Politiek, moslima’s en plezier in seks
En het gekke is, in de zin van aandacht trekken met behulp van een prikkelende titel, heb ik me nog ingehouden. Het opnemen van 'vrouwelijk orgasme' in de titel was ook niet eens misplaatst geweest! Met bijzondere verwachtingen en voornemens ging ik naar de voorstelling 'Rayhana', zondagmiddag in De Balie. Het werd in meerdere opzichten ook een bijzondere bijeenkomst. Ik noem het maar 'bijeenkomst', omdat de term theaterstuk de lading niet helemaal dekt. In De Balie stond het stuk een keer eerder geprogrammeerd, op 8 maart, wereldvrouwendag. Daar was ik niet bij, maar naar aanleiding van de publiciteit erover schreef ik wel dit stukje erover. De benzine in de titel daarvan, sloeg op het feit dat “De auteur Rayhana (…) na de oeropvoering in Parijs door islamisten met benzine overgoten is, met de bedoeling haar aan te steken. Dat is gelukkig niet gelukt.” (citaat van de nogal onderkoelde tekst van De Balie, toen). 'Oeropvoering', want er zijn nog meer voorstellingen geweest in Frankrijk en ook in Nederland. In ons land is geen sprake geweest van bedreigingen aan het adres van de organisatie, laat staan dat er een poging tot moord is geweest op Nelly Frijda, de hoofdpersoon in de Nederlandse versie. Maar …
» … er moest in verschillende steden wel weerstand overwonnen worden om deze bijeenkomsten te kunnen organiseren. In Rotterdam is het gewoon niet gelukt. regelmatig zag ik gezichten betrekken. Dat verheugde meIn Leiden uiteindelijk wel, maar daar speelde zich in de nabespreking een tafereel af dat symbool kan staan voor de perversiteit van het doorgedraaide cultuurrelativisme. En dan druk ik me nog vriendelijk uit. Ik kom er aan het eind van dit stukje op terug.
Eerst wat meer over de inhoud van het stuk en daarmee over het waarom van de titel.
Het stuk speelt in een badhuis, bestierd door Fatima (Nelly Frijda). Negen vrouwen spreken, de een nog wat meer dan de ander, vrijuit over van alles en nog wat. Ook, nee eigenlijk vooral, over de verhouding tot mannen en over seks. Af en toe viel er ook wel wat te lachen, maar regelmatig zag ik gezichten betrekken. Dat verheugde me: er waren blijkbaar dus ook aanwezigen die nog wat bijleerden.
De gezichten vertrokken, vanzelfsprekend, het meest bij een stuk tekst van Johanna ter Steege (de naam van haar personage ben ik even kwijt). Ze verhaalt van haar huwelijksnacht Of mohammedaanse mannen, al dan niet geïnspireerd door Mohammed (…), zich gemiddeld meer of met meer succes inspannen om hun partner tot een orgasme te brengenmet de vriend van haar vader. Als 10-jarig meisje… Ze vertelt eerst over de 7 dagen ervóór waarin ze op allerlei mogelijke manieren vertroeteld wordt. Wanneer ze vervolgens vertelt over de verkrachting, komt dat daardoor nog harder aan. In reactie op haar angstkreten hoort ze buiten op de gang voor de slaapkamer, waarvan ze merkt dat de deur op slot zit wanneer ze nog even de kans lijkt te hebben te ontsnappen, vrouwen giechelen.
Het knappe van de schrijfster is dat ze dezelfde vrouw even later laat vertellen dat zij, in tegenstelling tot enkele anderen, wel houdt van een man en plezier aan seks met hem beleeft: de broer van haar echtgenoot!
Dit werd ophangpunt voor een merkwaardig stukje discussie, waar ook bezoeksters aan deelnamen. De actrices zaten namelijk verspreid over de zaal. Aan tafels waaraan het publiek zat en een lunch met oosters accentje nuttigde. De voorstelling bestaat uit twee stukken theater; ertussen en erna wordt het publiek er actief bij betrokken. En het was ook nadrukkelijke de bedoeling dat "..de toneeltekst het publiek inspireert tot een gesprek over de positie van de vrouw binnen de islam, de vermenging van religie en patriarchaat, en scheiding van kerk en staat."
In de bedoelde discussie kwam ook aan de orde dat 'binnen de islam' men op seksueel gebied van oudsher minder preuts zou zijn dan in het Westen. Het beruchte akker-vers uit de Koran (waar ik eerder al wat uitgebreider over schreef) wordt zelfs wel geïnterpreteerd in de zin dat er meer 'standjes' toegestaan zijn dan die van de missionarissen! Die interpretatie slaat werkelijk nergens op, maar er schijnen wel 'Hadith' te zijn die suggereren dat Mohammed de gelovigen, mannen dus, opriep bij de seks aandacht te besteden aan het voorspel.
Of mohammedaanse mannen, al dan niet geïnspireerd door Mohammed (…), zich gemiddeld meer of met meer succes inspannen om hun partner tot een orgasme te brengen: ik heb er mijn twijfel bij, maar het lijkt me in ieder geval geen onderwerp voor (politiek) debat. Wie wil dat de politiek zich richt op het realiseren van 'het menselijk geluk' in plaatsDoor het voor te stellen alsof we (alleen maar) afstammen van de lynchers in plaats van van de heksen, worden onze over- over- grootmoeders die dat overkwam pas echt verraden! van op het tegengaan van bedreigingen ervan en het scheppen van voorwaarden ervoor, heeft daarmee de eerste en belangrijkste stap gezet in de richting van het totalitaire denken. Ik denk trouwens dat geen geestelijk gezonde vrouw wat dit betreft geïnteresseerd is in het gedrag van de gemiddelde man van het ene of het andere geloof of ras. Kuch.
De katholieke kerk werd er nu ook bijgehaald, met haar taboe op plezier in seks. Sneren naar de katholieke kerk is op zich terecht -ik weet er van, ik ben zelf ex-katholiek- maar waarom daar in deze context over beginnen? Sowieso is dat een van de aspecten van het katholicisme die inmiddels het meeste weggehoond zijn. Rayhana werd bijna levend verbrand maar daar moeten we niet te zwaar aan tillen omdat eeuwen geleden in Europa tienduizenden vrouwen als heks vermoord zijn, is dat het? Wij westerlingen zijn afstammelingen van het tuig dat vrouwen levend verbrandde? We zijn ook afstammelingen van die verbrande vrouwen. Door het voor te stellen alsof we (alleen maar) afstammen van de lynchers in plaats van van de heksen, worden onze over- over- grootmoeders die dat overkwam pas echt verraden!
Zieke cultuurrelativering.
Ik had me voorgenomen mijn mond te houden. Sowieso leek luisteren naar de aanwezige vrouwen hier meer op z'n plaats en daarnaast vermoedde ik dat, wanneer ik mijn uitgesproken standpunt met betrekking tot de leer van Mohammed bekend zou maken, dit de meeste aanwezigen juist tegen mij zou verenigen… Het Wilders-effect zal ik maar zeggen.
Hoewel slechts ongeveer een derde van de bezoekers van het mannelijk geslacht was, waren ze toch het meest aan het woord. En dat niet alleen. Ze lieten zich uit op een raar afstandelijke, bizar abstraherende en vaak cultuurrelativerende manier. Het ergste wat dat betreft kwam dan toch weer uit de mond van een oudere vrouw.
Dat was een van de twee momenten dat ik mijn mond niet meer kon houden. De vrouw bracht naar voren dat de universele mensenrechten, met hun sterke focus op de rechten van het individu, toch maar een westers concept vormden en dat er dialoog moest komen met 'de mensen daar' over een minder individualistische invulling ervan. De machthebbers daar of de vrouwen, zo vroeg ik me af.
Zo mogelijk nog pijnlijker was de kwestie van de Europese schuld aan de 'radicalisering' van 'de' mohammedanen. Fatima maakte aan het begin van de voorstelling al een opmerking over een AlgerijnseZoals ik ook van mening ben dat Hitler meer schuld had aan de Tweede Wereldoorlog dan de appeasers man die "in Europa een virus had opgedaan". Het virus der radicalisering bedoelde ze daarmee. Terwijl ik daar net iets over aantekende, wees gespreksleider Yoeri Albrecht, die net even aan onze tafel zat, me op de opmerkelijkheid ervan. Later kwam het thema nog terug en een man greep dit aan om een punt te maken. Als Europeaan voelde hij zich verantwoordelijk voor het feit dat hier verblijvende mohammedaanse mannen radicaliseren. En hij wist wel hoe dat kwam. Hij vertelde het ons niet. Ik dacht gelijk aan het gejammer over stageplaatsen. Ja, het is een groot probleem dat hier zoveel ruimte wordt geboden aan allerlei types om hier de mensen van midden-oosterse afkomst te vergiftigen met jihadistische en andere mohammedaanse concepten, maar in mijn visie dragen de hetzers, uit Saoedi-Arabië en andere fijne landen, toch een tikje grotere verantwoordelijkheid daarvoor. Zoals ik ook van mening ben dat Hitler meer schuld had aan de Tweede Wereldoorlog dan de appeasers. Zelfs ben ik van mening dat mensen die kiezen voor mohammed-extremisme op de eerste plaats daar zelf voor verantwoordelijkheid dragen. Een westers concept inderdaad.oriëntalisme
Mijn indruk was dat de aanwezigheid van rare mannen het karakter van de bijeenkomst sterk beïnvloedde. In zeer negatieve zin. Tijdens de bijeenkomst zelf en na afloop, werd dat volop beaamd. Bij andere opvoeringen, met alleen vrouwen, verschenen ook hoofddoekdraagsters en werd er openhartiger gesproken. Ook over de rol van de leer van Mohammed.
Daarmee kom ik bij dat punt van het doorgedraaide cultuurrelativisme. In Leiden was er ook een bijeenkomst geweest. Voor arabisten met name. De gespreksleidster was een vrouw van Marokkaanse afkomst. Na afloop kreeg ze van een autochtone vrouw het verwijt naar het hoofd van 'oriëntalisme'. De betekenis van dat begrip is kort samen te vatten als: alle waarnemingen en beschouwingen van westerlingen over het Midden-Oosten en het mohammedanisme moeten worden verworpen omdat ze niet los kunnen en mogen worden gezien van het kolonialisme. (Zie hierover ook mijn essay 'Islamofobie, een strijdterm'). Hoe pervers kan je het hebben? Een westerse vrouw die een oosterse vrouw van oriëntalisme beschuldigt!
Een van de meest optimistische stemmende dingen aan het gebeuren werd het gesprekje met de feministische initiatiefneemster Marcelle Meuleman. ik vergeef het haar graag. Hoe zou ik anders kunnen?Met name was ik verheugd over het niveau van haar kennis met betrekking tot de leer van Mohammed. Ze wist zelfs dat het begin van de mohammedaanse jaartelling staat voor het begin van de 'politieke islam' en kende de gruwelijke strekking van hoofdstuk 65 van de Koran. Ik hoorde dat ze pas ging studeren op allerlei heilige boeken en vervolgens het initiatief had genomen voor de Rayhana-bijeenkomsten nadat ze vernomen had van seksueel misbruik door een boeddhist: ik moest er even bij slikken maar ik vergeef het haar graag. Hoe zou ik anders kunnen? Minder dan 15 jaar geleden was ik zelf nog lid van de PvdA.
In een gesprekje dat ik na afloop had met een van de actrices met Marokkaanse achtergrond opperde ik dat er in plaats van een Nederlandstalige maar een Nederlandse versie van het stuk moest komen. Het leek haar wel een goed idee. Op te voeren zonder mannen in het publiek, denk ik. Zou zo'n voorstelling heel anders zijn?
Reacties
# 1 Frans, soms is het beter om maar gewoon man-en-paard te noemen. Dat kan nooit kwaad...
trias politica:
Frans, soms is het beter om maar gewoon man-en-paard te noemen. Dat kan nooit kwaad...
En wat je laatste vraag betreft: 'ik denk het niet Job' !
21-nov 2011 , 07:29
# 2
Frans Groenendijk:
Voor alle duidelijkheid: die vraag slaat terug op de versie gebaseerd op Nederlandse praktijk, niet op een voorstelling zonder mannen in het publiek. Zo'n voorstelling is dus heel anders. Zeker weten.
21-nov 2011 , 07:50
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.