR DE WERKING OP HET CHRISTELIJKE EUROPA VAN DE MIDDELEEUWEN.
Deze zin is onthullend. Waarom was deze “islamitische filosofie” vruchtbaar in Europa en niet in de islamitische wereld?

25-okt 2011 , 04:25

# 2

Henri:

Uitstekende analyse van een boek, dat de geschiedenis tracht te vervalsen. Hoewel de islamieten, mede dankzij de hierboven genoemde impulsen vanuit de Griekse cultuur, een periode van grote intellectuele bloei hebben gekend, is het ook glashelder dat hun bijdrage aan onze, westerse ontwikkeling (behoudens gebieden als wis- en sterrekunde, de laatste 700 jaar heeft stilgestaan of als negatief moet worden aangemerkt. Wij hebben de Griekse filosofie, via de Etrusken en Romeinen wel tot ontwikkeling gebracht, en met duidelijke resultaten. Freely probeert (al of niet gesponsord) ons succes op zeer veel terreinen te kapen.

25-okt 2011 , 05:23

# 3

Ester Lositas:

@Alf Jans:

De opmerking over de nabloei in Andalus is correct, maar kan alleen goed begrepen worden als men de ontwikkeling van de filosofie/logica in de hele islamitische cultuurkring goed bestudeert.

Zoals uit mijn artikel blijkt, speelde het platonisme een grotere rol dan het aristotelische denken bij de moslims, hetgeen begrijpelijk is, omdat de platonische 'idee' makkelijk gelijkgesteld kan worden aan allah. Plato vormde voor de moslims a.h.w. een brug naar de rest van het griekse denken. Op het moment dat het vertaal project begon onder de Abbasiden, had het Ommayyaden kalifaat in Spanje daar geen deel aan. Pas toen de filosofen elders hun brood moesten verdienen, vertrokken ze onder andere naar Andalus, waar ze niets te maken hadden met Gazali en Avicenna, die Aristoteles vijandig gezind waren.

In het westen, o.a. Andalus, konden denkers als Averroes en Avempace wel Aristoteles bestuderen als een zelfstandig denker. Later onder de Almohaden was het daar snel mee afgelopen, omdat de stichter van de Almohaden zich voornamelijk liet inspireren door Gazali.

25-okt 2011 , 06:30

# 4

ErikB:

De bespreking van dit boek door Ester Lositas lijkt me zeer adequaat.
De teneur van het boek lijkt me geheel passen in het "Eurabia-project",
dat Bat Ye'or aan de kaak heeft gesteld: De Europees-Arabische dialoog moet geheel van dankbaarheid voor de Arabisch-islamitische cultuur doordrongen worden, opdat.....
Ester laat zien, dat de Europese complexe ontwikkeling van filosofie en wetenschapen alles wat daar maar mee kan samenhangen helemaal niet zo schatplichtig is aan de Arabieren. Maar dat wisten we al....

25-okt 2011 , 06:55

# 5

Alf Jans:

@ Ester Lositas
Helemaal mee eens met uw constatering dat de kennis van het Helleense erfgoed niet verloren was in het Westen, zoals meneer Freely (maar niet hij alleen, al de auteurs met deze islamofiele insteek hanteren dit onhoudbare argument) wenst te suggereren, integendeel.
Contacten tussen de Byzantijnen bestonden reeds van voor de Ottonen (huwelijk tusen Otto II en Theophanu, resulterend in zoon Otto III). Reeds tijdens Karel de Grote werd een huwelijk voorgesteld tussen de zoon van keizerin Irene, de basileus ConstantijnVI en de dochter van keizer Karel, Rothrude. Dat het enkel bij voornemens was gebleven doet niets af aan het feit dat de West-Romeinse wereld goede contacten onderhield met de Oost-Romeinse wereld. Ook religieus was er geen reden tot wederzijdse isolationisme. De Grote Schisma ontstond pas in 1054. Maar ook daarna bleven de contacten bestaan.
Wie een goede indruk wil krijgen over de ontwikkelingen in het Westen, die leze "The Passion of the Western Mind" van Richard Tarnas. Daar blijkt overduidelijk uit de glorieuze, autonome prestaties van de Westerse Geest, met de passie voor redelijk denken, afkomstig van de grote Hellenen.
Kreeg echter al vroeg de indruk dat de falasifa in hun umma nogal geïsoleerde figuren waren, in tegenstelling tot de westerse denkers. Het resultaat is navenant, heden ten dage nog te aanschouwen in de Mohammedaanse wereld.

25-okt 2011 , 08:08

# 6

toon kasdorp:

@ Alf Jans en Ester Lositas.
Het lijkt mij dat de invloed van de islam op het westen in de middeleeuwen moet worden gezocht en niet in de moderne tijd. Het mysterieuze in de westerse ontwikkeling is juist dat de beschaving van de hoge middeleeuwen met haar kathedralen en getijdenboeken, minstrelen, kruistochten en riddertoernooien er ergens in de elfde eeuw opeens was, zonder enig zichtbaar verband met het westerse verleden. In de vijftiende eeuw, na de renaissance was zij ook opeens weer weg en alles wat er van over is zijn relieken. Het kan eigenlijk niet anders of die middeleeuwse beschaving is een offshoot van de islam. Daarna hebben we alleen via de Turken en vooral in Oost Europa nog wat met de islam te maken gehad tot in de twintigste eeuw.

26-okt 2011 , 06:15

# 7

Ester Lositas:

@ Toon Kasdorp:

Ik begrijp niet zo goed hoe je kunt spreken van 'zonder enig zichtbaar verband met het westerse verleden'. Het is overvloedig gedocumenteerd dat Isidorus van Sevilla, Gregorius de Grote en Karel de Grote begonnen met het opnieuw bestuderen van de Antieke schrijvers.

De kathedralen ontstonden niet uit het niets, al de Merovingen zetten de Romeinse bouwstijl voort, waarvan de grote Romaanse kathedralen in Duitsland in de 10e eeuw de voortzetting zijn. De Gotische kathedralen vormen een stijlovergang, maar geen technische sprong vooruit.

Over een mogelijk verband tussen minstrelen en islam is veel gespeculeerd, maar weinig bewezen.

Tenslotte begrijp ik in uw argument niet goed waar in de 11e eeuw dan plotseling die cultuur vandaan zou zijn gekomen. De contacten met Arabieren - die alleen Arabisch spraken, een taal die in Europa praktisch onbekend was - waren minimaal. De moslims probeerden de verspreiding van boeken naar het westen te verhinderen. De moslims in Andalus waren tot de 11de eeuw barbaren, die half nomadisch en half in de stad leefden. Hun leefwijze verhinderde de ontwikkeling van cultuur. Poezie was wel goed ontwikkeld onder de moslims.

Ik zou dan willen weten welke culturele elementen uit islam een invloed in het westen hebben uitgeoefend en op welke manier. Z

26-okt 2011 , 06:52

# 8

Alf Jans:

Bravo Ester Lositas. U neemt me de woorden uit de mond.
De these dat de eerste helft van de Europese middeleeuwen een achterlijke, barbaarse periode was, met uitsluitend plaggenhutten, en dat in de tweede helft met de Gotische kathedralen, de universiteiten enz., onder invloed van de Arabisch mohammedaanse beschaving de onzelfstandige Westerse tot stand was gekomen snijdt geen houdt. Een voorbeeld uit de architectuur: voor de Gotische was er de Romaanse architectuur. Vergeet ook niet de militaire architectuur, de burchten (Le Krak de Chevalier bijv.).
Om op de filosofie terug te komen. De suggestie dat na 500 alle Helleense erfgoed verdwenen zou zijn, dat Aristoteles uit het geheugen van de Westerse mens verdwenen zou zijn is natuurlijk kwatsch.
"Aristotle could not in any case be easily be dismissed, for his already known works on logic, passed on by Boethius, has been considered authoritative since the beginning of the Middle Ages, forming one of the bases of Christian culture."
Richard Tarnas: The Passion of the Western Mind.
Hoofdstuk IV: The Transformation of The Medieval Era.
Anicius Manlius Torquatus Severinus Boethius leefde van ongeveer 480 tot 524, de periode van de ondergang van het Romeinse rijk.
Ibn Rushd de commentator was natuurlijk mooi meegenomen maar zonder deze Mohammedaanse kadi was het ook wel gegaan. De glorieuze Westerse Renaissance zou ook wel van de grond zijn gekomen.
In The Legacy of Jihad (Andrew Bostom Editor) blz. 147 kan men een Sharia commentaar over de jihad van deze Aristoteles expert lezen en daar is geen woord Grieks bij: Bidayat al-Mudjtahid. Dit is andere koek.
Ook wil ik nogmaals het boek van Sylvain Gouguenheim: Aristote au Mont Saint Michel onder uw aandacht brengen. Een eyopener.

26-okt 2011 , 09:32

# 9

toon kasdorp:

Dat alleen een aantal geleerden in West Europa Arabisch sprak is zeker juist.Maar dat lag anders in Spanje en op Sicilië. Daar spraken de Christenen en Joden wel degelijk heel algemeen Arabisch naast Latijn en van onze geloofsgenoten in Spanje hebben we naar alle waarschijnlijkheid het meeste overgenomen.Maar mij gaat het meer om het dagelijks leven in de Middeleeuwen en het aanzicht van de steden en kastelen dan om de werken van de filosofen en geleerden. Trouwens ook de Middeleeuwse kunst en geleerdheid is voor ons moeilijk inleefbaar.
Terwijl we geen moeite hebben ons te verplaatsen in
Plato en Thucydides begrijpen we de middeleeuwse gebedenboeken niet meer of de verhalen van Roland en de Cid. Niemand heeft nog gevoel voor een vroomheid die
alles ondergeschikt maakt aan het hiernamaals en die de energie en artisticiteit van generaties kon besteden aan het bouwen van een kathedraal.
Dat zijn zaken die men op dezelfde wijze aan kon treffen in de Dar al Islam van voor de invallen van de Mongolen. Niet in de moskeeën uiteraard, want de imams hebben de cultuur altijd betreden, maar aan de hoven van de kaliefen en in de moslimsteden. Het ligt voor de hand dat ze in de christelijke middeleeuwen daar vandaan zijn gekomen. Ik moet toegeven, het is meer een bewijs uit het ongerijmde dan dat er veel documentair bewijs voor kan worden aangevoerd. Maar we hebben een parallel in onze eigen tijd.
Zoals de communistische wereld van voor 1990 vrijwel alles van het westen overnam, waartegen zij zich tegelijkertijd met alle energie verweerde en wat zij in alle toonaarden ontkende, zo ongeveer
gedroeg zich ook het westerse christendom tegenover de islam in de middeleeuwen, als een culturele satelliet.
Zonder bronvermelding of dankjewel werd links en rechts overgenomen uit een islam, die tegelijkertijd te vuur en te zwaard bestreden werd.Het kan naar mijn mening niet anders dan dat iedereen die Granada en Toledo bekijkt, of alleen maar de irrigatiewerken bij een willekeurig stel boerderijtjes in de buurt van Malaga, die komt onder de indruk van wat de Arabieren in die tijd hebben gepresteerd.
Dat doet natuurlijk niet af aan het feit dat het allemaal na de dertiende eeuw vrij plotseling ook weer ophield en dat er behalve een opbloei onder het bewind van de Osmanli er sindsdien weinig goeds meer gekomen is uit het Midden Oosten. Maar de breuk die de hoge Middeleeuwen vormden met alle westerse tradities sinds de zevende eeuw voor Christus moet toch ergens vandaan zijn gekomen. Het is zeker geen voortbouw op de Karolingische renaissance, waarvan de effecten trouwens in de elfde eeuw volledig waren verdwenen. Daarvoor bestaat niet alleen voldoende documentatie maar ook ruimschoots archeologsich bewijs

27-okt 2011 , 07:37

# 10

Ester Lositas:

De bouw van de kathedralen kwam allereerst voort uit een bevolkingstoename, die op zijn beurt mogelijk was gemaakt door de invoering van het drieslagstelsel onder Karel de Grote. De grotere kerken waren noodzakelijk omdat de steden groeiden.
Het is een misvatting om te denken dat de energie van de mensen in de 11e en 12de eeuw hoofdzakelijk of zelfs maar grotendeels aan de bouw van de kathedralen werd besteed (die overigens grotendeels in de 13de en zelfs 14de eeuw werden gebouwd, en dus weinig te doen hebben met de renaissance van de 12de eeuw, maar dit terzijde), want in diezelfde periode nam de handel enorm toe, de scheepsbouw en voerde men nog tal van oorlogen met buurstaten.

Verder begrijp ik de opmerking over het 'verdwijnen van de effecten van de karolingische renaissance' niet. Hoe is dat verdwijnen dan gedocumenteerd?

27-okt 2011 , 08:39

# 11

Theo Prinse:

Ik moet het nog helemaal lezen maar ik vind dit artikel nu al de absolute TOPPER van de week en heb het op mijn facebook geplaatst en aan mijn vriend Prof de Ruiter in Durham gestuurd.

27-okt 2011 , 12:45

# 12

toon kasdorp:

@Ester Lositas

We praten langs elkaar heen ben ik bang. Mijn betoog had tot doel verbazing uit te drukken over het plotselinge ontstaan van een zo bijzondere cultuur als de hoge middeleeuwen en die kathedralen en getijdenboeken zijn alleen voorbeelden van al het fraais dat deze cultuur heeft voortgebracht.
De periode tussen Karel de Grote en de tweede helft van de elfde eeuw was een nachtmerrie. De bevolking ging achteruit tot na het jaar duizend en begon pas weer te groeien toen overal in West Europa Vikingen met grondgebied beleend werden dat ze vervolgens gingen verdedigen tegen hun voormalige landgenoten. Onze Hollandse graven en de Normandiërs zij daar voorbeelden van.
Het is onbegrijpelijk hoe de armoede en ellende van het jaar 1000 kon overgaan in de bloei van 1100 zonder invloed van buiten. Van sommige technische hulpmiddelen, zoals bijvoorbeeld de windmolens, weten we waar ze vandaan kwamen, maar van veel andere technieken die nodig waren voor het vestigen van de ambachtelijke industrie in de Vlaams steden weten we niet waar ze vandaan komen. Dat alles ter plekke zou zijn uitgevonden is alleen erg onwaarschijnlijk. Wat kan die invloed anders geweest zijn dan de islam, de enige beschaving in de buurt?
U vroeg hoe de verdwijning van de effecten van de Karolingische renaissance kan worden gedocumenteerd. U bedoelt waarschijnlijk de intellectuele invloed van Alcuinus en Hrabanus Maurus e.a. maar ik had meer het oog op het leven in vrede en welvaart van de bevolking. Die kan, in negatieve zin dan, worden gedocumenteerd aan de hand van alle kloosterkronieken uit die tijd waarin de plundertochten van de Vikingen en andere plaatselijke rovers worden beschreven. Van de kloosters in Utrecht tot die van St Gallen in Zwitserland.
Over de terugval na Karel de Grote bestaat geen twijfel evenmin als over de grote bloei, vooral in Noord Italië en in de Lage Landen na elf honderd. Dat moet toch iedereen verbazen? Zoiets komt toch niet uit de lucht vallen?

27-okt 2011 , 06:06

# 13

de^mol:

@toon kasdorp
In Granada met bv het Alhambra is zeker Arabische cultuur te zien, en is er natuurlijk, als gevolg van 800 jaar islamitische bezetting invloed te zien, maar het is zeer overdreven te spreken van een Europese cultuur die zijn basis vindt in de islam. Dat laatste is simpelweg pertinente bullshit.

Je zou eens een kijkje moeten gaan nemen bij Segobriga, maar ook eens de Islamitische muren van de burcht van Malaga moeten 'bestuderen', waar je kan zien dat de moslims zich te goed deden aan de bouwstenen aangedragen door de Romeinen (zij braken Romeinse bouwwerken af om hun muur te bouwen). In Segobriga bouwden de Visigoden al 'tempels' die voortboorduurde op de Romeinse tempels, en die vandaag de dag worden weerspiegeld in onze kathedralen en kerken. Al die kerken van vandaag de dag hebben dezelfde zuilen struktuur en indeling die de Romeinen al gebruikten. Sterker nog, veel moskeeen gebruiken juist de Romeinse indeling van zuilen met een centrale hal met 2 parallele 'loopgangen' aan weerzijden gescheiden door zuilen, zie bv. de beroemde moskee in Damascus.

Mooie Romeinse voorbeelden vinden we gewoon nog in Segovia, maar ook in vele andere Spaanse steden als Cadiz en Cartagena (waar we zelfs nog een Punische basis vinden). Steden als Cordoba, dat in de Romeinse tijd de grootste stad van Europa was, hebben nog steeds grote Romeinse invloed, met idd. een Arabische imprint (de beroemde moskee bv.). Maar dat de islam de basis vormt is complete onzin. Sterker nog, hoe verder je naar Noord Spanje reist, hoe minder 'Arabische' imprint je waarneemt. In bv. Burgos is helemaal geen 'Arabische' bouwstijl meer waar te nemen. Logisch ook, omdat het maar zeer kort 'bezet' gebied was.

Verder is in islam zelf het meeste wat er vanuit die 'cultuur' kwam niet voortgekomen uit islam maar uit de Arabische en Perzische culturen van voor de islam. Bv de beroemde bogen van deuren (overigens ook al in iets andere vorm door de Romeinen gebruikt) en de mozaieken zijn niet uit islam maar werden al in het oude Mesopotamië gebruikt. Sinds islam is er eigenlijk helemaal niets nieuws meer gekomen (of zijn het misschien dan toch de minaretten?). Ook zaken als Kastelen e.d. hebben niets met islam te maken, ook al heeft de introductie van kastelen in Europa misschien iets met de vijandigheid van islam te maken. Al ver voor Islam, bv ook in Romeinse tijd en eerder waren kastelen gemeengoed. In het oude Babylonische Rijk waren die er al. Beroemd is bv de belegering van de tempelberg met de Antonia burcht. Maar dat is maar een van de vele voorbeelden uit de oude geschiedenis. Troye was een 'kasteel-stad'.

Overigens zijn kastelen ook een uiting van 'geweld' e.d. Voor het Spaanse moorse rijk waren er in Spanje geen kastelen, simpelweg omdat de maatschappij dat niet nodig achtte. Voor de overheersing vonden de moren dat echter wel nodig, waarna de Spaanse christenen dat op hun beurt weer nodig vonden. Waarschijnlijk een gevolg van de 'vechters'-mentaliteit die er uit die cultuur voortkwam.

28-okt 2011 , 02:12

# 14

Ester Lositas:

@Kasdorp, # 12

Na ongeveer 950 was het praktisch gedaan met de invallen van Hongaren en Vikingen. De bevolking groeide snel, evenals de handel, waarmee tevens een einde kwam aan de gouden tijd van Andalus. De nieuwe omstandigheden weespiegelden zich o.a. in de Ottoonse renaissance, de orde van Cluny en het verjagen van de rovers in Fraxinetum.

Dat na een eeuw van grote plunderingen en tegenslagen er opnieuw een opbloei kwam, is niet zo verwonderlijk. Net al in de situatie van Karel de Grote, was al het basismateriaal al aanwezig. Daarbij kwam dat Europa rond 1000 al veel beter georganiseerd was dan rond 800 en met name de kolonisatie in Oost-Europa had grote vorderingen genomen. Meer mensen maakte meer handel mogelijk en zelfs in Scandinavie waren koninkrijken ontstaan die deel namen aan die ontwikkeling, ipv alleen maar vikingen voort te brengen.

Het antwoord op de vraag waar kwam het vandaan is dus niet zo moeilijk: er was een sociale infrastructuur en die werd in sommige perioden meer benut dan in andere. Als hij meer benut wordt noemen we dat bloei en renaissance, als hij minder benut wordt noemen dat stilstand of verval.

28-okt 2011 , 09:10

# 15

toon kasdorp:

@Ester Lositas
Het is niet de opbloei na het ophouden van de plundertochten van de Vikingen waarover ik me verbaas. Mijn punt is dat de beschaving van de Hoge Mideleeuwen niet past in de westerse tradities, niet met wat er voor kwam in de oudheid en niet wat er na kwam in de moderne tijd. De middeleeuwen staan op zich en hebben meer met de islam gemeen dan met de rest van de westerse geschiedenis

29-okt 2011 , 07:19

# 16

Alf Jans:

Toon Kasdorp stelt: "Mijn betoog had tot doel verbazing uit te drukken over het plotselinge ontstaan van een zo bijzondere cultuur als de hoge middeleeuwen en die kathedralen en getijdenboeken zijn alleen voorbeelden van al het fraais dat deze cultuur heeft voortgebracht."
Uw verbazing vindt zijn oorzaak in de onderschatting van wat de Middeleeuwse gemeenschappen aan cultureel potentieel in zich bergen. Deze latente rijkdom wordt manifest zodra de situatie zich ook maar enigszins begon te verbeteren.
Wat bouwkundige capaciteiten ten tijde van de Karolingers betreft: op blz. 101 in The Oxford Illustrated History of the Middle Ages staat boven een foto van een decoratie van een deel van het paleis van Aken: “OF THE PALACE COMPLEX OF AACHEN only the chapel (the capella which contained the relic of St. Martin’s cappa or cloak) survives. It is an astounding witness to the skill of Carolingian architects and craftsmen, and of their inspiration, as can be seen clearly by the finely made bronze grills from the balcony, which follow antique models”. Op blz. 112 de opschrift: “THE PALACE CHAPEL AT AACHEN was begun in the early 790, near the warm-water baths which Charlemagne loved. The building is probably modeled on San Vitale in Ravenna, newly conquered by Charlemagne, and would provide a suitable setting for imperial ceremonial in following decades. Charlemagne’s throne is on the first floor, overlooking the main altar.”
Op blz. 113: “THIS IVORY PANEL (31 cm. by 21 cm.) is now set into an enamel book cover of the eleventh century. It was originally made in the 830s or the 840s in the circle of Charles the Bald, where craftsmen were producing ivories like this, strongly influenced by late roman models. It has three scenes, one above the other: the Crucifixion, the Resurrection of Christ, and the Last Judgement.”
De periode van voor de Hoge Middeleeuwen borgde een rijke schat aan kennis en bekwaamheden die de Hoge Middeleeuwen mogelijk maakte. Zoals men uit bovenstaande kan lezen werd een ivoren paneel uit de negende eeuw ingezet in een emaillen boekkaft uit de elfde eeuw. Het Westen heeft de islam niet nodig om tot bloei te komen, wel echter de erfenis van de Graeco-Romaanse civilisatie.
De islam was en is in essentie barbarij, obscurantisme.
De positieve elementen zijn geroofd en overgenomen van de mawali.

30-okt 2011 , 03:13

# 17

Jan Flier:

De Fransman Andre Servier heeft reeds in 1923 een boek geschreven over dit onderwerp: 'Islam and the psychology of the musulman'. De hoofdstukken van dit boek kun je downloaden van http://www.musulmanbook.blogspot.com
Hieronder een deel uit de inleiding tot het boek van Servier. Een onderstreping van de mening van Ester Losita over het boek Aladdin's Lamp. Dit boek van Servier zou opnieuw moeten worden gepubliceerd.

Prior to Islam they (the Arabs) had no civilization, nor have they developed one since Islam. They came close by the 9th century A.D., but managed to snatch defeat from the jaws of victory in the nick of time. Their sole creation has been a religion. Islam, said Servier, is a “secretion of the Arab brain.”

His history is a good accounting of the first centuries of Islam, up until the final ossification of Islamia which occurred in the Ottoman Empire. He documents how fragile young Islamia was after Muhammad because of infighting and a fading sense of purpose. What happened to the conquering hordes of Islamia after conquest became the biggest threat to early Islam. The conquering hordes had come from a geographical area devoid of civilization--the Arabian peninsula. The Arabs overwhelmed civilized 'neighbors' by means of sheer physical force and barbarity. Those whom they conquered were always much more civilized than these barbarian Muslims, whose primary interests were physical loot, carnality, and the joy of bloodshed using raw power-Bedouin values and virtues sanctioned by Islam.

However, the conquering Arabs kept making the same mistakes. They forced conversion to Islam on the conquered peoples; then, they themselves grew soft through their internalization of the fruits of civilization from those whom they had conquered. The conquered peoples, once converted, became utterly equal to the Muslims, as Islam dictates. The conquered peoples always set about conquering their conquerors, who grew softer and softer. Also, the early Muslims, with their Bedouin psychology, turned on each other continuously with intrigue after intrigue, On the other hand, the conquered peoples, now equal to the Arabs, just grew stronger, threatening the future of Islam. Something would have to be done to save Islam.

Before the process of ossification of Islamia really took hold, these early Muslim Arabs delighted with the inventions, discoveries, arts and sciences, and publications they had looted from the civilizations they conquered. These civilizations had been heavily enculturated through exposure to centuries of Latin, Greek, and certain other civilizations. Syria, Persia, and India were reservoirs of those cultures, and were plundered by the Islamists who moved in to take from them.

Servier is very clear about the fact that Islamists have invented absolutely nothing in their entire history, other than Islam, and yet they have received misattribution after misattribution from many ignorant sources, which have alleged Islamia to have been a high civilization, along the lines of the Arabian Nights (even this was Persian, not Arab). Medievalists mistakenly gave the Islamists credit for the knowledge passed to them from Muslim writings, not realizing that these materials did not originate with Muslims, but had simply been appropriated from others. Later on, in a backlash to Christianity, some Europeans went out of their way to praise Islam for its “high civilization,” as a means of putting Christendom in a bad light. To this day, many people, some of whom ought to know better, still misattribute the status of civilization and culture to Islamic society. Muslims copied, and usually not accurately. What original work they did do became selected histories and writings about grammar. Everything else they attempted to originate has been as universally inferior as it has been scarce.

Quoting Servier (page 18):

'To sum up: the Arab has borrowed everything from other nations, literature, art, science, and even his religious ideas. He has passed it all through the sieve of his own narrow mind, and being incapable of rising to high philosophic conceptions, he has distorted, mutilated and desiccated everything. This destructive influence explains the decadence of Musulman nations and their powerlessness to break away from barbarism…'

There is a good reason for that inferiority. Inferiority in all intellectual spheres is the spawn of Islam. Wherever Islam takes hold, human progress stops, then regresses to a basal level, where it stays. Quoting Servier, 'After a century of Arab domination, there is a complete annihilation of all intellectual culture.' (p 11)

Bedenk dat dit is geschreven in ca 1920, zo'n 90 jaar geleden!

31-okt 2011 , 11:05

# 18

Frans Groenendijk:

@Jan Flier. Bedankt voor je bijdrage. Ik had al eerder wat gelezen over dit boek. Mijn indruk is dat Servier een grote fout maakt. Misschien omdat hij te veel betekenis geeft aan het 'psychologische', maar in ieder geval bestaat er volgens mij een vrij grote overeenstemming over het feit dat de onderworpen volkeren NIET, en zeker niet onmiddellijk, gedwongen werden mohammedaan te worden. De leer van Mohammed veronderstelt expliciet maar in nog sterkere mate impliciet een indeling van de mensheid in twee groepen.
In de paragraaf Slavernij in de Gazastrook? haalde ik in dit verband deze hadith aan:
“De boodschapper van Allah ging naar de Khandaq en zag op een koude morgen de Emigranten en de Ansar graven omdat ze geen slaven hadden om dat voor hen te doen. Toen hij hun vermoeidheid en honger zag zei hij “O Allah! Het echte leven is het leven in het hiernamaals, dus vergeef de Ansar en de Emigranten." In hun antwoord zeiden ze "Wij zijn degene die een eed van trouw gezworen hebben aan Mohammed dat we door zullen gaan met de jihad zo lang als we leven."

01-nov 2011 , 02:26

# 19

Stradi:

Godsdienstscholen zijn een bedreiging

http://www.youtube.com/watch?v=_KNk6wNQjSU

03-nov 2011 , 09:07

# 20

Theo Prinse:

In tegenstelling tot die van de materialistische (hylè) Aristoteles is de ideeënwereld van Plato die van het filosofisch idealisme. Het F.idealisme wil alles tot een geestelijk beginsel herleiden. Tot het idealisme behoort de linkse kerk van de (internationale) socialisten [een tautologie an sich], de huidige groene mafia, de linker vleugel van de christen- en de hele sociaal-democratie. Het idealisme van Plato wordt in dit fijn Christelijk religieuze artikel opgevoerd tegen de als vreedzame religie vermomde moorddadige politico-militaire doctrine van de islam.
Daarmee schaart dit artikel van Ester Losita zich in het kamp van de idealistische dictatuur.

03-nov 2011 , 12:57

# 21

Frans Groenendijk:

@Theo Prinse. Ik snap niets van deze reactie. Waar precies zit dat 'fijn christelijke' in dit artikel? Ester wrijft de mohammedanen nota bene onder de neus dat ze Plato en Aristoteles op een hoop probeerde te gooien en dat in die ideologie er meer aansluiting was/is bij Plato.

03-nov 2011 , 01:45

# 22

Theo Prinse:

Nou, Plato en Aristoteles zijn twee tegenpolen

03-nov 2011 , 02:16

Uw reactie:

Reageren is niet mogelijk op dit bericht.

Terug naar begin artikel

Ik moet het nog helemaal lezen maar ik vind dit artikel nu al de absolute TOPPER van de week en heb het op mijn facebook geplaatst en aan mijn vriend Prof de Ruiter in Durham gestuurd.

Godsdienstscholen zijn een bedreiging http://www.youtube.com/watch?v=_KNk6wNQjSU

@Theo Prinse. Ik snap niets van deze reactie. Waar precies zit dat 'fijn christelijke' in dit artikel? Ester wrijft de mohammedanen nota bene onder de neus dat ze Plato en Aristoteles op een hoop probeerde te gooien en dat in die ideologie er meer aansluiting was/is bij Plato.

Nou, Plato en Aristoteles zijn twee tegenpolen

Godsdienstscholen zijn een bedreiging

http://www.youtube.com/watch?v=_KNk6wNQjSU