Assad en Moebarak en de opstanden in het Midden Oosten
Het regime van Assad jr. in Syrië heeft een uitgebreid netwerk van geheime diensten, die doen wat alle geheime diensten doen in het Midden Oosten: mishandelen, martelen en optreden met een grote willekeur. Zij arresteren mensen zonder dat er gegronde aanwijzingen bestaan dat de arrestant een delict heeft gepleegd en niemand is dus in Syrië zijn vrijheid zeker.
» Het land is corrupt, je krijgt er alleen iets gedaan als je connecties hebt of voor overheidsdiensten betaalt. Syrië is geen rechtsstaat. Dat was het ook niet onder zijn vader Assad sr. of diens voorganger. Dat was het alleen een tijdlang onder het koloniale regime van de Fransen. Daar denken een handvol overlevende oudere Syriërs nu met weemoed aan terug. Syriërs zelf zijn net zulke mensen als U en ik en als de meeste anderen mensen op de wereld.Onder Nasser en Assad sr. begon de fenomenale bevolkingsgroei die intussen tot ruim een verdubbeling van het aantal inwoners heeft geleid in de Arabische landen en die iedere economische vooruitgang illusoir maakt Je hebt er goede en slechten tussen, maar anders dan hier hebben de slechten het er voor het zeggen. Zij hebben het soort samenleving waarin deugnieten boven komen drijven. Die samenleving in Syrië deugt van geen kanten. Die deugt met name veel minder dan Assad zelf. Dat is relatief een man die deugen wil, voor zover dat te verenigen is met het aan de macht blijven in Syrië en die om deze reden ook teruggehaald is uit Engeland waar hij oogarts was.
Uit de rij inheemse bestuurders van na de tweede wereldoorlog komt Assad niet te voorschijn als de slechtste. Eerder samen met de Egyptenaren Sadat en Moebarak als een van de beteren. Geen van alle hebben ze iets fundamenteels aan de verbetering van de maatschappelijke infrastructuur van hun land gedaan of aan de economie. In Egypte nationaliseerden ze het Suezkanaal en begonnen ze oorlogen met Israël. Megalomane dromen produceerden de Unie Tussen Egypte en Syrië en gaf beide landen een veel te groot leger dat in de zesdaagse oorlog een ongehoord pak slaag kreeg van het veel kleinere en armere Israël. Onder Nasser en Assad sr. begon de fenomenale bevolkingsgroei die intussen tot ruim een verdubbeling van het aantal inwoners heeft geleid in de Arabische landen en die iedere economische vooruitgang illusoir maakt. De jonge Syriërs en Egyptenaren hebben geen werk. De revolutie van de laatste maanden heeft meer te maken met de overbevolking en de werkloosheid dan met bezwaren tegen het beleid, al is men in Syrië ontevreden dat het land geregeerd wordt door een minderheid van ongelovige Alawieten. Het beleid is in economisch opzicht in beide landen zo slecht niet, maar tegen de endemische corruptie en de overbevolking is nu eenmaal geen kruid gewassen. De positie van Moebarak was verzwakt omdat hij oud is en der dagen zat. Hij is in de tachtig en zou sowieso niet lang meer regeren. Assad had geen sterke positie omdat hij zijn vader niet zo lang geleden is opgevolgd en omdat men minder bang is voor hem dan voor zijn vader of zijn broer. Buitenlandse verslaggevers bezien het gebeuren in Syrië door een zwarte en in Egypte door een rosse democratische bril en ze hebben in geen van beide landen oog voor andere aspecten.
Nog even terug naar de erfenis die Moebarak in 1981 in ontvangst moest nemen, na de moord op Sadat. De bevolking is nog steeds tegen de vrede, dat blijkt en de Moslimbroeders hebben nog altijd een grote aanhangNasser heeft zijn kolossale nederlaag in 1966 niet lang overleefd en hij werd opgevolgd door Sadat. Die bereidde de oorlog van 1973 voor, waarin een belangrijke rol was weggelegd voor generaal Moebarak. Die oorlog werd ook verloren, maar de Egyptenaren kwamen er veel beter uit dan uit de oorlog van 1967. Ze konden in ‘73 het slagveld met opgeheven hoofd verlaten. Sadat benoemde tot beloning Moebarak tot zijn vicepresident. Door het herwonnen zelfrespect was Sadat nu in staat om vrede met Israël te sluiten en meer geld en energie vrij te maken voor vredestaken, onder andere voor het onderwijs. Maar zijn vrede met Israël is hem door zijn landgenoten nooit vergeven en aan zijn vredestaken kwam hij zelf niet toe. Korte tijd nadat hij Begin in Jeruzalem de hand geschud had en hij in Noorwegen de Nobelprijs voor de vrede in ontvangst had mogen nemen werd hij door de Moslimbroeders vermoord.
Dat zijn dezelfde moslimbroeders waar Assad in Hama en elders in Syrië mee van doen heeft. Zo goed en zo kwaad als dat ging heeft Moebarak dertig jaar lang een vredespolitiek gevoerd, maar hij moest daarvoor de Moslimbroeders als politieke organisatie zien uit te schakelen en de gevoelens van de meerderheid van de bevolking trotseren. Dat is allebei niet gelukt. De bevolking is nog steeds tegen de vrede, dat blijkt en de Moslimbroeders hebben nog altijd een grote aanhang. De Egyptische bevolking, die voor 80% shariadoelstellingen onderschrijft , zoals handen afhakken van dieven en het om het leven brengen van afvalligen, praat niet met buitenlandse journalisten. Dat doet alleen de 20% die Engels spreekt en er seculiere ideeën op na houdt.
Voor- en tegenstanders van Moebarak stopten op het revolutieplein iedere dag vijf keer hun onderlinge gevechten om zich gezamenlijk richting Mekka te buigen. Als ze het ooit ergens over eens worden in het Midden Oosten, dan is het dat hun landen moslimlanden zijn. De kleine bovenlaag die minder bijgelovig of streng in de leer is heeft nergens in het Midden Oosten een beslissende invloed. In feite zijn de ondemocratische regimes als die van Assad en Moebarak de bastions voor de seculieren tegen het fundamentalisme. Het is de dertigjarige periode van vrede die de inwoners van Egypte en Syrië heeft laten vergeten hoeveel gevaar ze lopen als de fundamentalisten straks aan de macht zullen komen. Voor de groep met democratische ideeën is de huidige revolutie een poging tot zelfmoord en dat geldt vooral voor de minderheden onder hen. Druzen, Alawieten en Assyrische Christenen in Syrië en Kopten in Egypte. De regimes zijn het uitvloeisel van een samenleving die zo rot is als een mispel. Moebarak en Assad zelf zijn waarschijnlijk het beste wat hun landen nu en de laatste dertig jaar voorradig gehad hebben. Te hopen valt dat hun opvolgers van hetzelfde kaliber zijn, maar zeker is dat niet. Dat er na Moebarak democratie gaat komen in Egypte is uitgesloten. De bevolking heeft minachting voor democratie. Zij beschouwt het als een vorm van westerse decadentie. Als het aan haar ligt komt er een nieuw regime dat een einde maakt aan de seculiere aspecten van het vorige en dat het uitroeien van andersdenkenden boven aan de agenda zet.
Joden zijn er niet meer in Egypte of Syrië, dat zullen dus andere minderheden worden. Het voorbeeld van Iran heeft mensen kunnen leren dat revolutie in het Midden Oosten niet leidt tot een rechtsstaat en dat de corruptie en de geheime politie met haar martelingen en willekeur gewoon zullen blijven. Die ondemocratische aspecten waren geen uitvinding van Moebarak of Assad. Zij komen voort uit de samenleving zelf. De Arabische landen hebben nooit een Moestafa Kemal Ataturk gehad. Er zijn daar onvoldoende seculiere tegenkrachten en secularisering vormt er geen levend ideaal. Ook in Turkije loopt nu de secularisering op haar laatste benen en in Arabië is het nog slechter gesteld: daar kan zij alleen door een autocratie worden gehandhaafd. Naast de kleine bovenlaag voelt alleen het leger in Egypte nog een belang bij het handhaven van de banden met het westen. Hun opleiding, bewapening en financiering is westers en zonder Amerikaanse hulp zou het als een moderne krijgsmacht niet lang in stand blijven.
De voedselprijzen zijn overal in het Midden Oosten gestegen en zullen blijven stijgen. Een daling van de bevolkingsgroei is niet in zicht. De kans dat de revolutie van 2011 een goede afloop heeft is minimaal. Het overleven van de bestaande regimes in een of andere vorm is zo’n beetje het beste of minst slechte wat men hopen kan. Niet alleen voor het westen trouwens, ook voor de bevolking zelf. Wie geen democratie wil is tot een vorm van nationalistische autocratie veroordeeld en Guido Westerwelle had gelijk. We hadden ons er beter niet mee kunnen bemoeien Een moordlustige fascistische dictatuur, die op oorlog uit zal zijn met buurlanden is eigenlijk waarschijnlijker dan dat er ergens in het Midden Oosten een democratie komt. Behalve in Israël natuurlijk.
Verscheen vandaag ook op het weblog van Toon Kasdorp zelf
Reacties
Er is nog niet gereageerd op dit stuk
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.