Milton Friedman keerde zich tegen een bureaucratische overheid die de samenleving dwarszat in haar groei en de zelfredzaamheid van de mensen belemmerde. Hij had gelijk. Hij adviseerde Ronald Reagan en onder deze president herstelde de VS van de Watergate affaire en van de periode Carter. Jimmy Carter was de president die hem voorging en hij was het soort president waar Pieter Hilhorst meer mee op lijkt te hebben. Een man met een streng geweten, een enorme werklust en een singulier gebrek aan succes.
Niemand, ook Friedman niet, beweert dat we het zonder overheid kunnen stellen. Als Hilhorst meent dat we een betere overheid nodig hebben zijn Friedman en de Telegraaf dat zeker met hem eens. Maar hoe krijg je een betere overheid. Dat is de vraag en daarop geeft hij geen antwoord. Friedman gaf een deel van het antwoord en niemand kan zeggen dat het niet geholpen heeft.

»
Toen Reagan ermee ophield als president stond Amerika er een  stuk beter voor dan toen hij begon en dat kan men van Carter niet zeggen en  straks van Obama ook niet.
Een van die essentiële taken van de overheid is toezicht houden
Om dezelfde reden overigens. Ze laten zich niet goed adviseren en beschikken niet over een eigen apparaat dat leiding kan geven aan  de Amerikaanse overheid. Ze zaten allebei nog niet lang genoeg in de politiek toen ze president werden, daar komt het eigenlijk op neer.

Wie de overheid wil verbeteren zal haar om te beginnen moeten  verkleinen. Zolang de overheid zich niet op de taken concentreert die werkelijk  essentieel zijn, zal ze nooit de kwaliteit kunnen opbouwen die haar nu ontbreekt.  Een van die essentiële taken is toezicht houden. De overheid kon de banken niet controleren omdat ze er niet op toe had gezien dat banken controleerbaar bleven. Ook na de crisis zijn er geen maatregelen genomen, hier niet en niet in Amerika, om er voor te zorgen dat systeembanken niets anders doen dan geld inlenen en uitlenen. Toch is dat een eerste vereiste voor de bescherming van de geldcirculatie tegen  vertrouwensverlies.

Hilhorst zal het zelf niet zo zien, maar hij is een  populist. Ageren tegen de banken die wel  de winsten willen maar niet
Als Hilhorst denkt dat er een beter alternatief is dan kletst hij, met permissie, uit zijn nek
de kosten is een verkeerd begrip van wat er aan de  hand was en het is spelen op sentimenten: populisme.
Toen minister Bos bij de vorige financiële crisis de banken  redde deed hij dat niet omdat hij zoveel met ze op had of omdat de macht van de  banken zo groot was dat hij wel aan hun eisen tegemoet moest komen. Wat Bos en  andere ministers van Financiën deden was de geldcirculatie redden om zo een  wereldcrisis te voorkomen. Dat was goed beleid en noodzakelijk beleid.

Wat men  de westerse overheden verwijten kan is dat ze daarna achterover zijn gaan  leunen en het bij symptoombestrijding hebben gelaten. Er waren een aantal  oorzaken die moesten worden weggenomen en daar is niet meteen wat aan gedaan. De  oncontroleerbaarheid van de banken was niet de enige. De te hoge staatsschulden  waren een andere en dat facet speelt nu op. Er zijn er nog meer en gezamenlijk bedreigen ze de vrije markt, het economische systeem waar ook voormalige socialistische landen als India en China hun nieuw verworven welvaart aan te danken hebben. Als Hilhorst denkt dat er een beter alternatief is dan kletst hij, met permissie, uit zijn nek.

Het is helemaal niet de vrije markt die faalt, het zijn de banken,  beurzen, de kapitaalmarkten en de toezichthouders, de overheden dus. De vrije markt economie voor goederen en diensten functioneert beter dan ooit.

Obama heeft het ernstig laten afweten. Hij had als de belangrijkste wereldleider het voortouw moeten nemen om de beurzen te temmen,  de markten voor derivaten af te schaffen, creditcards de wereld uit te helpen  en het wereldgeldstelsel een gezondere basis te geven. Geld hoort  gekoppeld te zijn aan de reële stromen van goederen en diensten en de virtuele geldwereld is een bedreiging voor zichzelf en voor ons.
Dat Hilhorst meent dat dit kolossale probleem te vergelijken  zou zijn met de milieuvervuiling waarvoor vervuilers minder betalen dan nodig  is en zou kunnen is een schromelijke onderschatting. Het milieuprobleem is gelukkig in de westerse wereld van de vrije markt een stuk minder ernstig  dan in de socialistische wereld en de ontwikkelingslanden. Maar voor zover wij er last van hebben is ook dat de schuld van te kort schietende toezichthouders en van journalisten en andere voorlichters die er serieuzer en diepgaander over zouden moeten discussiëren in de media.

Vandaag ook op het eigen weblog van Toon

Toon Kasdorp, 20-09-2011

Reacties

# 1

Frans Groenendijk:

Spijker-kop-raak

20-sep 2011 , 01:01

Reageren is niet mogelijk op dit bericht.