Geweld en geloof
Geloof gaat niet over de waarheid, als in waarheid en leugen. Geloof gaat eigenlijk ook niet over de inhoud van heilige boeken. Geloof gaat over de samenleving waar het een eenheid mee vormt. Zijn er ergens twee of meer geloven dan zijn er ook twee of meer samenlevingen, zoals bij ons in de tijd van de zuilen. Toen de zuilen verdwenen, verdwenen daarmee ook de bijbehorende geloven. Sindsdien zijn we allemaal humanisten hier in Nederland.
Ik zag een gesprek op de TV tussen twee gelovige Joden van wie er een homoseksueel was. Die was er zich van bewust dat seksuele omgang tussen twee personen van het hetzelfde geslacht in Leviticus werd verboden, maar vond dat intussen voor zijn soort geloof niet zo’n bezwaar meer. Voor joden en christenen gold vroeger hetzelfde als voor moslims: het praktiseren van homoseksualiteit mag niet. Toch had deze jood in zijn contact met rabbijnen nooit last gehad van zijn seksuele voorkeur. De rabbijnen zwegen over de bekende passages in de Thora die betrekking hebben op homofilie, zoals ook dominees en pastoors in Nederland niet meer dit soort Bijbelteksten in de mond zullen nemen.
Een geloofsgemeenschap kan wel blijven bestaan ook al worden de geloofswaarheden niet allemaal meer aanvaard en al verandert het wereldbeeld van de gelovigen grondig. Dan heet zo’n geloof nog wel hetzelfde maar het heeft zich intussen aan de veranderende samenleving aangepast.
Gematigde moslims, zoals Tariq Ramadan er misschien een is, maar misschien ook wel niet, zeggen dat dit ook geldt voor hun geloof. We zien daar in de praktijk alleen duidelijk minder van dan bij de christelijke en joodse geloofsgemeenschappen. Dat heeft te maken met het gebruik van geweld voor het handhaven van geloofswaarheden. De islam kent dat soort godsdienstig geïnspireerd geweld. In het joden- en christendom is het niet langer gangbaar.
» Er blijkt dus een relevant verschil te zijn tussen de islam en de andere twee monotheïstische godsdiensten op dit belangrijke punt: De geweldaanhangers bepalen de publieke opinie in de moslimlandenbij joden en christenen roepen de godsdienstige leiders niet openlijk op tot geweld en bij de islam wel. Dat is niet altijd zo geweest. Het nieuwe testament wijst het gebruik van geweld dan wel af, maar het oude testament doet dat niet. Van oorsprong is de joodse geloofsleer even gewelddadig als de mohammedaanse. Voor de goede orde: lang niet alle moslim godsdienstleraren roepen op tot geweld, maar voldoende doen het wel. Zij worden door hun collega’s vrijwel nooit openlijk afgevallen of gecorrigeerd. De geweldaanhangers bepalen de publieke opinie in de moslimlanden. Egypte, toch een van de meest ontwikkelde landen van de Islam, heeft in de loop van de laatste jaren liberale godsdienstleraren het land onder bedreiging met geweld zien verlaten. Anderen trekken zich terug uit het openbare leven.
Geweld is ook niet beperkt tot handhaving van godsdienstige regels, het breidt zich uit naar andere aspecten van de samenleving.
In Maleisië, dat toch een paar eeuwen Britse beschaving achter de rug heeft, permitteert de premier zich een gewelddadig optreden tegen niet-moslims en trouwens ook tegen islamitische politieke tegenstanders, waarmee hij in geen Angelsaksisch of Europees land weg zou komen. Men dient zich hierbij goed te realiseren dat het gebruik van geweld om meer dan een reden verwerpelijk is. Niet alleen vanwege zijn directe gevolgen maar ook omdat het de positieve ontwikkeling van een samenleving in de weg staat en minderheden erdoor in staat zijn hun wil aan meerderheden op te leggen.
In het buurland de Fillippijnen, dat overwegend RK is, zijn de moslims een continue bron van geweld. In het andere buurland Indonesië zijn het de moslims die de terreuraanslagen plegen tegen vreemdelingen en op de Molukken hun christelijke landgenoten vervolgen, al is de schaal van het moslimgeweld in Indonesië relatief wel kleiner dan op de Fillippijnen.
De vraag die de rest van de wereld zich zou horen te stellen is hoe de ideeën van mensen als Ramadan, die hier in Europa een humanistische en geweldloze Islam voorstaan, kunnen worden verwezenlijkt. Men moet zich afvragen wie zich daar in de moslimwereld zelf sterk voor zou willen maken. Ik ben bang dat daarom een toekomst van grotere en kleinere conflicten waarschijnlijker blijft dan een van integratieRamadan is afkomstig uit kringen van de Moslimbroederschap maar hij is in Zwitserland geboren en in het Westen opgeleid. Dat telt niet. Alleen als in de moslimwereld zelf het voortouw wordt genomen voor een liberalisering, kan het westen daar effectief steun aan geven. Mocht blijken dat geluiden als die van Ramadan alleen hier worden gehoord en geen enkele weerklank hebben in de Dar al Islam dan hoeft niemand erg optimistisch zijn. In het westen is de islam een middel tot culturele zelfhandhaving van immigranten. Hun identiteit wordt niet hier in het westen bepaald maar in de thuislanden. Het zijn niet de westerse televisie-uitzendingen die worden bekeken, ook niet als daar geloofsgenoten in optreden, maar de satellietbeelden uit het Midden Oosten en de Maghreb.
Marcouch en zijn omgeving en ook de vroegere burgemeester van Amsterdam Job Cohen zijn van mening dat een liberale Islam met behulp van westerse overheden tot stand kan worden gebracht. Zij menen dat er van een vooruitgang sprake kan zijn ook als het alleen zou gebeuren binnen de Europese gemeenschappen van moslims. Dat is geen idee dat op voorhand zou moeten worden verworpen, maar hoe stelt men het zich precies voor? Marcouch meent dat het kan door middel van liberale Koranlessen op Nederlandse scholen. Zou dat zonder dwang kunnen lukken als de in Nederland werkzame imams zich daar tegen verzetten en de ouders oproepen die lessen voor hun kinderen te mijden? Kan de Nederlandse overheid wel ingrijpen in de richtingenstrijd binnen de islam? Staat dat niet averechts op de scheiding van kerk en staat en is het uiteindelijk niet in strijd met de godsdienstvrijheid? De ervaringen zijn tot nu toe niet erg positief. Toen in de Turkse moslimgemeenschap in Amsterdam een meer orthodoxe richting de overhand kreeg, heeft de gemeente zonder succes geprobeerd om irreguliere subsidies die in de liberale tijd waren verleend weer in te trekken. Terecht beriepen de orthodoxen zich toen op hun recht van inmenging verschoond te blijven. Daar heeft het ingrijpen van de lokale overheid in elk geval niet goed gewerkt. De oprichting van liberaal Islamitische studierichtingen op de Belgische universiteiten heeft een averechts resultaat gehad: de docenten blijken net zo orthodox in de leer te zijn als wanneer ze door Saoedie Arabië werden betaald. En daar is niet veel aan te doen. Liberalisering van de Islam bij onze immigranten lijkt vooralsnog wishful thinking.
Zouden we trouwens in een afweging tussen handhaving van het recht aan de ene kant en onze wens tot integratie van de Islamitische gemeenschap aan de andere kant onze grondwettelijke waarborgen en vrijheden opzij willen zetten? Zijn we bereid wetten en verdragen daarvoor aan te passen? Ethiek is vaak een kwestie van dit soort afwegingen. Maar belangrijke veranderingen in ons recht alleen om de integratie van Moslims te faciliteren zie ik nog niet zo snel plaats vinden.
Ik ben bang dat de hoeveelheid goodwill in Nederland tegenover de moslims die dit impliceert en omgekeerd ook de goodwill van de moslims tegenover de Nederlandse samenleving niet toereikend zijn voor het soort beleid dat Cohen en Marcouch voorstonden. Ik ben bang dat daarom een toekomst van grotere en kleinere conflicten waarschijnlijker blijft dan een van integratie en wederzijdse tegemoetkoming en dat is geen plezierig vooruitzicht.
Verscheen vandaag ook op het weblog van Toon Kasdorp zelf
Reacties
# 1 @Toon: één ding is zeker: Tariq Ramadan*(beter bekend als mister taqiyya) is geen gematigde moslim. Gematigde moslims bestaan net zomin als een gematigde islam. Erdogan riep dat ook al, Orinan Fallaci heeft het er verscheidene keren over in haar bekende meesterwerken. Er is maar één islam en die is levensgevaarlijk.
Meneer Storm:
@Toon: één ding is zeker: Tariq Ramadan*(beter bekend als mister taqiyya) is geen gematigde moslim. Gematigde moslims bestaan net zomin als een gematigde islam. Erdogan riep dat ook al, Orinan Fallaci heeft het er verscheidene keren over in haar bekende meesterwerken. Er is maar één islam en die is levensgevaarlijk.
*In het Engels prachtige verhalen houden en in het Arabisch iedere niet-moslim vervloeken, nee, dat is niet gematigd, dat is radicaal.
http://www.hetvrijevolk.com/?pagina=12362
14-aug 2011 , 10:52
# 2
Meneer Storm:
Uiteraard moet het Oriana Fallaci zijn.
14-aug 2011 , 10:54
# 3 De Katholieke Kerk en Taricq Ramadan.
toon kasdorp:
De Katholieke Kerk en Taricq Ramadan.
De Katholieke kerk van Nederland staat tot het Latijn als de Islam tot het Arabisch. Het klassieke Arabisch van de Koran is een taal die nog gesproken wordt en de Islam is een godsdienst die door haar gelovigen nog serieus wordt genomen. Latijn is een dode taal en de aartsbisschop en al die andere restkatholieken in Nederland zijn meer humanisten dan gelovigen. De kerk zelf neemt niemand meer helemaal serieus, ook zij zelf niet. De mensenrechten, daar draait het om in de kerk. Überhaupt is het hebben van een kerk met al zijn maatschappelijke aanhangsels een van de mensenrechten. Het gelijkheidsbeginsel is een ander mensenrecht en het brengt mee dat ook godsdiensten het recht hebben op een gelijke behandeling. Een katholieke kerkvorst moet de rechten van andere godsdiensten verdedigen wil hij in een humanistische wereld de rechten van de eigen kerk kunnen claimen. Een streng Christelijke politieke partij als de CU gooit zich in de humanistische mensenzorg om haar Christelijk karakter te legitimeren. De Islam mag hier plaats nemen als een kerk naast alle anderen.
Maar de Islam leeft nog en doet aan die humanistische veranderingen niet mee. Godsdiensten zijn voor haar helemaal niet gelijk. De islam is de enige ware en wie anders gelovig of niet gelovig is gaat naar de hel. Je bent je broeder respect en liefde verschuldigd maar een ongelovige is niet je broeder en je mag hem bedriegen en mishandelen als hij daar aanleiding toe geeft.
Taricq Ramadan is een imam en Moslim geleerde. De Franse en Amerikaanse inlichtingendiensten zijn niet van zijn goede trouw overtuigd en die twee landen mag hij niet in, maar Nederland wel. Hij heeft voordat hij benoemd werd in Rotterdam daar een preek of lezing gehouden voor ongelovigen. Daarin legde hij de nadruk op wat de Islam gemeen heeft met Joden en Christenen en zelfs met ongelovigen. Hij wees op de verrijking die contacten met andersdenkenden opleveren. Hij doelde daarmee op de verrijking die het voor Christenen en ongelovigen betekent om met Muzelmannen om te gaan, want omgekeerd heb ik hem dat nooit horen zeggen. Ramadan gaat niet naar Cairo om daar te betogen dat het verkeerd is om liberale moslims te verdrijven zodat die hun studies in Leiden moeten voortzetten of dat het een verrijking is om Kopten in Egypte te hebben naast Soenna Moslims. Ook heeft niemand hem in Irak of Syrië horen betogen dat Joden en Assyrische Christenen verwelkomd moeten worden en niet van hun goederen beroofd en in ballingschap gedreven.
Waarom mensen als Ramadan en wijlen Edward Said zulke andere ideeën verkondigen in de Oriënt dan in het Westen en welk van beide soorten ze daadwerkelijk aanhangen, dat weet ik niet. Maar dat de twee beste inlichtingendiensten uit het westen goede redenen hebben om Ramadan niet te vertrouwen, dat geloof ik wel.
15-aug 2011 , 12:23
# 4
Frans Groenendijk:
@Toon Een kleine, maar belangrijke correctie: Tariq Ramadan was in de VS niet welkom onder Bush maar is dat onder Obama nadrukkelijk wel. Niet verwonderlijk onder een 'post-Amerikaanse' president die op goede voet stond met Edward Saïd, eigenlijk grossiert in zeer verkeerde vrienden.
15-aug 2011 , 12:46
# 5
trias politica:
Tariq Ramadan is de perfecte uitvoering van een wolf-in-schaapskleren. Hier een stuk over hem dat ischreef op 25 fevruari van dit jaar: http://goo.gl/gQncw
15-aug 2011 , 01:18
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.