Het spaarlampsyndroom
Wanneer gesproken wordt over alternatieve energie dan gaat het in de regel over windenergie. De afgelopen decennia zijn – met name in Noord-Europa – tienduizenden windmolens gebouwd in de heilige overtuiging dat het hierbij om een economisch verantwoorde en vooral duurzame oplossing zou gaan. Dit is helaas onjuist.
» Ook zonder moeilijk rekenwerk is te begrijpen dat windenergie principieel onrendabel is en dat met name het gedwongen huwelijk tussen wind en gas een existentiële bedreiging voor windmolenparken zorgen –zodra het waait– voor overcapaciteitEuropa vormt.
Het grote probleem met wind- en zonne-energie zit hem in de onmogelijkheid de opgewekte energie efficiënt op te slaan. Daarom staat er achter ieder windmolenpark een gascentrale van dezelfde capaciteit, voor als het niet waait.
Vanuit economisch perspectief moet je dan ook stellen: conventionele centrales volstaan voor de totale energiebehoefte van ons land, waaruit volgt dat windmolenparken – zodra het waait – voor overcapaciteit zorgen [1]. Een overcapaciteit die additioneel, dat wil zeggen buiten het mechanisme van vraag-en-aanbod om, gefinancierd zal moeten worden.
De onlosmakelijke verbondenheid tussen gas en wind maakt bovendien dat de afhankelijk van buitenlandse gasleveranciers als Rusland en Iran [2] steeds groter wordt. Ook dat ligt besloten in de aard van de oplossing: een windmolenpark met een capaciteit van 1000MW levert jaarlijks maximaal 250MW aan het net. De andere driekwart wordt door gebrek aan wind nooit opgewekt. De 750MW die we hierdoor tekort komen moet door de achterliggende gascentrale en geïmporteerde brandstof geleverd worden.
Daarom is Europa, naast windmolenparken, in razend tempo gascentrales aan het bouwen [3]. Alleen al in Nederland zijn er de afgelopen twee decennia ruim twintig uit de grond gestampt. Tegelijkertijd worden kolencentrales uitgefaseerd of niet gebouwd omdat hun CO2-footprint voor activistische milieuclubs als Greenpeace ten enen male onacceptabel is. Over het werkelijk CO2-vrije alternatief, te weten kernenergie, spreken we dankzij diezelfde clubs al sinds de jaren zeventig niet meer.
Milieu-organisaties en het IPCC hebben middels een effectieve lobby, smakeloze bangmakerij en maatschappelijke infiltratie bereikt dat op energie-gebied het point-of-no-return in zicht is gekomen. De hoeveelheid geld die in de vorm van meerjarige subsidie-overeenkomsten richting energiesector is gegaan maakt dat deze bedrijfstak voor haar voortbestaan noodzakelijkerwijs op de ingeslagen weg moet voortgaan. De laatste kredietreserves worden nu aangewend om het distributienetwerk geschikt te maken voor de enorme hoeveelheden gas die straks zullen worden aangeland.
In minder dan twintig jaar tijd zijn we zo vanuit een toestand van energiezekerheid en natuurlijke groei, gekomen op een punt waar die zekerheid in handen dreigt te komen van onbetrouwbare buitenlandse partners en de (groei)kosten – vanwege de koppeling gas/wind en het uitfaseren van goedkopere alternatieven – tenminste verdubbelen.
Het meest kwalijke aan de ontstane situatie is echter de economische luchtbel die het heeft gecreëerd. De vele duizenden miljarden die omgaan in het alternatieve-energiecircuit plus de uit CO2-reductieafspraken afkomstige geldstromen, kennen geen enkele economische redelijkheid.Een verandering die we ‘met z’n allen’ gewild hebben Er bestaat vanuit economisch standpunt bezien geen noodzaak noch staat er enige onderliggende waarde tegenover. Het gehele systeem bestaat bij gratie van subsidiëring. En du moment dat ergens de subsidieketen wordt verbroken stort het hele kaartenhuis in elkaar en ontstaat een crisis die zijn weerga niet kent. Dan zullen er noodfondsen nodig zijn om de energiesector overeind te houden, net als met de banken nu. Dan zullen de energieproducenten de zwarte piet toegespeeld krijgen, net als de banken nu.
De uiterst effectieve methodiek die ons tot in dit moeras heeft geleid laat zich wellicht het best betitelen als ‘het spaarlampsyndroom’. Hierbij gaan organisaties die een maatschappelijke verandering tweeg willen brengen als volgt te werk:
1) mobiliseer het publiek met pakkende betogen, waar nodig overgoten met een pseudo-wetenschappelijk sausje
2) dit maakt de politiek rijp voor het afkondigen van maatregelen die
3) de industrie door stimulatie en dwang een bepaalde richting wijzen.
4) Op enig moment is dan de situatie bereikt waarop de industrie vanuit een return-on-investmentgedachte, geheel uit eigener beweging, dezelfde boodschap als de actievoerders gaat verkondigen.
Omdat industrie, politiek en maatschappij nu op één lijn zitten zal
5) ‘foute’ concurrentie (zoals gloeilamp en kernenergie) effectief en gezamenlijk bestreden worden.
En zie, de maatschappelijke verandering is een feit. Een verandering die we ‘met z’n allen’ gewild hebben. Dus mocht straks blijken dat het geen goed idee was, dan treft de actievoerders en politici van weleer geen enkele blaam.
De ontwikkeling en introductie van de spaarlamp toont dit mechanisme in al haar facetten, zij het op kleine schaal. Dat dit helwitte gedrocht ons uiteindelijk slechts een onmeetbaar kleine CO2-reductie oplevert maar wel een serieus klein-chemisch afvalprobleem genereert, daaraan hebben Greenpeace, Philips, de Minister noch U enige schuld; we werkten er immers allemaal aan mee en deden het om de wereld beter te maken. Bovendien, niemand kan in de toekomst kijken.
Daarom zal straks ook niemand naar Greenpeace, GroenLinks of het IPCC wijzen als we in een strenge, windstille winter plotseling zonder gas komen te zitten. Dan ligt de oorzaak niet in het feit dat een eens stabiele energievoorziening om zeep is geholpen. Nee, de oorzaak zal dan bij Rusland liggen dat niet die hoeveelheid gas wilde leveren die wij nodig hadden, en tegen de prijs die we konden betalen.
P.S. binnenkort een positief stuk, over alternatieve energie.
Noten
1) gascentrales die als backup fungeren worden niet gerekend tot de productiekosten van windenergie, en dat zou wel moeten want ze vormen één geheel. Zo wordt ook duidelijk dat windenergie nooit op kosten kan cocurreren, immers:
windmolenpark + gascentrale > gascentrale + 0
2) Rusland en Iran bezitten meer dan de helft van de wereldwijde gasreserves
3) het Wikipedia-lemma terzake meldt overigens dat deze centrales bijzonder geschikt zijn om ‘pieken in de vraag’ op te vangen, het woord ‘backup’ komt niet voor.
Verscheen ook op het eigen weblog van Jaap
Reacties
# 1 Goed stukje, meer informatie over de onzin van windenergie vindt u hier:
de^mol:
Goed stukje, meer informatie over de onzin van windenergie vindt u hier:
http://www.wind-energie-halkema.org/
Ik hoop dat u een stukje gaat schrijven over bijvoorbeeld geothermale energie. Daar zit wat meer muziek in. Niet makkelijk, niet goedkoop, maar er is realistisch energie mee op te wekken.
27-feb 2012 , 02:02
# 2 Volgens Duitse wetenschappers zijn spaarlampen ook bij normaal gebruik kankerverwekkend (dus niet alleen als men die ondingen kapot laat vallen):
Sir Galahad the Pure:
Volgens Duitse wetenschappers zijn spaarlampen ook bij normaal gebruik kankerverwekkend (dus niet alleen als men die ondingen kapot laat vallen):
http://luxetlibertasnederland.blogspot.com/2011/05/spaarlampen-kankerverwekkend.html
27-feb 2012 , 02:26
# 3 De opslag van wind en zone energie is wel mogelijk.
Joojootje:
De opslag van wind en zone energie is wel mogelijk.
Dit is een paar jaar geleden bekend gemaakt door een student van de TU geloof ik.
We moeten gewoon een stuwmeer aanleggen die vol gepompt wordt door het tijdelijk overschot aan energie het stuwmeer werkt dan al een soort accu.
dit was een goed idee maar ik heb er nooit meer wat over vernomen.
27-feb 2012 , 03:43
# 4
Frans Groenendijk:
Het plan Lievense bedoel je? Dat is al heel wat ouder en kwam niet van een student, maar het is door studenten een paar jaar geleden blijkbaar 'opgepoetst': http://nl.wikipedia.org/wiki/Plan_Lievense Lijkt wel interessant eigenlijk.
27-feb 2012 , 04:29
# 5 De opslag van teveel opgewekte energie in de vorm van een stuwmeer wordt in SPanje al jaren in praktijk gebracht. Namelijk bij een kerncentrale bij Valencia en sinds kort ook bij de zonne-centrale bij Granada.
Ester Lositas:
De opslag van teveel opgewekte energie in de vorm van een stuwmeer wordt in SPanje al jaren in praktijk gebracht. Namelijk bij een kerncentrale bij Valencia en sinds kort ook bij de zonne-centrale bij Granada.
Overigens gaat de vergelijking zoals in het bovenstaande artikel gepresenteerd tussen wind energie en zonne energie nogal mank. Van windenergie is de prestatie onvoorspelbaar, maar van de zon weten we toch echt zeker dat ze gemiddeld 12 uur per dag brandt. De back up centrales kunnen daarom goed gepland worden.
27-feb 2012 , 09:39
# 6
de^mol:
Opslag in Nederland in een stuwmeer is niet erg realistisch. Men heeft het plan Lievense vooral afgeschoten door het gevaar van dijkdoorbraak. Als dat gebeurt krijg je een vloedgolf. Dat maakt een hoog stuwmeer in bv. het ijsselmeer bij voorbaat onmogelijk. Ook in zee is het gevaar niet klein genoeg was berekend. Heel anders dan een stuwmeer in landen als Spanje of Noorwegen.
27-feb 2012 , 11:16
# 7
Frans Groenendijk:
@de^mol #6 Heb je de link wel gevolgd? Dat 'oppoetsen' van het plan hield in dat precies dat gevaar van een vloedgolf tot bijna nul wordt gereduceerd werd. Het zou een 'negatief' stuwmeer worden. Ik heb niet verder gezocht naar de extra kosten die dat meebrengt. Die zullen vrij fors zijn want er moet dan heel wat meer zand en klei verplaatst worden.
27-feb 2012 , 11:36
# 9 In Nederland is de combinatie windmolens-stuwmeer natuurlijk moeilijk, zou hooguit in Zd Limburg kunnen. Want een hoogteverschil van 100 meter heb je al gauw nodig.
Ester Losita:
In Nederland is de combinatie windmolens-stuwmeer natuurlijk moeilijk, zou hooguit in Zd Limburg kunnen. Want een hoogteverschil van 100 meter heb je al gauw nodig.
Het omgekeerde stuwmeer van Lievens pretendeert te kunnen werken met 40m hoogteverschil. Het oppervlakte van het meer zal aanzienlijk moeten zijn om voldoende rendement te behalen. Het ´negatieve´ stuwmeer lijkt me overigens moeilijk haalbaar vanwege het grondwater.
27-feb 2012 , 01:35
# 10
toon kasdorp:
Op zich is het juist dat het grootste energie probleem de opslag is en het een na grootste het verlies bij transport. Als we goedkoop en zonder veel energieverlies zouden kunnen opslaan dan komen allerlei vormen van energieopwekking in aanmerking, die nu op grote schaal onbruikbaar zijn. Windenergie is een goed voorbeeld. Al die exotische vormen als het Lievense stuwmeer, de 'eb en vloed' centrales e.t.q. zijn allemaal veel te duur om te kunnen concureren. Een van de redenen waarom Spanje in de financiële problemen zit zijn de enorme uitgaven van de regio's aan stuwmeren en andere infrastructurele voorzieningen die te weinig rendement geven.
27-feb 2012 , 02:14
# 11 Goed artikel.
louis-portugal:
Goed artikel.
Jan Huinen (Maastricht)heeft eens een voorstel gedaan om oude mijnschachten daarvoor te gebruiken en is door de millieubewegingen afgeschoten want het bracht geen nieuwe energie wat ook niet de bedoeling was maar opslag.
Zwitserland doet het al lang.
Bij de spits laten ze water naar beneden lopen en s´nachts met goedkope franse kernenergie weer omhoogpompen.
Bij een stuwmeer spreekt men al gauw over een investering van 150 miljard waarbij de hoeveelheid bepaald hoeveel energie men bewaren wil.
27-feb 2012 , 02:44
# 12 Windenergie is prima, mits je het maar op kunt slaan. Bijvoorbeeld in een stuwmeer. Die mogelijkheid bezitten helaas maar weinig landen. Een goed voorbeeld waar dit gedeeltelijk lukt vormt het tweespan Denemarken-Noorwegen. De windenergie die Denemarken teveel produceert, wordt verkocht aan Noorwegen dat het gebruikt om stuwmeren vol te pompen.
Jaap:
Windenergie is prima, mits je het maar op kunt slaan. Bijvoorbeeld in een stuwmeer. Die mogelijkheid bezitten helaas maar weinig landen. Een goed voorbeeld waar dit gedeeltelijk lukt vormt het tweespan Denemarken-Noorwegen. De windenergie die Denemarken teveel produceert, wordt verkocht aan Noorwegen dat het gebruikt om stuwmeren vol te pompen.
Helaas schieten de Denen er financieel weinig mee op. In theorie is DK in staat jaarlijks 20% van haar behoefte op te wekken via windenergie. Hierbij is rekening gehouden met windstiltes. Het werkelijke cijfer schommelt echter tussen de 5% en 10%. De reden? Als het waait moet meer dan de helft worden afgevoerd vanwege overcapaciteit, met name ’s nachts. En vanzelfsprekend nemen de Noren de electriciteit dan af tegen nachttarief. Waarna de Denen het overdag weer kunnen terugkopen tegen dagtarief. Zo ongeveer.
Het gevolg is dat Deense huishoudens de hoogste electriciteitsrekening van Europa hebben, ondanks het feit dat de wind gratis komt aanwaaien en de mogelijkheid tot opslag. Bron:http://tinyurl.com/mdfsju
@Ester, met betrekking tot zonne-energie: dit werkt toch het beste als de zon schijnt. Natuurlijk is er ook bij bewolkt weer energie op te wekken maar dan heb je het in de regel over foto-cellen. Deze zijn echter niet geschikt voor grootschalige energie-opwekking. In Duitsland, dat ook op dit gebied voorop loopt is in de winter de bijdrage van zonne-energie dan ook zo goed als afwezig.
27-feb 2012 , 03:18
# 13 #7 Frans Groenendijk:
de^mol:
#7 Frans Groenendijk:
Nee, link niet gevolgd, deed dat meteen uit het blote hoofd. Overigens, wat Ester Losita zegt, over grondwater, dat is het volgende probleem. Blijft er dus eigenlijk alleen de mogelijkheid tot een 'omgekeerd' stuwmeer over op zee. Niet goedkoop. Daarnaast nog de andere problemen, die men ook in Denemarken kent, zoals de weersverstoringen en turbulenties tot ver achter de molens.
Ik zou eerder pleiten voor geothermale energie, al eerder genoemd.
27-feb 2012 , 11:37
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.