De benoeming van raadsheer Kop springt af
Tom Schalken heeft zich door zijn vrienden uit de hoek van Nederland Bekent Kleur laten verleiden om als lid van de eerste Strafkamer van het Amsterdamse Hof een uitspraak te schrijven mede namens zijn voorzitter Splint en kamergenoot Hartsuiker. In die uitspraak werd het OM bevolen een rechts lid van de Tweede Kamer te vervolgen wegens belediging van een bevolkingsgroep en het aanzetten tot haat. Die move van ultra links is helemaal uit de hand gelopen en zij heeft Schalken zijn baan als raadsheer plaatsvervanger gekost.
» Schalkens vriend Peter Kop is niet zo lang geleden vervroegd uitgetreden uit de Hoge Raad en wilde nu graag zijn vroegere baan terug als raadsheer plaatsvervanger bij hetzelfde Amsterdamse Hof. Linkse rechters horen van hun voorkeuren in het openbaar geen melding te maken en doen ze dat wel, dan horen ze niet te worden benoemdDie kreeg hij niet omdat hij openlijk geprotesteerd had tegen het resolute optreden van de president van het Hof Leendert Verheij in de zaak Schalken. In een onjuist maar wel fraai geschreven artikel op de site van de Athenaeum Boekhandel legde hij uit waarom het optreden van de president laakbaar was t.a.v. Schalken en in een artikel in de NRC dit Kerstweekeinde herhaalde hij dit betoog min of meer maar nu t.a.v. van de weigering om hem zelf te benoemen.
Schalken had in woord en geschrift nogal rumoerig stelling genomen tegen de kritiek die men binnen en buiten de rechterlijke macht op hem had, wat de opvatting van de president bevestigde dat Schalken onvoldoende gevoel heeft voor wat rechters wel en niet betaamt. De strenge regels voor passend gedrag van rechters gelden ook voor wie als kandidaat raadsheer zich mengt in een openbaar debat.
Wie meent dat dit een beperking inhoudt op de vrijheid van meningsuiting van rechters heeft gelijk, maar wie zou menen dat die vrijheid van nature onbeperkt zou moeten zijn heeft ongelijk. Zoals een dominee niet ongestraft kan vloeken in de kerk, zo kan een rechter de rechterlijke macht niet aanvallen omdat een vriendje wegens diens wangedrag door zijn president wordt gecorrigeerd.
Kop heeft het dus aan zich zelf te wijten wanneer hij nu niet in Amsterdam wordt herbenoemd. Rechters horen zich in het openbaar gedeisd te houden om hun reputatie van prudentie en onpartijdigheid niet in gevaar te brengen. Linkse rechters horen van hun voorkeuren in het openbaar geen melding te maken en doen ze dat wel, zoals Ybo Buruma of AG Diederik Aben, dan horen ze niet te worden benoemd. Schalken met zijn etentje gedroeg zich hoogst onverstandig en Kop had de bezwaren tegen het beleid van zijn voorzitter in spe binnenskamers moeten houden. Daar komt het, kort samengevat, op neer.
Kop zag strijd met de vrijheid van meningsuiting en haalde daarvoor twee uitspraken aan van het Straatsburger Hof voor de mensenrechten. Een van de twee heeft betrekking op een Moskouse rechter die bezwaar maakte tegen het met twee maten meten in haar rechtbank. Wie goede connecties had werd door haar collega’s beter behandeld dan gewone mensen en de president van de rechtbank liet de bereidheid om aan dat misbruik mee te doen wegen in zijn benoemingsbeleid. Toen ze daar openlijk en moedig bezwaren tegen maakte werd ze niet herbenoemd. De tweede zaak ging om een optreden van de vorst van Liechtenstein die gezegd had dat een rechter niet meer ging benoemen in welke functie dan ook omdat die een juridisch standpunt had ingenomen dat hem niet zinde. De vorst benoemde hem vervolgens ook niet toen een voordracht tot herbenoeming van deze rechter aan hem werd voorgelegd. In beide gevallen besliste het Hof EVRM dat de positiebepaling t.a.v. van de rechter in kwestie een ‘chilling’ effect had op de vrijheid van meningsuiting. In het Liechtensteinse geval overschreed de Vorst bovendien de regel van Montesquieu uit de Geest van de Wetten over de scheiding der machten. Het is duidelijk dat de houding van Verheij in de zaken Schalken en Kop een dergelijk effect helemaal niet heeft. In de eerste plaats reageerde de president hier in beide gevallen achteraf en niet vooraf. Het optreden van de rechter in Moskou vergelijken met het gedrag van Schalken lijkt me nogal een gotspe. Het Hof vrijwaren van de aanwezigheid van rechters die een dergelijk gebrek aan goede manieren laten zien kan moeilijk als een beroepsverbod worden gezien. Eerder als een tuchtrechtelijke maatregel die het beroep vrijwaart van mensen die er niet in thuis horen.
Het artikel van Kop deed mij even denken aan het citaat dat ik op 23 december gaf uit het artikel Steun voor eigenrichting ; Invloed van ernst van de aanleiding en mate van planning, een experiment. Nicole Haas, Jan de Keijser en Gabry Van der Veen, Tijdschrift voor Criminologie 2007(49).
Ik vond de twee incidenten die door de criminologen daar naast elkaar gezet werden helemaal niet vergelijkbaar en veronderstelde dat de meeste Nederlanders dit net zo zouden zien. Hier vind ik de twee arresten die Kop aanhaalt niet in de verte lijken op het geval Schalken of op het eigen geval van Mr. Kop.
Dat Schalken en de twee andere raadsheren uit de eerste strafkamer van het Amsterdamse Hof een verkeerde beslissing hebben genomen door het OM op te dragen Wilders te vervolgen is tot daar aan toe. Rechters nemen wel eens vaker verkeerde beslissingen en we leggen ons als we moeten daarbij neer. Ik ben het trouwens juridisch met Schalken eens dat zijn gedrag bij het beruchte etentje niet kon leiden tot ongeoorloofde dwang op een getuige, Zo’n raadsheer kunnen we missenmaar het was niettemin in hoge mate onfatsoenlijk. Zoals Kop zelf in zijn artikel opmerkte verkeerde de niet-jurist Jansen in de veronderstelling dat de hautaine Schalken hem evenzeer kon laten vervolgen als hij dat eerder met Wilders had gedaan. Hij had hem zelfs beloofd dat in dit geval niet te zullen doen, vertelde Jansen achteraf. Maar tja, kun je daarop vertrouwen.
Rechters horen zich in het openbaar onberispelijk te gedragen en dat had Schalken bij het etentje niet gedaan. Dat vond zijn president en dat vond praktisch iedereen. Als Kop zoiets niet aanvoelt dan is hij niet alleen terecht vervroegd vertrokken bij de HR maar is het ook juist dat hij niet is herbenoemd bij het Amsterdamse Hof.
Wanneer hij dan bovendien komt met twee arresten die zijn standpunt zouden moeten steunen en iedere leek voelt op zijn klompen aan dat zijn vergelijking nergens op slaat, dan heeft de Amsterdamse president niet alleen op disciplinaire maar ook op juridische gronden het gelijk aan zijn kant. Zo’n raadsheer kunnen we missen.
Reacties
# 1 Geheel met de inhoud van dit stuk eens.
trias politica:
Geheel met de inhoud van dit stuk eens.
Je kunt zelfs vraagtekens plaatsen bij het gedrag van advocaat-generaal Aben om diens politiek-juridische visie via een uitgelekte interne notitie tot een openbaar discussiestuk te bombarderen. Zie ook een ander stuk van Toon (http://www.islamofobie.nl/index.php/blog/meer/jensma_en_corstens/).
Nu is hier te lande geen stricte scheiding der Machten, maar iedereen met enig gezond verstand en moreel gevoel voelt natuurlijk op zijn klompen aan, dat je je als toekomstig lid van ons hoogste rechtscollege terughoudend moet opstellen inzake je politieke voorkeuren. Al was het maar om de schijn van partijdigheid te vermijden.
28-dec 2011 , 12:00
# 2 Ik kom een paar bekende figuren tegen waarvoor mijn respect al tamelijk laag was.
louis-portugal:
Ik kom een paar bekende figuren tegen waarvoor mijn respect al tamelijk laag was.
Blijkbaar is er toch nog recht in Nedereland.
28-dec 2011 , 08:47
# 3
Groene Leeuw:
Het ging om Kop en Schalken,maar ook het advocatencorps van de zgn."benadeelden" hadden een klacht verdiend bij de deken van de Orde van Advocaten voor hun gedrag in de rechtzaal, beledigende houding en uitlatingen richting de aangeklaagde en diens raadsman.
13-jan 2012 , 11:40
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.