Het Europees Parlement: de blootste aller keizers
Het EP stelt een resolutie op over de ECB
Het Europees Parlement is in vrijwel niets te vergelijken met nationale parlementen van democratische landen. Ik maak in dit middellange stuk eerst wat algemene opmerkingen over het Europees Parlement en haar commissies en zoom dan nog wat in op één specifieke resolutie van één EP-commissie: over het jaarverslag van de Europese Centrale Bank.
» Twee overeenkomsten zijn er wel: je ziet in het Europarlement partijen terug die je ook in nationale parlementen tegenkomt en er is sprake van verkiezingen. Maar ook het belang van die twee overeenkomsten kan gemakkelijk worden overschat.
De verkiezingen voor het EP zijn strikt nationaal. Wie van mening is dat gestopt moet worden met overdracht van bevoegdheden naar Europa en dat de invoering van de Euro een onacceptabel middel was om langs een achterdeur politieke eenheid af te dwingen, moet in Nederland kiezen tussen PVV en SP. Je mag dan bijvoorbeeld niet op Nigel Farage stemmen.
En terwijl je dus alleen op nationale partijen kunt stemmen, komen vervolgens die gekozenen -parlementsleden zou ik ze toch niet willen noemen- dan weer terecht in Europese groepen. Het profiel daarvan komt echter niet overeen met die van de corresponderende nationale partijen: VVD en D66 vind je zodoende in dezelfde Europese groep (de ALDE), het CDA zit in de zelfde groep als de partij van Berlusconi.
Aan het tijdstip van de verkiezingen is ook iets speciaals: ze zijn altijd precies om de vijf jaar, nooit in verband met belangrijke politieke ontwikkelingen in Europa. extra pikantDat oogt weinig spectaculair maar vormt wel een illustratie van een zeer wezenlijk verschil. In landen met een parlementaire democratie (dus niet in Frankrijk en de VS) wordt de politieke kleur van de regering bepaald door de verhoudingen in het parlement. Valt die steun weg -door ontwikkelingen in de maatschappij zelf of door veranderende verhoudingen binnen en/of tussen partijen- dan worden bijna altijd nieuwe parlementsverkiezingen gehouden voordat er een nieuwe regering gevormd wordt.
Met gevoel voor understatement zou je het wel extra pikant kunnen noemen dat nu in verschillende Europese landen juist onder druk van Europa regeringen gewijzigd worden zonder nationale verkiezingen.
Nu is er ook geen sprake van een Europese regering die weggestuurd zou kunnen worden. De Libiër die net op tijd overgestapt was van het Khadaffi-kamp naar het anti-Khadaffi-kamp
De Europese commissie, waarvan de leden geacht worden er niet in te zitten voor hun land maar die wel strikt volgens een landenverdeelsleutel worden aangesteld, lijkt er een heel klein beetje op, maar daarnaast heb je de Europese Raad (het overleg van de vakministers uit de 27 landen) die meer macht heeft. Tegenover geen van beide heeft het Europarlement veel in te brengen en wanneer het al formeel over bevoegdheden beschikt, wordt er in de praktijk geen gebruik van gemaakt.
Het Europees Parlement doet bijna per definitie niets tegen verdere overdracht van bevoegdheden naar de Commissie. De commissie is ook nooit weggestuurd naar aanleiding van het niet verkrijgen van goedkeuring van accountants voor de Europese begroting. Zelfs wanneer landen de begroting afkeuren gebeurt er verder niets. Nergens zitten politici zo onbedreigd in het zadel als in de Europese Commissie.
Dan maar een mondiale rol
Toon Kasdorp laat zich hier op K&K ook af en toe uit over het Europarlement. Kortst geformuleerde bezwaar tegen die vertoning van hem: er bestaat geen Europees volk dus is er ook geen sprake van een Europese volksvertegenwoordiging.
Een mooi contrast met het onderschrift op allerlei 'Europese' pagina's die wellicht als propaganda bedoeld is maar op mij overkomt als een soort disclaimer. Zo van "veel heeft u niet aan ons maar wij zijn tenminste nog rechtstreeks gekozen":
The European Parliament is the only directly-elected body of the European Union. The 754 Members of the European Parliament are there to represent you, the citizen. They are elected once every five years by voters right across the 27 Member States of the European Union on behalf of its 500 million citizens.
De foto is ook een uitdrukking van de wezenloosheid van dit instituut. De man die het parlement voorzit heet niet voorzitter maar president. Op dit moment is dat de pool Jerzy Buzek. Hier de link naar zijn 'inaugurele rede'. Citaat:
People want jobs. The employment issue is our central focus. Our voters want to know that when they turn the gas tap on, the gas will be there. And so energy security is essential. Our citizens are worried that we, like Asia, Africa and the Pacific, will be hit by the effects of climate change. We have to tackle climate change.
Europeans know peace and stability do not depend only on us. Whence the importance of the Mediterranean region, the Eastern Partnership and Latin America, as well as the strategic partnership with the United States and emerging world powers. If we are to tackle all of this with any hope of success, we need the Lisbon Treaty, because the Union needs to be well organised and effective, as does the European Parliament.
Op de foto staat hij afgebeeld samen met Mustafa Abdel 'bideelt' Jalil. De Libiër die net op tijd overgestapt was van het Khadaffi-kamp naar het anti-Khadaffi-kamp om nu te worden gevierd als de held van de Arabische 'lente'.
De EP-leden worden vorstelijk beloond. Wellicht knaagt dat toch. Misschien is dat ook een van de redenen dat het EP steeds op zoek is naar activiteiten die met vertegenwoordigen van het volk tegenover de regering niets te maken hebben. Omdat er geen Europees volk is dat ze kunnen vertegenwoordigen, vormen ze dan maar een soort 'vertegenwoordiging van Europa' naar buiten toe: zo hebben ze letterlijk tientallen 'delegaties' gevormd om als instelling contact te onderhouden met allerlei verre en minder verre landen en internationale instellingen. Tijdelijke commissies zijn er voor misdragingen van de CIA in een aantal (!) Europese landen en voor climategate. Wie ten volle tot zich heeft laten doordringen wat het karakter is van het EP verbaast het niet meer iets aan te treffen als dit: een rapport over klimaatvluchtelingen(pdf).
Een heel krachtige resolutie
En dan heeft dit 'parlement' dus nog permanente commissies. De commissie waar ik hier op inzoom, heeft iets meer dan 40 leden. Per lidstaat dus 1 of 2. Die commissies dat er op het hoogste niveau gegokt is met de financieel-economische stabiliteit van Eurolandstellen 'ontwerpresoluties' op ten behoeve van het gehele EP. Om je status als EP-er te verhogen moet je 'rapporteur' worden voor zo'n resolutie. Dan kan je op familiefeestjes of in kritiekloze media vermelden dat je opsteller was van een heel belangrijke en heel krachtig geformuleerde resolutie.
Zo'n resolutie wordt dus bijvoorbeeld opgesteld naar aanleiding van het uitkomen van het jaarverslag van de Europese Centrale Bank (ECB). Vanuit de vaste Commissie Economische en Monetaire Zaken.
Ramon Tremosa i Balcells kreeg de eer om daarvan de 'rapporteur' te zijn. Hij is voorman van een soort 'Leefbaar Spanje': een coalitie van regionale groepen. In verhouding tot de andere leden van de commissie lijkt de man goed onderlegd: hij is tenminste nog professor in de economie. In zijn stuk gebruikt hij ook verschillende termen en zinsconstructies die in heel Europa misschien voor honderdduizend mensen moeiteloos te volgen zijn.
Hier is zijn grote moment. De bijeenkomst waarop ook de nieuwe president van de ECB, Draghi, naar zijn praatje luistert:
Natuurlijk staat er in de resolutie zelf wel wat meer dan hij hier in een paar minuten naar voren kan brengen. De resolutie telt wel 60 punten waarmee de commissie met 35 tegen 4 stemmen en 3 onthoudingen heeft ingestemd. Hij kraamt ook geen volslagen onzin uit.
En Ramon heeft ook nog een toelichting toegevoegd van 1750 woorden. Die is echt van hem persoonlijk. Hij heeft misschien geprobeerd daar niet de nadruk op te leggen, maar op twee plaatsen gebruikt hij 'ik', dat verraadt hem. Je zou zijn laatste alinea kunnen opvatten als een vorm van eerlijkheid:
De architecten van de euro hebben een monetaire unie opgebouwd hoewel zij zich bewust waren van de instabiliteit die een gemeenschappelijke munt zou teweegbrengen in landen met een zo breed scala van uiteenlopende economische en productiestructuren. Misschien gingen de architecten er wel van uit dat, van zodra de behoefte aan stappen in de richting van een hechtere politieke unie maar groot genoeg werd, die stappen vanzelf wel zouden volgen. Nu de schuldencrisis in de eurozone inmiddels in volle hevigheid is losgebarsten, is het moment daarvoor eindelijk aangebroken.
Meneer Tremosa schrijft hier dus doodgewoon dat er op het hoogste niveau gegokt is met de financieel-economische stabiliteit van Euroland… In de eraan voorafgaande alinea's raakt Tremosa aan nog wel meer interessante kwestie. Wanneer ik Euro-politicus was zou ik aandachtig luisteren naar de inbreng van meneer Tremosa. Als ambtenaar of adviseur.
Geen politieke betekenis
Zijn praatje heeft geen enkele politieke betekenis, laat staan dat het van belang is voor de financiële wereld of de economie. Het totale aantal malen dat de clip bekeken is, door de wereldwijde internetgemeenschap, is daarmee in overeenstemming: 19, zegge negentien. Het pleidooi dat hij zelf eerder hield voor invoering van het Catalaans als officiële taal voor de EU is nog door twee keer zoveel mensen bekeken…
Natuurlijk heeft het geen betekenis. Hij is in naam politicus maar spreekt als een ambtenaar.
Maar dat is niet het enige probleem. Was het maar waar.
Waar gaat deze resolutie over?
De reden voor de rapportage en het overleg was de betrokkenheid van het EP bij (het jaarverslag van) de ECB. De resolutie begint ook met te verwijzen naar een zevental documenten die gaan over de status van die betrokkenheid. Dat is nog niet zo heel gek want de allerbelangrijkste politieke vraag die aan de orde is wanneer het gaan over een centrale bank is die naar de onafhankelijkheid van de bank ten opzichte van de politiek.
Het Europees parlement heeft zich in een resolutie van april 1998 ook over dat punt uitgelaten. Punt 1 daarvan luidde:
..juicht het toe dat handhaving van de prijsstabiliteit (…) het hoofddoel van de ECB is en dat de onafhankelijkheid van de ECB hiervoor de beste garantie is.
Twee andere punten uit die resolutie van ruim 13 jaar geleden zijn om heel verschillende redenen interessant om aan te halen. Punt 15 als eerste:
15. dringt erop aan om, naast de bepalingen van artikel 10, lid 4, van de Statuten van het ESCB, de notulen van de Raad van Bestuur van de ECB in de vorm van samenvattingen, met inbegrip van de genomen besluiten de desbetreffende motiveringen, uiterlijk op de dag na zijn volgende vergadering te publiceren, en dat uit deze samenvattingen tevens duidelijk wordt hoe de besluiten samenhangen met en van invloed zijn op andere beleidsterreinen; dringt voorts aan op publicatie van de volledige, gedetailleerde notulen uiterlijk vijf jaar na de vergadering;
Vergelijk dit punt 15 met een van die ik-zinnen van Tremosa van oktober 2010 (die het tot puntje 48 van de resolutie heeft geschopt):
Daarom dring ik in mijn verslag ook aan op openbaarmaking van de notulen van de Raad van Bestuur, waardoor eventuele discrepanties in de media wellicht ook minder breed zouden worden uitgemeten. Ik beschouw het feit dat zij niet worden gepubliceerd als een teken van zwakte voor de Europese integratie, aangezien de noodzakelijke individuele verantwoordingsplicht ook in de toekomst zal worden uitgelegd als een mogelijke bron van geschillen tussen lidstaten.
Het EP neemt een resolutie aan en dertien jaar later dringt dat zelfde parlement in een resolutie aan op precies hetzelfde punt en er staat het verzoek van het EP is meer dan tien jaar later alleen minder specifiek geformuleerdniet eens bij dat dit al zo lang sleept. Punt 48 formuleert nu "..dringt eens te meer aan…".
Tsja, over tandeloosheid gesproken. Als het EP ook maar een heel klein beetje serieus genomen werd buiten de eigen vergaderruimtes dan had de ECB toch op z'n minst in formele zin gehoor gegeven aan de opdracht van dertien jaar geleden. Dan had het EP nu wellicht er nog achterheen willen zitten dat daar op een andere manier gehoor aan gegeven was. Nu is echter 'het dringende verzoek' van de zijde van het EP meer dan tien jaar later alleen minder specifiek geformuleerd.
Tot zover de kwestie van de verhouding tussen ECB en de politiek in het algemeen. Maar dan hebben we het nog niet gehad over de rol van het EP daarbinnen. Je kunt er een hele studie aan weiden maar je kunt ook naar punt 17 kijken van die resolutie van 1998:
17. dringt aan op een onderzoek naar de noodzaak van een reeks voorschriften voor de coördinatie van het economisch beleid in Europa, mogelijk (sic) in de vorm van een interinstitutionele overeenkomst tussen het Europees Parlement, de Commissie en de Raad, met inbegrip van de procedure voor het jaarlijks economisch verslag, de brede economische richtsnoeren en de procedure bij buitensporige tekorten; is van mening dat met het oog op de vooruitgang die tijdens de Top van Luxemburg is geboekt …bla bla bla.
Lees de zin nog eens en bedenk dan dat er over die zin nog gegeven en genomen is tussen de opstellers ervan.. Het Nederlandse poldermodel is vergeleken hiermee een het toppunt van polarisatie. Is een blotere keizer bloter denkbaar?
In Noord-Korea misschien.
De onbegrijpelijkheid is alleszins begrijpelijk
Tenslotte dan nog even over de tekst van de resolutie over het jaarverslag van de ECB zelf. Ik zal en hoef er eigenlijk na het voorgaande niet in detail meer op in te gaan. Om je vinger te dat met de werkwoorden in deze resolutie iets anders aan de hand is. leggen op het meest problematische aan het hele verhaal hoef je zelfs geen economie gehad te hebben op de middelbare school. Daarvoor is alleen nodig dat je je niet laat intimideren en je blote keizers bloot durft te noemen.
Het eerste wat opvalt, je hoeft daarvoor echt helemaal niets van economische of monetaire aangelegenheden te weten, is dat alle 60 alinea's beginnen met een werkwoord.
Wie weinig is ingewerkt in de wereld van de politiek en ambtenarij zal dat opvallen als eigenaardigheid. Wie dat bedrijf een klein beetje kent valt het minder op: het is tamelijk gebruikelijk dat een formele uitspraak begint met "overwegende zus, overwegende zo…" gevolgd door iets met "spreekt uit dat" en afgesloten wordt met "besluit zus en me zo".
Wie ingewerkt is en zijn of haar kritische zin daarbij niet volledig is kwijtgeraakt, valt echter op dat met de werkwoorden in deze resolutie iets anders aan de hand is. De verschillende alinea's beginnen met tientallen verschillende werkwoorden. Eventjes kwam dit bij mij over als een misplaatste en tot mislukken gedoemde poging om de leesbaarheid te vergroten. In werkelijkheid drukt het de ondraaglijke nikserigheid van dit instituut uit.
Resolution staat in het Engels voor "a firm decision to do or not to do something". En deze wordt gegoten in de vorm van een opsomming "is verheugd over", "is bezorgd over", "onderstreept", "wijst er op", "verzoekt de Commissie", "neemt kennis van", "herinnert eraan", "onderstreept", "acht het"… en zo gaat het maar door.
Ik licht er nog twee punten uit.
In een resolutie over het jaarverslag van de Europese Centrale Bank van het jaar 2010 vindt het EP het belangrijk zich eind 2011, wanneer elke week de crisis zich verder lijkt te verdiepen, in puntje 15 toch wel op te merken: "beschouwt de toetreding van Estland tot de eurozone als een positief bewijs van de vitaliteit van de euro als gemeenschappelijke munt".
Potsierlijk. Pathetisch, ja, maar eigenlijk nog niet zo erg als wat -bijvoorbeeld- uit punt G naar voren komt:
overwegende dat de hardnekkige geruchten omtrent de herstructurering van schulden en het effect daarvan op de financiële markten en de economie in ruimere zin tot gevolg zouden kunnen hebben dat het tempo van de uitfasering van de niet-conventionele maatregelen van de ECB opnieuw wordt vertraagd; daarnaast echter overwegende dat er voor het beheer van staatsschulden een coherente, duurzame oplossing buiten de ECB om moet worden gevonden;
Dat er over dat 'niet-conventionele' karakter van de maatregelen geen (waarde)oordeel wordt uitgesproken in de resolutie, dat men het nodig acht zich uit te spreken over 'hardnekkige geruchten', dat 'herstructurering van schulden' een krankzinnig eufemisme is: dat zijn nog niet de zaken waar ik het meeste moeite mee heb. Mijn aandacht wordt getrokken door "daarnaast echter overwegende". Het EP is een inspraakorgaanDe hele resolutie, dit 'ferme besluit', wordt gevormd door een veelheid aan overwegingen en enerzijdsen en anderzijdsen, gelardeerd met lofzangen op de Euro en de Europese instituties.
Ik heb me na de middelbare school ook nog een beetje verdiept in economische en monetaire vragen. Zodoende kan ik met enige inspanning afleiden wat het inhoudelijk meest wezenlijke punt is in de resolutie: steun aan het idee van zogenaamde eurobonds, euro-obligaties. In punt 46:
…spreekt de verwachting uit dat de Commissie vóór eind 2011 verslag uitbrengt over de instelling van een systeem voor de gemeenschappelijke uitgifte onder hoofdelijke aansprakelijkheid van Europese overheidsobligaties of euro-effecten, en dat zij dit verslag waar nodig vergezeld laat gaan van wetgevingsvoorstellen;
Euro-obligaties vormen een logisch vervolg op de invoering van de Euro: het vervolg op het onverantwoordelijke gokken met de financieel-economische stabiliteit van Euroland, waar Tremosa over schreef. De EP gaat in overgrote meerderheid mee met deze ongewenste en onmogelijke vlucht naar voren (Lees over het waarom daarvan mijn eenvoudige stukje over de zogenaamde spread, Ondergang Euro onvermijdelijk van Esther Losita en de diverse stukken van Trias hier op Keizers & Kleren).
Maar let andermaal ook op de door het EP gebruikte formulering: "…spreekt de verwachting uit dat de Commissie".
Het EP is een inspraakorgaan.
Je zou je toch doodschamen om in het EP te zitten en in deze commissie aan deze 'resolutie' te hebben bijgedragen.
Voor Nederland was dat (alleen) D66-er Sophie in 't Veld. In het 'CV' dat op Elsevier te bekijken is lezen we dat het enige werk dat ze in haar leven buiten de politiek en ambtenarij heeft verricht freelance vertaalwerk was.
Maar ze weet wel waar het vandaag de dag in de Nederlandse en wereldpolitiek om draait:
Europa is onze redding in deze tijden van crisis. Je moet er toch niet aan denken dat we met de wereldwijde recessie en bankencrisis onze hoop vestigen op Geert Wilders.' (26 mei 2009, ANP)
Reacties
# 1 Zeer goed stuk Frans.
trias politica:
Zeer goed stuk Frans.
Twee kleine correcties: 1) De Europese Raad bestaat uit de regeringsleiders van de eurozone, de door ju genoemde specifieke Raad van vakministers is daarvan een afgeleide; 2) Buzek zou tot 01-01-2012 zitten mar zit er nog tot hij vermoedelijk zal worden vervangen door voormalig boekenverkoper Martin Schulz (S&D, de socialisten).
Typerend voor Europa is, dat er maar liefst 3 wetgevende organen zijn: De Europese Raad, de EC en het EP. Uitvoerende macht is in wezen de EC, rechtsprekende macht het Europese Hof.
Typerend is, dat per onderwerp bepaald wordt wie wat waarover iets te zeggen heeft. Het is een complexe bestuursvorm, zelfs voor betrokkenen.
12-jan 2012 , 12:08
# 2 Dank je wel Trias.
Frans Groenendijk:
Dank je wel Trias.
Het lastige aan dit onderwerp is dat het heel snel leidt tot (te) lange stukken. Ik heb me ook wat dat betreft erg ingehouden.
Buzek wordt volgende week afgelast las ik op de Facebook-pagina voor propaganda voor het EP.
12-jan 2012 , 12:44
# 3
trias politica:
Volgende week dinsdag vindt in Straatsburg de stemming plaats. De christen democraten hebben afgesproken dat een socialist nu het stokje mag ovcernemen. Officieel zijn er een stuk of 4 kandidaten, maar het wordt Schulz.
12-jan 2012 , 12:38
# 4 Goed artikel.
Maarten:
Goed artikel.
Dank.
13-jan 2012 , 09:37
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.