Natuurmonumenten of subsidiespons?
Staatssecretaris Bleker wil de drie wetten die nu het natuurbeheer regelen, samenvoegen tot één nieuwe natuurwet. De nieuwe wet zal de normen van de Europese wetgeving volgen, zoals al vastgelegd in de Natuurbeschermingswet 1998 en Natura2000. De Nederlandse wetgeving, die al veel langer bestond dan de wet van 1998, betrof vanouds veel meer gebieden dan de gebieden van Natura2000, die zich beperkt tot gebieden die een grensoverschrijdend belang hebben.
» De oorzaak van deze situatie is niet zo moeilijk te begrijpen. Natuurbescherming in Nederland was tientallen jaren lang een mengsel van landschapsbeheer, instandhouding van fauna en flora en het tegengaan van aansluitende verstedelijking. Landschapsbeheer en het tegengaan van aansluitende verstedelijking hebben uit de aard der zaak alleen lokaal en regionaal belang. Wat betreft de fauna en flora: in de weinige natuurgebieden die nog over zijn in Nederland is de recreatiedruk inmiddels zo hoog geworden dat planten en dieren daar met stille trom zijn vertrokken. Niet zo vreemd als je weet dat de bevolking van Nederland voortdurend groeit en wordt volgebouwd.
De ons omringende landen beschikken over grote gebieden met bos, bergen of waterlandschap waar toch niemand iets mee doet en waarvan de bescherming nauwelijks kosten met zich mee brengt. Europese regels zijn voor die landen doorgaans voldoende om het gewenste resultaat te bereiken. Nederland, zijnde overbevolkt en in hogere mate verstedelijkt dan de omringende landen, verkeert in een andere situatie. Meer subsidie kan niets veranderen aan de steeds meer indringende aanwezigheid van de mens.
De organisaties die zich in Nederland bezighouden met natuurbeheer landschapsbeheer, zijn verontwaardigd over het voorstel van Bleker. Ze stellen vast dat tientallen soorten en gebieden niet meer onder de wet zullen vallen en dus gevaar lopen verder teruggedrongen te worden. Ze hebben een brief (pdf) geschreven, waarin ze een pleidooi houden voor instandhouding van de wettelijke bescherming ook voor gebieden en soorten die nu niet onder de Europese wet vallen.
Een blik op de kaart van de gebieden leert al snel waarom de opstellers van de brief zo gealarmeerd zijn. Heel veel gebieden die nu beheerd worden door Natuurmonumenten of een van de provinciale Landschap beheerders zullen buiten de wet vallen. En dat betekent dat de beheerders voor die gebieden niet meer hoeven te rekenen op geld van de overheid. De terreinen zonder Natura 2000 zijn weinig meer dan parken met geringe betekenis voor flora en fauna. Maar dat hoort men natuurlijk liever niet bij NM.
Als we in het jaarverslag (pdf)van NM kijken, blijkt deze organisatie in 2010 maar liefst 40 miljoen kreeg van de belastingbetaler. Dat lijkt nogal fors op een totaal van 105 miljoen uitgaven (p. 128). Maar is Natuurmonumenten dan zo een noodlijdende organisatie, dat ze afhankelijk is van overheidsgeld belastingcenten?
Misschien herinnert de lezer zich nog dat Natuurmonumenten na de aanslagen in 2001 duizenden leden verloor omdat die in de krant hadden gelezen dat Natuurmonumenten miljoenen had verloren vanwege de gedaalde beurskoersen. Inmiddels gaat dat weer een stuk beter: want NM heeft maar liefst 180 miljoen euro in beleggingen vastgelegd (p. 140) en verdiende daarmee 11 miljoen (p. 127).
NM heeft naast het opgebouwde vermogen nog een andere vaste inkomensbron: de Nationale Postcode Loterij. In 1991 sloot NM voor dertig jaar een overeenkomst met de Postcode Loterij: NM ontvangt elk jaar 13,5 miljoen (p. 157). Daar houdt het nog niet mee op: NM ontvangt elk jaar een 6 tot 7 miljoen uit erfenissen.
Aan het einde van het jaar heeft NM voor een 20 miljoen aan nieuwe terreinen gekocht, en houdt 6,5 miljoen over (p. 128), waarvan 1,5 miljoen wordt weggezet als “bestemmingsreserve” (klinkt beter dan eigen vermogen) (p. 144). (Greenpeace bedient zich ook van de truc van de bestemmingsreserve).
In de toelichting op de balans beweert NM dat het eigen vermogen van 180 miljoen nodig is om het beheer te waarborgen ook in tijden van tegenvallende inkomsten (p. 132). En dat het aanhouden van dit vermogen in overeenstemming is met de richtlijn van het CBF-keurmerk. Zullen we dat even nakijken? Deze richtlijn (bijlage 13, p. 50) houdt in dat de vorming van reserves maximaal 1,5 keer de jaarlijkse kosten van de organisatie mag inhouden. De uitgaven in 2010 waren 85 miljoen, dus de reserve zou maximaal 127 miljoen mogen bedragen. Zelfs als ik de nieuwe verwervingen van gebieden meereken, waarvan je je kunt afvragen hoe lang die nog jaarlijks zullen doorgaan, kom ik op een maximale omvang van 160 miljoen voor de reserve.
Het lijkt erop dat NM, net als Greenpeace, een goed lopend bedrijf is, met meer inkomsten dan uitgaven. Zonder de 40 miljoen van Bleker kan NM prima beheren wat ze nu aan gebieden heeft. Nieuwe gebieden kunnen gekocht worden uit het eigen vermogen, een volstrekt normale transactie op de balans van elke organisatie. Als het eigen vermogen dreigt af te nemen, heeft NM enkele jaren de tijd om andere inkomsten te zoeken of het beheer anders aan te pakken.
_____
Natuurmonumenten verschaft informatie over nevenfuncties:
Zodoende weten we dat meneer De Graeff ook bestuurslid is "van de VFI (Vereniging van Fondsenwervende Instellingen), die onder meer de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen opstelde evenals de vervlechting daarvan met het reglement van het CBF-Keurmerk."
En bestuurslid van stichting Kasteel de Haar…
Verder is hij sinds 1 januari 2011 kamerheer van Hare Majesteit de Koningin…
Reacties
# 1 Hierboven ziet men Jan Jaap niet in zijn natuurlijke habitat maar elders op het internet zijn foto's te vinden die er een stuk vrolijker uit zien dan de foto bij het verhaal van Ester Losita. Goed geschreven stuk trouwens, zoals gewoonlijk. Ik wil er wel een opmerking over maken.
toon kasdorp:
Hierboven ziet men Jan Jaap niet in zijn natuurlijke habitat maar elders op het internet zijn foto's te vinden die er een stuk vrolijker uit zien dan de foto bij het verhaal van Ester Losita. Goed geschreven stuk trouwens, zoals gewoonlijk. Ik wil er wel een opmerking over maken.
Dat natuurmonumenten het financieel goed doet, lijkt me geen bezwaar. Het is wel waar wat Ester zegt dat er in Duitsland en België nog natuur genoeg is en dat het daar goedkoper beheerd kan worden dan hier, maar daar wonen we niet. Het is toch wel prettig om ook wat natuur naast de deur te hebben. Dat ze bij Natuurmonumenten een groter vermogen hebben dan de richtlijnen van het CBF voorschrijven is geen wetsovertreding, het is gewoon meer dan de norm.
Dat in tijden van bezuiniging de rijksoverheid er aanleiding in kan zien om de subsidie te verminderen is een andere kwestie. Dat zou ik geloof ik ook doen als ik minister was, maar mijn beleid zou wel blijven dat natuurbehoud een voorwerp van aanhoudende zorg bleef voor de regering.
Overigens: een voorziening hoort niet tot het eigen vermogen maar een bestemmingsreserve doet dat wel.
30-nov 2011 , 01:16
# 2 @ Toon:
Ester Losita:
@ Toon:
Wat mij betreft mag Natuurmonumenten half Nederland bezitten, want inderdaad, hoe pover de restjes natuur in Nederland ook mogen zijn, we zullen het er mee moeten doen.
Andere zaak is dat ze volgens de normen het CBF keurmerk eigenlijk niet verdienen en dat deze situatie al meerdere jaren bestaat. Het lijkt erop dat NM een status aparte heeft opgebouwd, zo van: daar komt alles uiteindelijk goed.
In werkelijkheid heeft NM centen zat, maar begint te kermen zogauw er bezuinigingen dreigen. Overigens het CBF adviseert aan goede doelen om 0,5 tot 1,0 keer de jaarlijkse kosten als reserve te houden. Dus NM zit er wel heel ruim overheen. Bovendien zegt NM op zijn website dat ze het geld echt heel hard nodig hebben en dat is gewoon de zaken anders voorstellen dan ze zijn.
30-nov 2011 , 04:43
# 3 Subsidiespons, geen twijfel mogelijk.
Marielle Bos:
Subsidiespons, geen twijfel mogelijk.
En op zich zou het me ook niets kunnen schelen of NM nu op miljoenen zit of niet, als verder alles prima geregeld was in dit land. Maar dat is het niet. En zolang Jan Jaap de Graeff niet hoogstpersoonlijk aan oude zieltjes in verpleegtehuizen gaat vertellen dat het weer tijd is voor een pyjamadag omdat hij heel veel geld nodig heeft kan heel NM mijn rug op.
30-nov 2011 , 10:32
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.