»

Geert Wil­ders noem­de de Turkse premier al eens een 'freak'. Volgens mijn Engelse woor­den­boek staat dat voor "a person (...) with an unusual physical abnor­mality". In die zin klopte die beti­teling niet: Erdogan heeft geen bochel of drie ogen. Bij het inbur­geren in de Neder­landse taal is de betekenis van 'freak' echter verschoven. Voor het Nederlandse woord vind je nu uiteen lopende verklaringen: fanaat, enthousias­teling (vanDale), dweper, maniak, zonderling. De kwalificatie was helemaal niet zo gek. Het had het (beoogde) effect dat half Nederland over hem heen viel zodat zijn woorden extra aandacht kregen maar bovendien: de hier vertaalde tekst laat zien dat het inhoudelijk ook aardig klopt. Het gure politieke klimaat in Turkije wordt door een schrijver aan de kaak gesteld en de premier van het land reageert alsof hij persoonlijk wordt aangevallen.
Paul Auster zei, dat hij niet naar het land zou gaan. Reden: In Turkije zouden vele schrijvers en journalisten in de gevangenis zitten. Minister-president Erdoğan verdedigt zich in een televisietoespraak.

De Turkse minister-president Recep Tayyip Erdoğan is graag aanvallend in zijn toespraken. Meestal tegenover vertegenwoordigers van de oppositie, maar af en toe ook tegenover buitenlanders. Dat kan heel abstract de “Europeaan” zijn, over wiens “achterbaksheid” Erdoğan n.a.v. de ruzie met Frankrijk vanwege de Armeniërs heeft gesproken. Vaak is het echter ook concreet iemand, die het gewaagd heeft om Erdoğan of zijn staat te bekritiseren. Het nieuwste doelwit van Erdoğans pijlen is de Amerikaanse schrijver Paul Auster, wereldberoemd vanwege zijn romans.

Naar aanleiding van het nieuwste boek van Auster, “Winter Journal”, had de krant “Hürriyet” een interview met hem. In het interview zei hij, dat hij Turkije niet zou bezoeken, omdat er zoveel journalisten en schrijvers in Turkije in de gevangenis zouden zitten. Om dezelfde reden zou hij ook China niet bezoeken.

Daarop nam Erdoğan hem in een door de televisie uitgezonden toespraak scherp op de korrel. Alsof hij persoonlijk tegenover hem zou zitten, zei Erdoğan: “Alsof we je hier zo nodig zouden hebben! Wat maakt het nu uit of je wel komt of niet komt?” Daarna beschuldigde hij de nakomeling van Oost-Europese Joden ervan dat hij pas twee jaar geleden in Israël geweest zou zijn: “Zit er in Israël geen schrijver of journalist in de gevangenis?”

Het antwoord van Auster liet niet op zich wachten. De minister-president zou over Israël mogen denken wat hij wilde, zei hij, maar het zou een feit zijn, dat er in Israël geen enkele schrijver of journalist in de gevangenis zou zitten, maar in Turkije alleen al meer dan honderd journalisten. Bovendien herinnerde Auster aan het proces tegen de uitgever en mensenrechtenactivist Ragip Zarakolu, dat door de P.E.N.-Club zou worden gevolgd. Auster is vicevoorzitter van het P.E.N. American Center.

Boeken als basis voor een putsch?
Ook de sociaaldemocratische oppositieleider, Kemal Kilicdaroğlu, klom in de pen en schreef Paul Auster een brief, waarin hij hem uitnodigde een bezoek te brengen aan Turkije. Auster nam deze uitnodiging aan. Daarmee lag de bal weer bij de minister-president. Deze verweet Kilicdaroğlu de door Auster geuite kritiek te misbruiken als “materiaal voor de binnenlandse politiek”. Auster zou toch naar Turkije moeten komen om een bezoek te brengen aan Kilicdaroğlu en daarna zouden ze allebei voor een picknick naar Israël moeten gaan, indien mogelijk op een heuvel met uitzicht op de Gazastrook. Westerse journalisten zouden niet begrijpen, dat er in Turkije boeken zouden worden geschreven om de basis voor een putsch te leggen. In Turkije zouden dus geen processen worden aangespannen tegen journalisten en schrijvers, maar tegen mensen, die een putsch zouden voorbereiden en terreurdaden zouden plegen.

Gelijksoortig had de Turkse Minister van Binnenlandse Zaken, Idris Neim Sahin, zich eind december had uitgelaten. Volgens Sahin bestaat er “wetenschappelijk terrorisme”. Terreur zou men kunnen ondersteunen "door een schilderij te maken, door een gedicht te schrijven, door dagelijks een kleine column of een klein verhaal te schrijven of te tekenen.”

Nadat Erdoğan Paul Auster had terechtgewezen, vloog hij naar Istanboel om deel te nemen aan de begrafenis van Ibrahim Subasi, een aartsconservatieve prediker. De minister-president was zelf een van de dragers van de kist. Dat de terechtwijzing voor Auster en de eer voor de prediker onmiddellijk na elkaar plaatsvonden, was toeval, is echter wel kenmerkend. Erdoğan heeft met Auster niet alleen politiek een appeltje te schillen, in principe komt hij uit een andere wereld, waarin vooral geloof en autoriteit tellen.

Bron

Zie ook Genocidewetten