Vrienden en bekenden vragen me vaak wat ik toch tegen sociologie heb. Ik laat in hun ogen weinig gelegenheden voorbij gaan om te vertellen dat het vak in mijn ogen beter kan worden afgeschaft. En ze hebben gelijk. Sinds ik in 1958 besloten heb om geen sociologie te gaan studeren omdat ik geen wijs kon worden uit het studiemateriaal heb ik nooit iets gelezen dat me van mening heeft doen veranderen.

»
Ik sta trouwens in mijn opvatting over sociologie en de aanverwante menswetenschappen niet alleen. Ik bevind mij in het uitstekende gezelschap van ondermeer
juist omdat het onderwerp zo belangrijk is en de sociologen er zo helemaal niets van bakken
Karel van het Reve en Richard Feynman. Bekijkt U zelf de video. De manier waarop de grootste natuurkundige sinds Einstein het aan U uitlegt kan niet verbeterd worden.

Het is niet omdat de samenleving als onderwerp niet de moeite waard zou zijn, integendeel. Het is juist omdat het onderwerp zo belangrijk is en de sociologen er zo helemaal niets van bakken dat ik meen dat ze er beter mee op kunnen houden. Dat ze plaats horen te maken voor mensen die nog eens helemaal opnieuw beginnen met nieuwe uitgangspunten en nieuwe methoden. Het bestaan van een erkende wetenschap met tijdschriften, proefschriften en andere publicaties, met faculteiten en hoogleraren en what not, dat is de moeilijkheid. Dat verhindert dat er opnieuw en anders wordt nagedacht over de problemen waarmee het fenomeen samenleving ons confronteert. Sociologische problemen horen tot de belangrijkste waarmee we te maken hebben en de sociologie reikt ons geen enkele oplossing aan.

In het bedrijfsleven waar ik het grootste deel van mijn leven heb doorgebracht kom je wel sociologen tegen, maar niet veel. De meesten zitten bij de overheid waar ze beleid voorbereiden, aan politiek doen en ambtelijk besturen. Als ze in het bedrijfsleven werkzaam zijn – met een mogelijke uitzondering voor heel grote bedrijven die op overheden lijken – dan kun je van één ding zeker zijn: ze doen iets niet-sociologisch. Ik ben 72 binnenkort en ik heb nog nooit een ondernemer meegemaakt die een probleem waar hij mee zat heeft opgelost aan de hand van kennis uit de sociologische wetenschap. Terwijl er toch reeksen voor de hand liggende problemen zijn op dat terrein waar ondernemers mee te maken krijgen. In plaats van een sociologisch onderzoeksbureau te consulteren doet een ondernemer maar wat. In de McKinsey-achtigen van deze wereld zitten, anders dan U misschien denkt, geen sociologen die sociologie bedrijven maar andere soorten wetenschappers. Economen, wiskundigen, juristen, you name it, maar geen professionele sociologen.

Je wilt graag weten hoe veel mensen je dagelijks met elkaar kunt laten samenwerken om de beste resultaten te boeken. Hoe je ze zou moeten huisvesten, zodat ze zich het prettigst voelen en het productiefste zijn. Of je aan het hoofd van een gemengde groep in de regel het beste een man of een vrouw kunt zetten en als dat niet altijd hetzelfde is waar het dan vanaf hangt. Is het uit sociologisch oogpunt beter om met vaste salarissen te werken of juist zo veel mogelijk met prestatieafhankelijke? Allemaal sociologische vragen en ze worden niet beantwoord.

Ik kan me heel goed voorstellen dat Diederik Stapel zijn onderzoeksgegevens bij elkaar fantaseerde. Het maakt geen verschil. Bij een echte wetenschap leiden gefantaseerde gegevens tot resultaten die door de ervaringen in de praktijk worden weerlegd, maar niet in de sociologie. Daar bevestigen ze het geloof of ze worden verworpen. Dat hebben ze gemeen met de theologie en op die faculteit horen ze ook eigenlijk thuis.
Verscheen ook op het eigen weblog van Toon

Toon Kasdorp, 11-01-2012

Reacties

# 1

Alf Jans:

Great minds think alike.
Uw artikel doet mij denken aan het oordeel uitgesproken door Jose Ortega y Gasset over de sociologie van zijn tijd, in hoofdstuk 1, Ensimismamiento y alteracion (Zelfinkeer en Verbijstering) van zijn boek, De Mens en de Mensen (El Hombre y la Gente).

12-jan 2012 , 09:35

Reageren is niet mogelijk op dit bericht.