Op initiatief van onder andere Herman Wijffels, voormalig CDA-voorman en RABO-directeur, organiseert het "Sustainable Finance Lab" een aantal bijeenkomsten over de financiële crisis. Vanwege de grote belangstelling werd mijn inschrijving niet gehonoreerd, maar de bijeenkomsten worden integraal op video opgenomen en zijn op hun webstek te bekijken. Hier bespreek ik deze bijeenkomst van 3 oktober. De verrassing, ik verklap het vast half, werd gevormd door de bijdrage van Arnoud Boot. In het land der blinden is eenoog natuurlijk koning en ik zal ook op dat blinde oog wijzen, maar hij stak dus echt heel positief af tegen de anderen. Wijffels blijkt zich niet alleen op sociaal-economisch terrein gevoegd te hebben in de rijen van de socialisten maar zelfs hun bewondering voor de leer van Mohammed al wat te hebben eigen gemaakt!

»
Heeft u niet al te veel tijd bekijk dan alleen Boots bijdrage: van minuut 26 tot minuut 44. U mist dan alleen zijn bijdrage aan de paneldiscussie. Ik ga hier eerst in op wat ergernissen en de andere sprekers, is uw tijd heel beperkt, dan kunt u in dit stuk ook een sprongetje maken: scroll naar het begin van mijn bespreking van Boot, 'Markt en kudde'.

De zaal was afgeladen vol en er keken ook nog mensen mee op televisieschermen in een andere zaal. De leiding was in handen van een clowneske figuur: Hans Schenk. Ik ken hem met name als schrijver van vele stukken in het Tijdschrift voor Politieke Economie, uitgegeven door de 'Socialistiese Uitgeverij Amsterdam'. Hij hoort zichzelf graag praten. Die eigenschap zie je ook een beetje terug in zijn oude stukken. Werp voor de aardigheid eens een blik op deze woordenbrij (een pdf): het is een boekbespreking. Van een bundel onder redactie van Ad Teulings.

Jan Hillige [van het ministerie van EZ] presenteert een glad, bol van ondernemersideologie staand reclamepraatje voor het herstruktureringsbeleid van EZ.

Op guitig-dreigende toon liet hij na de inleiding van Boot weten dat hij nog wel met hem in de clinch zou gaan omdat hij, Boot, linkse stokpaardjes populistisch had genoemd. Ik twijfel er niet aan dat de kwaliteit van zijn geschreven stukken intussen wel hoger zal zijn dan van het hier geciteerde maar bij de politieke kleur ervan heb ik meer twijfels.

Herman Wijffels verzorgde de eerste, meest algemene en meest verontrustende inleiding. Behalve Boot en de journalist Maarten Schinkel kregen daarnaast nog twee bankiers het woord: van Triodos (medeorganisator van de cyclus) en van de ING.
Van de bankiers viel natuurlijk niet zo veel interessants te verwachten: zij kunnen niet vrijuit spreken op zo'n bijeenkomst. Het meest opmerkelijke in het verhaal van de man van Triodos vond ik dat hij een studie wist te vermelden waaruit gebleken zou zijn dat niet alleen sprake is van exorbitant (exhibionistisch zou Wim Kok zeggen) hoge inkomens voor de top van de banken maar dat over de gehele linie alle medewerkers bij banken financieel veel beter af zijn dan in andere sectoren: een ontwikkeling van de laatste decennia. In het verhaal van de ING-man viel vooral op hoe vaag en ondoordacht zijn verdediging van het verschijnsel (extreem) grote financiële instellingen was. Het kwam er eigenlijk goed en wel op neer dat voor heel grote projecten heel grote banken nodig zijn. Verderop kom ik hier nog op terug.
Van de hand van Maarten Schinkel heb ik in de NRC wel eens goede stukken gelezen, maar als spreker kwam hij niet goed uit de verf.

Weg met het systeem?
Wijffels en zijn club wekken bij mij ergernis op. Die ergenis komt vooral voort uit hun vermeende superioriteitsdenken. Men vindt zichzelf voortreffelijk, méér dan voortreffelijk. Ik moet uitkijken dat ik daar niet in doorschiet. Het valt me zelfs op dat zijn gestuntel met de microfoonstandaard
die term 'vrijbrief' hoor je ook nogal eens uit de mond van lieden die de vrijheid van meningsuiting aan banden willen leggen
samenhangt met zijn onbekendheid met het feit dat schroefdraad normaal gesproken rechtsdraaiend is: dat is een naar trekje van me. Dat zijn club zonodig een Engelse naam moet hebben met daarin ook het tot in het absurde opgerekte modebegrip 'sustainable': dat is nog maar een oppervlakkige ergernis. Schenk doet ook wel erg zijn best om de ergernis over het gebruik van dat modebegrip zo veel mogelijk aan te jagen door zelfs de vraag op te werpen of de aarde duurzaam is. Hij zegt het echt letterlijk zo. En Schenk zit ook bij de SER…
De titel van de avond wijst al op een iets serieuzer probleem mijns inziens: "Naar een dienstbare financiële sector". Banken, verzekeringen en dergelijke heten sinds jaar en dag immers al de '(commerciële) dienstensector'. Aan die titel zit een raar luchtje, een nationalisatie-luchtje. Dat luchtje wordt echt onprettig met de woorden die Wijffels helemaal aan het einde van de bijeenkomst uitspreekt:

De neiging die er ontstaan is om te geloven dat er een soort vrijbrief is om aan financiële diensten zo veel mogelijk te verdienen, los van de vraag of dat maatschappelijk toegevoegde waarde levert. (…)
De financiële sector moet zich richten op het faciliteren van de grote transitie naar een duurzame economie en samenleving (…) er wordt veel te veel nog gerekend met statistische informatie uit het verleden (…)

Een vrijbrief. Hm. In de zin van 'die bankiers moeten niet denken dat we ze niet door hebben'. Mijn ervaring is dat lieden die in een politieke context de term "vrijbrief" gebruiken in het algemeen een bedenkelijke positie innemen tegenover "vrijheid". De spreker weet dat wel degelijk de vrijheid bestaat om aan financiële diensten zoveel mogelijk te verdienen,
vragen die hij noemt vind ik reëel en belangrijk maar tegelijkertijd verontrust het me zeer dat Wijffels het doet voorkomen alsof ze voor hem nieuw zijn
maar in plaats van openlijk te bepleiten dat wettelijk tegen te willen gaan doet hij het voorkomen alsof men illegaal bezig is. Met het gebruik van zo'n term hangt men alleen een vage dreiging in de lucht. Je hoort die term ook nogal eens uit de mond van lieden die de vrijheid van meningsuiting aan banden willen leggen.
Wijffels wil graag fundamentele vragen aan de orde stellen maar wekt de indruk dat zijn antwoorden allemaal in dezelfde richting gaan: traditioneel-links. Een aantal vragen die hij noemt vind ik reëel en belangrijk maar tegelijkertijd verontrust het me zeer dat het doet voorkomen alsof ze voor hem nieuw zijn; voor iemand met zijn achtergrond en positie in de politieke en financiële wereld! Zo wil hij bijvoorbeeld nog eens
stilstaan bij de geldscheppende functie van banken, waarbij dat geld beschikbaar komt als schuld.
Ja, duh. Dat was altijd al een wezenlijk kenmerk van geldscheppen.

Wanneer Schenk (5 minuten na het begin) suggereert dat de bedragen van duizenden miljarden waar we in Europa tegenwoordig over spreken, betrekking hebben op het wanbeleid van de (private) financiële sector in plaats van op de nationale en Europese overheden, begint het echt te stinken.

Op 00.09.00 zegt Wijffels dat er
intussen een aantal maatregelen zijn genomen, zoals meer toezicht, hogere solvabiliteitseisen, bankcode, maar dat blijft toch allemaal binnen het bestaande systeem
Oh. We gaan voor de revolutie dus. Ik ruik nu de rotte eieren van de occupy-beweging, de moderne hippies: weg met "het systeem". Hoewel? Modern? Voor een deel zijn het dezelfde lieden. Nieuw is alleen de steun vanuit Iran. (Zie afbeelding)

Markt en kudde
Boots bijdrage vond ik dus een verademing. Toen ik de eerste minuten van zijn praatje hoorde dacht ik even dat het juist de meest tenenkrommende tekst van de bijeenkomst zou worden.
de ICT zorgt voor een enorme hefboomwerking met betrekking tot het eigenlijke probleem: kuddegedrag
Hij begon namelijk de ICT aan te wijzen als schuldige van de financiële crisis, met name van de kredietcrisis, niet de Eurocrisis. Later bleek dat hij bedoelde dat de ICT zorgt voor een enorme hefboomwerking met betrekking tot het eigenlijke probleem: kuddegedrag. Voor de vaste bezoekers van Keizers & Kleren zou ik misschien de term 'lakeiengedrag' kunnen gebruiken.
Boot wees op het cruciale verschil in effect van de zegeningen van de ICT op de financiële sector in vergelijking tot de rest van de economie. Ik werd in eerste instantie op het verkeerde been gezet omdat Boot verzuimde te benadrukken dat het wel degelijk om zegeningen gaat.
Het verschil zit 'm daarin dat in de financiële sector, in tegenstelling tot de varkensfokkerij of de tablet-industrie, een gewijzigd inzicht over de te volgen bedrijfsstrategie in een oogwenk wordt gerealiseerd. Dat die mogelijkheid bestaat werkt weer versterkend op het altijd en overal aanwezige mechanisme dat

Het grootste deel van de (investerings)beslissingen niet wordt gebaseerd op een integrale kosten-baten afweging maar wordt onderbouwd door de angst dat men achter zal blijven bij de concurrentie.

(deze formulering komt uit een oud essay van me, ooit gepubliceerd in het blad van de WBS, en enige tijd geleden hier gereproduceerd op K&K: Marktfundamentalisme en de werkelijkheid).

Als kern van het probleem wijst Boot op het ontbreken van ruggengraat bij ondernemers in de financiële sector
De hamvraag is waarom de markt niet corrigeert voor kuddegeest
tegenover de (groeps)druk in de financiële markten (mijn woorden). Een gebrek aan zelfvertrouwen. Boot illustreert zijn verhaal op overtuigende wijze met zijn uitweiding over Zweden (op 00.35.50), meer in het bijzonder de Svenska Handelsbanken.

Wat was de krantenkop aan de vooravond net voor het uitbarsten van de financiële crisis in Scandinavië? 'Svenska Handelsbanken is losing it's touch'. Maand in maand uit werd Svenska Handelsbanken achtervolgd omdat zij achterbleef in marktaandeel. Het was de enige bank in Zweden die niet als een kip zonder kop op onroerend goed inging. (..) Onroerend goed steeg in waarde. Svenska Handelsbanken had het misschien nog een jaar kunnen uitzingen, maar als de Zweedse financiële crisis niet was losgebarsten waren ze gedwongen geweest om ook in onroerend goed te gaan omdat ze qua rendementen etc achterbleef bij haar concurrenten.

De hamvraag is waarom de markt niet corrigeert voor kuddegeest.
Rens Van Tilburg, GroenLinkser, econoom, Volkskrant-publicist èn ook lid van de club van Wijffels

Boots verhaal doet onmiddellijk denken aan J.P.Morgan en de kredietderivaten. J.P.Morgan was in de VS wat Svenska Handelsbanken in Zweden was. Daarover schreef ik op 4 september hier een stuk over het Nederlandse parlementaire onderzoek naar de kredietcrisis.
De aansluiting is zo sterk dat ik het stukje hier nog maar eens terughaal.
Rens Van Tilburg, GroenLinkser, econoom, Volkskrant-publicist èn ook lid van de club van Wijffels wees op een opmerkelijk groepje mensen dat waarschuwde voor het grote gevaar van de handel in kredietderivaten. Ik geef zijn tekst over deze mensen uitgebreid weer omdat het heel mooi illustreert hoe een vreemde moralistische manier van er over schrijven het zoeken naar oplossingen in de weg staat:

Hij [Van Tilburg] begint over ‘een fascinerend boek’, geschreven door een journaliste van the Financial Times – Fools Gold heet het. Het boek beschrijft het ontstaan van de kredietcrisis door de ogen van een aantal jonge bankiers van J.P. Morgan. Deze waren in 1994 zo’n beetje de uitvinders van de grootschalige kredietderivaten (…) Omdat het ‘heel slimme jongens en meisjes’ waren, zagen ze al snel dat ze de risico’s van kredietderivaten die gebaseerd waren op hypotheken, niet goed konden inschatten. Ze zeiden: geloof ons, die handel is niet te vertrouwen, uiteindelijk zal het ons opbreken. J.P.Morgan haakte af. Vervolgens gingen alle andere banken ermee aan de haal.
Van Tilburg: ‘Toen de boel in het najaar van 2008 uit elkaar klapte, zijn die jonge bankiers met elkaar gaan e-mailen over de ethische vraag: hadden wij niet alarm moeten slaan toen wij tien jaar geleden die handel zich zagen ontwikkelen?
‘Het antwoord van een van hun luidde: Het is niet onze taak om lui die domme dingen doen, af te stoppen.
‘Ik vond dat een schokkende reactie. Voor mij is de vraag naar de moraal in de wereld van bankiers en economen heel belangrijk geworden. Als je weet dat omwille van excessieve winsten grote risico’s worden genomen, met enorme maatschappelijke gevolgen – is het dan niet je taak daar iets van te zeggen?’

Terecht vraagt Van Tilburg aandacht voor het feit dat deze 'slimme jongens en meisjes' tijdig op de gevaren wezen, maar Van Tilburg bestaat het evengoed
hij wil dromen over een politiek antwoord op de vraag naar levensgeluk en de strijd aanbinden met menselijke eigenschappen als ambitie en egoïsme
om hen te verwijten dat er niet naar hen geluisterd werd! Sterker nog: hij verwijt hen dat niet iedereen naar hen luisterde want bij hun eigen baas werd er immers wel degelijk naar ze geluisterd!
Van Tilburg zoekt, zoals zoveel mensen uit de media en de politiek, geen realistische oplossingen voor reële maatschappelijke problemen: hij wil dromen over een politiek antwoord op de vraag naar levensgeluk en de strijd aanbinden met menselijke eigenschappen als ambitie en egoïsme. Een levensgevaarlijke, onverantwoordelijke benaderingswijze.
Wilde hij op integere wijze op zoek naar realistische oplossingen voor reële maatschappelijke problemen dan verdiepte hij zich in de cruciale vragen in dit verband: wie luisterden wel en wie luisterden niet naar die 'slimme jongens en meisjes' die wel degelijk hun mond opendeden. En waarom.
Dus nogmaals de hamvraag: waarom corrigeert de markt niet voor kuddegeest.

Generiek, specifiek of spiritueel?
Al heel lang, ik herinner het me bijvoorbeeld van de discussie rond de parlementaire enquete naar de ondergang van het RSV-concern, wordt in het politieke debat over bemoeienis van de overheid met de economie,
Faillissement is het ultieme bewijs van falen. Wanneer faillisement onmogelijk wordt gemaakt, wordt slecht beleid aangemoedigd en, erger nog, de falenden kunnen blijven zitten
gesproken over generiek tegenover specifiek beleid. Heel grof gesteld: wil je als overheid in de economie het speelveld bewaken, voor iedereen geldende regels vaststellen en in de praktijk afdwingen, de financiële infrastructuur bewaken, kortom stabiliteit garanderen en duidelijke randvoorwaarden realiseren die voor iedereen hetzelfde zijn, of ga je zelf ondernemer spelen door verschillende bedrijven verschillend te behandelen? Behalve voor communisten en andere utopisten is duidelijk dat de ondernemingsgewijze productie een geweldig groot goed is en dat generiek beleid altijd de voorkeur verdient. Dus bijvoorbeeld geen steun aan een bedrijf bij een dreigend faillissement. Faillissement is het ultieme bewijs van falen (geldt voor bedrijven zowel als voor landen trouwens). Wanneer faillisement onmogelijk wordt gemaakt wordt slecht beleid aangemoedigd en, erger nog, de falenden kunnen blijven zitten.

Hoe zeer het politieke bedrijf van vandaag de dag wat betreft generieke versus specifieke aanpak op het verkeerde spoor zit, werd op pijnlijk duidelijke wijze geïllustreerd door een tweede buitengewoon belangrijke waarneming in het verhaal van Boot. Jammer was alleen dat hij die link niet legde. Dat doe ik nu voor hem. Die waarneming zat niet in zijn inleiding maar in zijn bijdrage aan de discussie onmiddellijk erna (minuut 42). Hij bracht daarin een cruciaal maar onderbelicht aspect aan de orde van de ondergang van de Scheringa bank (DSB).

Toen die bank ten onder ging (…) werden 150000 rekeninghouders door de DNB gevraagd om zo snel mogelijk bij een andere bank een rekening te openen. Dit zijn middeleeuwse toestanden. Het betalingsverkeer van de DSB bank, wat toch al gegarandeerd was door de overheid, het viel allemaal onder het depositogarantiesysteem(…), was volledig verzekerd door de Nederlandse overheid maar dit betalingsverkeer kon er niet uitgelicht worden, de mensen konden twee dagen later niet gewoon bij hun geld dat op hun betaalrekening stond, en dat vind men het gek dat (…) mensen online een bankrun veroorzaken! (…) [ondanks de garantie] kunnen ze maandenlang niet bij hun geld. Dat zijn middeleeuwse toestanden. De DNB heeft nu er op ingezet dat ze in 21 dagen in staat zullen zijn het geld te ontvriezen. Dat is een ambitie van nul.

Banken zijn onvermijdelijk op speciale wijze vervlochten met de overheid. In die relatie kun je eigenlijk ook spreken van een generieke en een specifieke kant. De specifieke kant staat daarin voor de beoordeling van de betrouwbaarheid van de bankiers, waarin onvermijdelijk ook een persoonlijk element zit. Dat element biedt een opening voor corruptie: is het geen financiële dan toch wel morele corruptie. Daarnaast is er de kwestie van de nationale bank en de overheid als laatste vangnet in geval van een (dreigende) bankrun: het veiligstellen van -het vertrouwen in- het betalingsverkeer als zodanig, de onderbouwing van de vanzelfsprekend dat dit blijft functioneren.
Aan de specifieke kant zijn problemen en fouten niet helemaal te vermijden. Uiteindelijk werd bijvoorbeeld vastgesteld dat Scheringa nooit een bankvergunning had mogen krijgen van de DNB: op dit vlak zijn dus fouten gemaakt. Boot wijst in feite op het grotere probleem dat de generieke aanpak verwaarloosd wordt. Het ellendige van de huidige situatie is nu dat er niet alleen veel te weinig aandacht is voor het onderscheid tussen de generieke en specifieke benadering: nu wordt ook nog eens een derde benadering naar voren geschoven: de spirituele.

Vlucht naar voren: de tangbeweging tegen een verstandige aanpak
In het kader van de discussie over de kredietcrisis en de Eurocrisis bestaan er twee grote dreigingen die door clubs als die van Wijffels nu tot één geheel dreigen te worden gesmeed.
Er was al het oude idee van het nationaliseren van de gehele financiële sector en de banken in het bijzonder.
meer spriritualiteit op de werkvloer, 'total redesign of our culture', uitbannen van rente en meer van dat soort onzin. Hier en daar krijgt het zelfs een uitgesproken anti-joods kleurtje
Een idee voorkomend uit het denkbeeld dat lieden die in naam van 'de overheid' opereren eigenlijk 'betere mensen' zijn, mensen die op basis van hogere waarden opereren, of zelfs volkomen onbaatzuchtig 'het' algemeen belang dienen. Mensen met betere intenties. Tegenwoordig wordt vanuit deze invalshoek onophoudelijk gepleit voor het verleggen van verantwoordelijkheden naar bovennationale organen. Deze trend uit zich in de meest uiteenlopende uitingen van eurofilie maar ook op andere wijze. De IMF moet een grotere rol krijgen, de G20: hoe meer macht geconcentreerd wordt hoe groter het vertrouwen, zo lijkt men te denken.
Daarnaast komt nu nog eens het pure wensdenken in versterkte vorm terug: aan de universiteit moeten meer colleges gegeven worden over de 'ethiek van het bankieren', initiatieven om terug te gaan naar ruileconomie, meer spriritualiteit op de werkvloer, 'total redesign of our culture', uitbannen van rente en meer van dat soort onzin. Hier en daar krijgt het zelfs een uitgesproken anti-joods kleurtje. Het uitgangspunt is anders dan bij de drijvers voor het vernietigen van naties ten gunste van een Europese of wereldwijde bureaucratie van de wereldleiders (of 'connectors'), maar een ding hebben beide stromingen gemeen: de mensen die nu aan de touwtjes trekken zijn gewetenloze schurken die armoede brengen en de aarde vergiftigen en ze moeten vervangen worden door 'goede mensen' die prachtige idealen voor de hele wereld en de heel lange termijn.

Persoonlijk ben ik van mening dat de hippies van de occupy beweging in één ding gelijk hebben: een van de belangrijkste manieren om de zaken helemaal fout te laten lopen is het bedrijven van een politiek die in de praktijk bepaalde bedrijven 'te groot acht om te mogen falen'.
De uitweg, de uitweg in zin van generieke maatregelen die zo weinig mogelijk marktverstorend zijn, is vrij simpel geformuleerd en in verhoudingen tot een andere aanpak niet eens zo extreem moeilijk te realiseren: het is een bovengrens aan de grootte van ondernemingen. Ook in de financiële sector. Het grootste voordeel van een strategie die hierop gebaseerd is dat het spreken erover al een gunstige uitwerking zou kunnen hebben.
Uiteraard moet er ook wat gedaan worden aan die basissolvabiliteit van banken, de geldscheppende functie. Daar moet fundamenteel over nagedacht worden, maar daarbij mag niet uit het oog verloren worden dat een snelle verandering op dit gebied desastreus zou uitpakken.

Frans Groenendijk, 04-11-2011

Naar reageerveld

Reacties

# 1

trias politica:

Goed stuk, echter met een wat brave conclusie, die ik ook niet goed begrijp. Frans ? Enige toelichting zou mij welkom zijn over je slotconclusie:'...,maar daarbij mag niet uit het oog verloren worden dat een snelle verandering op dit gebied desastreus zou uitpakken.'.
Je stelt dat het goed is dat het kernkapitaal, zoals De Jager het noemt, omhoog gaat en dat er ook iets gedaan wordt aan de geldscheppende functie van primaire en centrale banken. Tegelijkertijd stel je dat een snelle verandering desastreus zou uit kunnen pakken. Bedoel je een ongecontroleerde default van Griekenland ? Of een verbod op handel in Credit Default Swaps ? Of.....

04-nov 2011 , 11:29

# 2

Frans Groenendijk:

Het is goed om over de geldscheppende functie na te denken en te debatteren. (dat is het enige waarop ik doel met die waarschuwing). Het is in wezen een manier om vertrouwen (in de toekomst, in mensen die van aanpakken weten) in 'geld' om te zetten. Dat vertrouwen is geërodeerd. Het zou rampzalig zijn wanneer gepoogd werd het kind (vertrouwen als economisch goed) met het badwater (vertrouwen in de verkeerde mensen en instituten) weg te gooien. Vergroting van dat kernkapitaal lijkt verstandig maar wanneer dat in een te hoog tempo zou worden uitgevoerd zou er voor geen bedrijf meer krediet te krijgen zijn.

04-nov 2011 , 11:43

# 3

trias politica:

Frans, dank voor toelichting. Begrijp ik het goed, dat je zegt dat deze crisis ertoe kan leiden dat banken op hun geld blijven zitten, onvoldoende bereid zijn om nieuwe kredieten te openen voor bedrijven en daarmee een dreigende stagnatie van de economie veroorzaken ?
Dat is idd een zeer terecht punt en een dilemma voor de banken. Immers: hen wordt gevraagd hun solvabiliteit op te krikken door winstinhouding (als er al winst gemaakt wordt..) en dat betekent doorgaans een risicomijdende houding, resulterend in een dichte geldkraan. Ook voor veelbelovende starters. En ja, dat betekent de economische dood in de pot.

05-nov 2011 , 12:03

# 4

Frans Groenendijk:

Je focust teveel op mijn laatste alinea. Ik sta er helemaal achter maar het is maar een algemene waarschuwing, geenszins belangrijkste in mijn stuk. Denk je ook niet dat het (willen) blokkeren van faillissementen een zeer wezenlijk probleem is in economie, misschien wel het allerbelangrijkste?
(en strategisch die coalitie van spirituelen en de vooruit-vluchters richting EUSSR of erger)

05-nov 2011 , 01:12

# 5

trias politica:

Zeker. Maar het punt van de Club van Wijffels is juist, dat zij juist proberen het financiële stelsel te vrijwaren van staatssteun om failissementen te voorkomen, echter, onder het mom van een set waarde oordelen die sterk rieken naar inderdaad Occupy achtige toestanden. "Verbeter de wereld, begin bij jezelf". De credo's van 'duurzaamheid' en 'sociale rechtvaardigheid' zijn holle frasen. Een achterhaald paradigma. De gedachtegang dat een soort van 'wereldregering' de problemen wel even zal oplossen werkt op mijn lachspieren. Dus ja, je centrale thema onderschrijf ik volkomen. Komt er nog een stuk, waarin de kritiek erop wordt uitgewerkt ? Dat is idd van meer belang dat je laatste alinea.

05-nov 2011 , 02:11

# 6

trias politica:

Als ik zo naar wat twitter commentaartjes hiernaast kijk (ik heb zelf geen account)is enige toelichting op capital/asset ratio en Basel II en Basel III wellicht niet aan dovemansoren gericht...

Capital/Asset ratio in Tier 1 (Basel II) betekent het eigen vermogen dat een bank moet aanhouden tegenover als risicovol aangehouden activa (zoals obligaties). In Basel II is die ratio op 8% gezet, maw., het eigen kapitaal van de bank moet tenminste 8% van de totale uitstaande risicovolle activa bedragen. Dat Eigen vermogen bestaat uit gestort kapitaal, ingehouden winst en opgebouwde algemene reserve. Tier 2 betreft in feite het Garantievermogen, dwz inclusief achtergestelde leningen, herwaarderingsreserves, bepaalde genomen voorzieningen en overige 'stille' reserves. Het is gebruikelijk dat Tier 1 +2 bij Banken ongeveer 10% van het balanstotaal vormen, daar waar Tier 1 volstaat met 5%.

Nu is men bezig met Basel III, welke in 2012 effectief moet zijn.

In Basel II gold een eigen vermogen eis van 2% en van Tier 1 van 4%. Basel III wil dat omhoogschroeven naar 4,5% resp 6%. De recente voorstellen op de eurotop gaan uit van een Tier 1 (+2 heb ik begrepen) van 9%, ruim een verdubbeling dus. Een bank dient derhalve 9% aan eigen kapitaal plus garantievermogen aan te houden tov de risicovolle activa. Grote vraag is natuurlijk wat er allemaal onder die 'risicovolle activa' verstaan dient te worden. Open voor speculatie natuurlijk.

Daarnaast zal Basel III eisen stellen indien door overmatige kredietverlening extra kapitaalbuffers aangelegd moeten worden. Men spreekt over twee keer 2,5% kapitaalbuffers (details zijn een lang verhaal). Ook verplicht Basel III een bank om een liquide buffer aan te houden van minimaal 30 dagen om aan haar directe verplichtingen te kunnen blijven voldoen. Een 'nett stable funding ratio' dient ervoor te zorgen, dat een bank haar verplichtingen van een heel lopend jaar (dus geen kalenderjaar) zal kunnen blijven voldoen. Probleem is natuurlijk, dat niemand weet of, en zo ja, in welke mate, er binnen dat jaar sprake zal zijn van 'dubieuze debiteuren' (zoals Griekenland, etc.). Dit maakt het allemaal zo hachelijk.

Er zijn nog wat andere wijzigingen tov Basel II, maar het voert wat ver in dit kader om daarover erg uit te wijden.

07-nov 2011 , 07:25

Uw reactie:

Reageren is niet mogelijk op dit bericht.

Terug naar begin artikel