Democratie, een bericht voor Naema Tahir
Het belangrijkste dat een samenleving haar leden bieden kan is interne vrijheid en vrede. Democratie lijkt door de bank genomen de beste regeringsvorm om de interne vrede op lange duur te verzekeren. Maar voor het goed functioneren van een democratie moet aan nogal wat voorwaarden zijn voldaan. Democratisering is bovendien een dynamisch proces. Men kan het niet invoeren “at a stroke”. Het eist aanpassing en gewenning.
» Democratie betekent in hoofdzaak dat er niet geregeerd kan worden tegen de uitdrukkelijke wens van de meerderheid en dat tegelijk de belangen van de minderheden zijn veilig gesteld. Het helpt daarom als de bevolking homogeen van samenstelling is. Is zij dat niet dan moeten de etnische meerderheden zich nadrukkelijk het lot van de minderheden aantrekken, democratie zal dus niet kunnen functioneren als de overheersende godsdienst gewelddadig is en onverdraagzaamook als hun godsdienst dat zou verbieden of als er erfvijandschap tussen bevolkingsgroepen bestaat. Kunnen de minderheden zich niet veilig voelen bij een regime dat beheerst wordt door de meerderheid dan is men beter af zonder democratie. Syrië wordt, zoals bekend, nu geregeerd door een minderheid van Alawieten die hun leven niet zeker zijn als de meerderheid van Soennieten aan de macht zou komen. Aandringen op meer democratie daar betekent een oproep tot suïcide voor het zittende regime. Vergeefse moeite.
Een democratie die niet tegelijk een rechtsstaat is werkt niet. Een democratie vereist godsdienstige verdraagzaamheid en zal dus niet kunnen functioneren als de overheersende godsdienst gewelddadig is en onverdraagzaam, zoals dat in alle Arabische landen het geval is. Is om een van deze vele redenen een gemeenschap niet geschikt voor democratie, maar men wil die democratie niettemin, dan moet het land er eerst geschikt voor worden gemaakt. Daar kunnen verschillende generaties overheen gaan en het kan alleen als voldoende mensen dat willen.
Van buiten af opgedrongen democratie is een contradictio in terminis, zoals Afghanistan en Irak ons nu laten zien. Er bestaat geen democratisch Arabisch land en het ziet er niet naar uit dat er op korte termijn een komen gaat. Next best na een democratie is een verlicht despotisme. Een autocratisch regime is niet slecht wanneer het op een fatsoenlijke, niet gewelddadige manier voorziet in de eigen opvolging in de macht en daadwerkelijk streeft naar democratie als einddoel van haar ontwikkeling. Zo’n regime kan beter voor interne rust zorgen dan een quasi democratie. Onder quasi democratie is te verstaan een regime dat wel de formele en uiterlijke vorm van een democratie heeft, maar dat inhoudelijk niet aan de voorwaarden voldoet. Van dat soort regimes zijn er nog al wat voorbeelden . De verkiezingen zijn er meestal niet vrij en geheim, wat vaak gepaard gaat met kolossale meerderheden voor het regime. Vaak ook wordt de uitslag van verkiezingen door de verliezende partij niet geaccepteerd, of doet de oppositie aan de verkiezingen helemaal niet mee. In quasi democratieën is de samenleving vaak corrupt en wordt het regime gezien als een bron van inkomsten en patronage.
In feite is de populariteit van de formele vormen van democratie alleen te verklaren door de hegemonie van de Westerse staten die democratie als een vlag van hun beschaving uitdragen. Arabische en andere ontwikkelingslanden zouden veel beter af zijn met een dictatuur die zich tot taak zou stellen de bevolking welvaart en ontwikkeling te brengen en om de godsdienst terug te krijgen in het hok. Relatief gesproken was Egypte goed af met Moebarak en dat geldt niet alleen voor de Kopten.
Een van de grote nadelen van quasi democratie (en soms ook wel van echte democratie) is dat tegen ontwrichtende krachten in de samenlevingniet voldoende zal worden opgetreden. Godsdienst kan er daar een van zijn. Turkije, waar het regime zich secularisatie en democratisering tot taak gesteld had heeft die politiek prijs moeten geven, om tot de Eu te kunnen toetreden. Het rapport Zürcher laat daar geen misverstanden over bestaan. Men moet democratie graag willen en er risico’s voor durven nemenDat is het rapport dat via de WRR en onze regering aan de EU is aangeboden toen het besluit moest vallen om toetredingsonderhandelingen met Turkije te beginnen. De paradox die in dat rapport niet werd onderkend, is dat een land nooit democratisch kan worden als het in een te vroeg stadium gedwongen wordt om quasi democratisch te zijn. In Turkije bijvoorbeeld zou een rechtstaat onmogelijk zijn als de Islamitische meerderheid die dat land kent de Sharia in zou voeren. Van interne vrijheid en vrede is geen sprake als afvallige moslims vrijelijk mogen worden vermoord en als de uitoefening van andere godsdiensten wordt verhinderd.
De grondwet, die door het leger werd gegarandeerd, heeft zo’n ontwikkeling in het verleden voorkomen, maar de garantie kan opzij gezet worden nu de toetredingsvoorwaarden van de EU een hernieuwd optreden van het leger verbieden, conform het advies van Erik-Jan Zürcher. President Bush, die een eerlijk mens is, heeft een kardinale fout gemaakt door te proberen in Irak democratie in te voeren terwijl geen enkele van de voorwaarden daarvoor aanwezig was. Veel van de aspecten van de burgeroorlog die daar nog steeds woedt zijn terug te voeren op die mislukte poging.
Democratie is een van de dingen die niet met geweld kunnen worden afgedwongen. Men moet het graag willen en er risico’s voor durven nemen en anders komt zij er niet. Extern geweld kan trouwens alleen door een democratie worden gebruikt in geval van rechtmatige zelfverdediging. Democratie en externe agressie gaan niet samen. Daar zijn uit de geschiedenis voldoende voorbeelden van te vinden. Toen bleek dat de wapens voor massale vernietiging niet in Irak voorradig waren had het Amerikaanse leger zich terug moeten trekken en het bestaande regime in stand moeten laten. Dat zou een consequente democratische politiek zijn geweest. Maar Saddam Hoessein had een zo slechte reputatie dat dit niet meer kon. Ook dat is democratie.
Verscheen ook op het eigen weblog van Toon
Reacties
# 1 Dit soms ook democratisch, Toon..???
Meneer Storm:
Dit soms ook democratisch, Toon..???
http://tinyurl.com/75h49lt
En DIT: http://tinyurl.com/7sbftbr
Of DEZE: http://tinyurl.com/28se7nv
14-feb 2012 , 02:44
# 2
toon kasdorp:
lijkt me flauwe kul, beste mijnheer Storm
14-feb 2012 , 04:02
# 3
Meneer Storm:
Uit zeer betrouwbare bron weet ik dat dat pertinent NIET het geval is, Toon. Want als je goed hebt gekeken, prijkt onder de pagina's van link 2 de handtekening van Uri Rosenthal himself. Dat ESM is in juli 2011 in werking getreden, of wist je dat niet?
14-feb 2012 , 05:43
# 4
Frans Groenendijk:
@Toon, @Meneer Storm Het probleem is dat zo langzamerhand een heel groot deel van de elite in Europese landen zich inmiddels zodanig onbetrouwbaar heeft getoond dat bericht, naarmate ze alarmerender klinken, ze geloofwaardiger worden geacht en dat allerlei zaken op een hoop worden gegooid. Het verhaal over Syrië heeft niets, maar dan ook werkelijk helemaal niets te maken met de andere verhalen. Het laatste verhaal -over de letter bij het nummer op de bankbiljetten- is echt te gek voor woorden. Je hoeft maar even na te denken en dan realiseer je je dat. Het verhaal over de ESM is weer iets heel anders. Het gaat over het onaanvaardbare overdragen van macht naar 'Brussel'. Het is erg jammer dat de tegenstand tegen deze afschuwelijk foute politiek ondermijnd wordt door bijvoorbeeld een spookverhaal dat het juridische begrip 'vervreemden' die in dat verdrag voorkomt onder verwijzing naar het gewone woordenboek begrepen moet worden als legale diefstal.
14-feb 2012 , 06:13
# 5
toon kasdorp:
hear hear!
14-feb 2012 , 06:39
# 6 @Frans: ok, je hebt je punt gemaakt. Maar HOE moet ik dat zgn juridische begrip vervreemden dan interpreteren..???
Meneer Storm:
@Frans: ok, je hebt je punt gemaakt. Maar HOE moet ik dat zgn juridische begrip vervreemden dan interpreteren..???
Want daar heb je 't niet over.
15-feb 2012 , 12:15
# 7 Ik verwijs even naar een stuk dat op het blog van Jaap verscheen afgelopen jaar.
Marie:
Ik verwijs even naar een stuk dat op het blog van Jaap verscheen afgelopen jaar.
http://worldofreason-blog.blogspot.com/2011/06/democratie-geen-panacee.html
En om mijn eigen vijf cent aan de zeer gewaardeerde Toon en Jaap toe te voegen ; democratie zit tussen de oren. De vorm transplanteren naar landen waar geen enkel onderling vertrouwen bestaat is bijna een garantie dat de inhoud niet verstaan wordt. Akelig zichtbaar in de bloedige verkiezingsstrijd die keer op keer plaatsvindt in landen die er in de verste verte nooit rijp voor zijn geweest.
15-feb 2012 , 12:25
# 8 @Meneer Storm. Het juridischwoordenboek.nl: "(vermogensrecht) verkopen, in andere handen brengen, overdragen."
Frans Groenendijk:
@Meneer Storm. Het juridischwoordenboek.nl: "(vermogensrecht) verkopen, in andere handen brengen, overdragen."
Het staat tegenover 'onvervreemdbaar'.
15-feb 2012 , 12:58
# 9 @6@7
toon kasdorp:
@6@7
Marie maakt een goed punt: democratie zit tussen de oren. Het is een eigenschap van burgers die samen een gemeenschap vormen. Zonder democratische burgers geen democratie. Het probleem is dus: hoe voed ik die burgers zo op dat een democratische samenleving op den duur het resultaat is.
Wat onvervreemdbaar betreft: vervreemden is overdracht van bezit, wat een voorwaarde is voor eigendomsoverdracht. Onvervreemdbaar betekent letterlijk, niet geëigend om overgedragen te worden en heeft de bijbetekenis van authentiek of eigen
15-feb 2012 , 10:31
# 10 Dank voor de uitleg aangaande vervreemden, maar ik blijf sceptisch, bij alles wat in Den Haag wordt bekokstoofd.
Meneer Storm:
Dank voor de uitleg aangaande vervreemden, maar ik blijf sceptisch, bij alles wat in Den Haag wordt bekokstoofd.
Naar mijn smaak gebeurt er de laatste tijd een beetje te veel. Vrienden van mij hebben Rosenthal nl. geschreven en hij ONTWEEK alle vragen...!!!!
15-feb 2012 , 10:45
# 11 @10
toon kasdorp:
@10
Wie een brief schrijft aan minister Rosenthal krijgt antwoord van een ambtenaar. Hoe ambtenaren schrijven kunt U bijvoorbeeld zien in de brief van de tien ambassadeurs. Ik citeer:
De autoriteiten van onze thuislanden, alsmede onze ambassades, werken samen met de Nederlandse overheid om de oorzaken van enkele uitdagingen die te maken hebben met arbeidsmigratie naar behoren aan te wijzen, en oplossingen te bedenken en toe te passen. Deze worden geïmplementeerd binnen het juridische en het institutionele raamwerk van Nederland alsook binnen dat van de EU.
Dit ging over de overlastklachten van 40000 inwoners van Nederland.
15-feb 2012 , 01:55
# 12 Een verlicht despoot is beter dan een schijndemocratie; okee, mee eens.
Arend:
Een verlicht despoot is beter dan een schijndemocratie; okee, mee eens.
Maar het probleem met Assad (Syrië) en ook met Mubarak is dat we het dan ook niet over verlichte despoten hebben. Het geweld tegen de Egyptische kopten bijvoorbeeld (maar ook de bahaï) werd ook onder Mubarak gedoogd. De Staats-TV zette daar ook toe aan.
In Syrië zijn vooral de Koerden de dupe van Arabisch geweld, juist ook vanuit de overheid. Het Syrische regime flirtte in het verleden trouwens voortdurend met islamitisch extremisme. Bijvoorbeeld tijdens de cartoonrellen, maar vooral ook gedurende de decennialange (en steeds weer door Syrië aangewakkerde) burgeroorlog in Libanon.
In beide landen was extreem antisemitisme een wezenlijk onderdeel van het "oude" beleid.
Het voorbeeld Turkije komt al wat dichter in de buurt van verlichting, maar ook niet heel veel. Kwesties rond de Armenen, de Grieken en de Koerden waren ook decennialang onbespreekbaar. En ook in Turkije werden religieuze minderheden (christenen, alawieten) altijd tegengewerkt door het militaire regime dat vooral de soennitische meerderheid vertegenwoordigde.
Al met al deel ik het pessimisme over de toekomst van die regio; tegelijkertijd denk ik niet dat het nu ineens heel veel erger dan "vroeger" zal worden.
15-feb 2012 , 06:55
# 13 @ 2.
toon kasdorp:
@ 2.
Ik ben het op de meeste punten wel met Arend eens, maar de gedachte dat het moeilijk erger kan worden dan het nu al is vind ik nogal optimistisch. In Libië is het erger geworden en in Egypte ziet het er niet beter uit. Als het aan de westerse mogendheden ligt wordt het ook in Syrië eerst heel veel erger voor het er ooit beter kan worden.
15-feb 2012 , 07:35
# 14 Is het echt zoveel erger geworden in Libië?
Arend:
Is het echt zoveel erger geworden in Libië?
Onder Ghadaffi bestond de Berber-taal en -cultuur niet; afvallige moslims werden doodgemarteld en er werd opgeroepen tot haat en geweld tegen bevolkingsgroepen. Libië organiseerde en financiërde terrorisme en burgeroorlogen, en piste op de overlevenden door vrijgelaten terrorist al-Megrahi als een held te vereren.
Een door slechte hygiëne veroorzaakte AIDS-epidemie in een kinderziekenhuis leidde tot de aanhouding, marteling en ter-dood-veroordeling van wat willekeurige gastarbeiders. Uiteindelijk kwamen die vrij na betaling van heel veel losgeld, en de tijden van de Barbarijse zeerovers herleefden. Twee willekeurige Zwitsers werden opgepakt en gemarteld, en konden pas 1,5 jaar later terug naar huis. Het was een "straf" voor het feit dat de Zwitserse politie het martelen van huishuidelijk personeel verbied; zelfs als het Hannibal Ghadaffi betreft. Gelukkig kreeg hij 1,5 miljoen euro als schadevergoeding voor zijn 48 uur celstraf. Tijdens die jarenlange kwestie riep Ghadaffi meermaals op tot de jihad tegen Zwitserland.
Het gaat mij niet alleen om het feit dat Ghadaffi en cs hun opponenten opsluiten.
Van een verlicht despoot verwacht ik toch een beetje dat hij probeert om onderlinge verhoudingen enigszins te verbeteren. Daar is in de Arabische wereld nooit sprake van geweest. Alle regimes zijn er altijd op uitgeweest om in het binnenland hele bevolkingsgroepen uit te sluiten; en in het buitenland zoveel mogelijk raciale en religieuze conflicten aan te wakkeren.
15-feb 2012 , 09:33
# 15 Hm.
Arend:
Hm.
"Overlevenden" in de 3e zin moet natuurlijk zijn "nabestaanden". Het ging immers over Lockerbie.
15-feb 2012 , 09:41
# 16
toon kasdorp:
Niemand zal volhouden dat het Chadaffi regime een plezier was voor de mensen die in Libië leefden maar de meesten waren redelijk welvarend en hadden in de dagelijkse praktijk weinig met de overheid van doen, al was het alleen maar wegens een gebrek aan organisatievermogen. De opstand heeft veel van het dagelijks leven in het ongerede gebracht en dat raakt iedereen. Bovendien zijn wapens nu in handen van Jan en alleman
16-feb 2012 , 04:44
# 17 Oorlog leidt altijd tot minder welvaart, meer ongecontroleerd wapenbezit en andere extra ellende.
Arend:
Oorlog leidt altijd tot minder welvaart, meer ongecontroleerd wapenbezit en andere extra ellende.
Mijn belangrijkste punt is echter dat Khadaffi geen "verlicht despoot" was, die Libië op termijn klaar zou kunnen stomen voor democratie. Khadaffi wilde geen rechtsstaat, en was er niet mee bezig de religie "terug in haar hok" te stoppen; integendeel. Het regime predikte geen verdraagzaamheid naar minderheden, maar probeerde evenmin om aan de wensen van de meerderheid tegemoet te komen.
Alle belangrijke punten die je terecht noemt in je column gaan niet op voor al die autocratische regimes in die regio.
16-feb 2012 , 10:32
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.