Stapelen in Tilburg
Wie een beetje gevolgd heeft wat er rond de Tilburgse hoogleraar Stapel en zijn promovendi is gebeurd loopt nu niet meer rond met de gedachte dat hij de enige was. Het zou raar zijn als hij erg uitzonderlijk was in het milieu waarin hij verkeerde. Het is duidelijk dat wanneer iemand tien jaar achter elkaar zijn wetenschappelijke resultaten kan faken zonder dat het iemand opvalt dat hij dan in een omgeving zit die niet erg wetenschappelijk zijn kan. Het is dan erg waarschijnlijk dat wanneer anderen wel daadwerkelijk onderzoek doen en daarmee soortgelijke opvallende resultaten krijgen als Stapel, zulk onderzoek weinig wetenschappelijke inhoud kan hebben. Iets dergelijks bleek ook wel uit de reactie van zijn medeauteur Roos Vonk uit Nijmegen. Een journalist vroeg haar in een interview of het vleesonderzoek wel waardevrij was geweest:
» Ik zou het onderzoek zeker omschrijven als waardevrij, althans even waardevrij als elk ander onderzoek. Het voldoet aan alle eisen van wetenschappelijk onderzoek. We zijn alle drie ervaren onderzoekers en hoogleraren met een uitmuntende track record op het gebied van onderzoek en wetenschappelijke integriteit. Ik vind deze vraag van u dan ook beledigend en insinuerend. Ik neem aan dat u dat doet omdat de resultaten u niet bevallen. Vermoedelijk zou u deze vraag niet stellen als de resultaten u meer aanspraken. Ik zou dan ook de wedervraag willen stellen of u als journalist wel waardevrij bent in uw werk?
Het opvallende in dit antwoord is dat zij het onderzoek niet waardevrij achtte op grond van de uitgangspunten en de zorg waarmee het was uitgevoerd; niet op grond van de onberispelijke statistische technieken waarmee de onderzoeksresultaten werden behandeld; nee het was waardevrij vanwege de uitnemende track record van de drie hoogleraren die het hadden ondertekend en van wie er twee geen vinger naar het werk hadden uitgestoken.
Ook staan Tilburg en Nijmegen niet alleen in de wereld van de sociologie. Stapel heeft zijn carrière achtereenvolgens in Amsterdam bij de UvA, in Groningen aan de RUGzij acht het onderzoek niet waardevrij op grond van de uitgangspunten en de zorg waarmee het was uitgevoerd, nee het was waardevrij vanwege de uitnemende track record van de drie hoogleraren die het hadden ondertekend en van wie er twee geen vinger naar het werk hadden uitgestoken en in Tilburg aan de Katholieke Universiteit ter plaatse doorlopen en op alle drie de instellingen met groot succes onderzoeksresultaten gefaked.
Het maakt kennelijk niet uit en dat is waarschijnlijk ook de reden dat het gebeurt. Zijn uitstekende reputatie kwam Stapel niet zomaar aanwaaien. Hij begreep als geen ander dat onderzoek er alleen toe deed voor zover het gegevens opleverde die pasten in wat binnen de kring van sociologen waarin hij verkeerde als politiek aanvaardbaar werd beschouwd. Sprak het de heersende leer tegen dan was het om die reden fout of, zoals men het onder sociologen noemt, ‘niet waardevrij’. Stapel moet geconcludeerd hebben dat hij zijn tijd beter kon besteden dan aan het verzamelen van gegevens die kennelijk toch irrelevant waren voor de te trekken conclusies.
Wie het debat rond de cum laude promotie van Nel Draijer heeft gevolgd kan niet anders dan concluderen dat er iets goed ziek is in het sociologenwereldje en dat de affaire Stapel er een is uit vele, waarschijnlijk niet eens de ergste.
Draijer werd door de top van de Nederlandse sociologiewereld bewonderd voor haar proefschrift over vrouwen die geleden hadden onder incest. Als er toch onzin moet worden geproduceerd dan kan men zich het verzamelen van gegevens beter besparenEen wiskundig onderlegd persoon keek naar wat ze had gedaan en constateerde dat men statistisch door Nel Draijer was bedonderd. Dat was op zich niet veel erger dan wat Stapel had gedaan. Wat hier echt erg was, was dat de hele top van de wetenschap, inclusief een bekende promotor, waar heel wat meer mensen bij zijn gepromoveerd, niet door had gehad wat er statistisch niet deugde aan dat proefschrift. Toch vormt statistiek de kern van de wetenschappelijke methodiek in de sociologie. Nee, Stapelen is niet het ergste. In dat milieu kan men het eerder als een vorm van efficiency zien, geloof ik. Als er toch onzin moet worden geproduceerd dan kan men zich het verzamelen van gegevens beter besparen.
Verscheen ook op het eigen weblog van Toon
Reacties
# 1
Frans Groenendijk:
Mevrouw Vonk lijkt wel zelfkennis te hebben. Een citaat van haar: "We kennen ze allemaal: mensen die weinig talent hebben voor hun taken maar in hun eigen ogen bovengemiddeld presteren. Mensen die overduidelijk hun werk niet aan kunnen en geregeld door anderen worden gered, maar zelf vinden dat het uitstekend gaat en mopperen over die bemoeizuchtige anderen." linkje naar de betreffende column van haar hand. Vonk is -niet onverdienstelijke- columniste. Maar dat is niet het zelfde als wetenschapper.
14-dec 2011 , 12:01
# 2 Ja, ik ken dat onderzoek en de promotor. Ik herinner nog maar eens aan het gebrek aan basale kennis onder sociologie studenten in de tachtiger jaren, waar ik les aan gaf. Een aantal daarvan zijn aan de universiteit blijven hangen. Niet alleen misten ze basale kennis over statistiek, het was nog veel erger. Laat ik maar zwijgen.
trias politica:
Ja, ik ken dat onderzoek en de promotor. Ik herinner nog maar eens aan het gebrek aan basale kennis onder sociologie studenten in de tachtiger jaren, waar ik les aan gaf. Een aantal daarvan zijn aan de universiteit blijven hangen. Niet alleen misten ze basale kennis over statistiek, het was nog veel erger. Laat ik maar zwijgen.
Dan de reactie van mevr Vonk: 'Ik vind deze vraag van u dan ook beledigend en insinuerend. Ik neem aan dat u dat doet omdat de resultaten u niet bevallen. Vermoedelijk zou u deze vraag niet stellen als de resultaten u meer aanspraken', getuigt van de bekende linkse reflex: zonder argumentatie in de tegenaanval en direct een waarde oordel klaar. Tja, do we say more ?
14-dec 2011 , 01:13
# 3 Ik heb het boek "Heilige Verontwaardiging" van Han Israëls over het belachelijke proefschrift van Nel Draijer. Er zijn nog 9 exemplaren te koop bij Bol.com, vanaf 4 euro.
André van Delft:
Ik heb het boek "Heilige Verontwaardiging" van Han Israëls over het belachelijke proefschrift van Nel Draijer. Er zijn nog 9 exemplaren te koop bij Bol.com, vanaf 4 euro.
Israëls produceerde wetenschapskritiek op zijn best, maar werd met pek overgoten. Het Trimbos Instituut annuleerde een eerder toegezegde aanstelling.
Interview met Israëls in HP-De Tijd: http://www.tegenwicht.org/14_incest/erger_dan.htm
Hier bij Skepsis staat een mooi stuk over die zaak:
http://www.skepsis.nl/draijer.html
Daaruit dit fragment:
Mevrouw Draijer aan het woord: "Israëls heeft [...] geen idee van statistiek. Een begrip als regressieve analyse zegt hem niets en daarom kan hij onbekommerd schrijven dat incest nauwelijks van invloed is op het krijgen van psychische klachten in de volwassenheid. Alleen een statistische onbenul concludeert zoiets." (Nederlands Dagblad, 14 september 2001)
Dat is net zo'n argumentatie als die Roos Vonk op 7 september mailde aan statisticus Jan van Rongen:
"Ik vond dat veel van je conclusies getuigden van onvoldoende kennis. Bijv. dat N altijd de steekproefgrootte is, en dat experimenten oorzaak-gevolg relaties aantonen (1e jaars sociale psychologie).
Daarom hebben we er niet op gereageerd"
http://www.mrooijer.nl/blog/wp-content/uploads/2011/11/roos-vonk-2.pdf
14-dec 2011 , 02:50
# 4 Waarom na deze discussie Vonk nog geen ontslag genomen heeft als hoogleraar om zich geheel te wijden aan haar columns en motivatie-cursussen is een raadsel: Ontluisterende interview met Vonk door Maria Foerier.
Frans Groenendijk:
Waarom na deze discussie Vonk nog geen ontslag genomen heeft als hoogleraar om zich geheel te wijden aan haar columns en motivatie-cursussen is een raadsel: Ontluisterende interview met Vonk door Maria Foerier.
De discussie eronder is zeer leerzaam. De wiskundige, uitstekend in de statistiek onderlegde Jan van Rongen, die door Vonk als veel te dom voor haar is weggezet, bemoeit zich ook met de discussie.
14-dec 2011 , 08:31
# 5
Ester Losita:
De stukjes die Roos VOnk heeft geschreven en die bewonderd kunnen worden op haar website, onthullen heel veel over Roos Vonk. De ene keer is ze een behaviorist, de volgende zin toont ze zich plots een structuralist. Iemand die zo makkelijk verandert van standpunt is doodgewoon een opportunist net als Stapel.
14-dec 2011 , 09:28
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.