Syrië moet eerst een rechtsstaat worden
Buitenhof van zondag, 29/1/12, had drie gasten, van wie er twee, Herman Tjeenk Willink en Nikolaos van Dam [1], intellectuelen zijn met grote bestuurlijke ervaring. Dat is een soort waarvan we er in Nederland maar weinig hebben en waar we zuinig op moeten wezen. Tjeenk Willink uitte op diplomatieke manier zijn bezwaren tegen het functioneren van de overheid en de politiek in ons land. Dat zijn bezwaren die men al kon kennen uit zijn jaarverslagen als vicepresident. Ik deel die bezwaren wel maar ga daar hier niet verder op in.
Van Dam legde uit wat precies het probleem is in Syrië en waarom het zo moeilijk oplosbaar is.
» Syrië heeft net als de buurlanden het regime dat het verdient. Het is juist dat de meerderheid van de bewoners zich erdoor onderdrukt voelt en ook wel terecht. Maar het enige alternatief van het moment lijkt te zijn een dictatuur van de meerderheid en een bloedbad onder de minderheden, ook de minderheden die eigenlijk niets met het geweld van het regime van doen hebben.
De minderheden, maar ook de soennitische bewoners van de grote steden staan niet te popelen om een burgeroorlog te zien uitbreken waarvan de uitkomst hoogst onzeker maar het aantal slachtoffers immens zal zijn. De paar duizend doden van nu zijn kinderspel bij wat er te gebeuren staat als de Alawieten de zaak niet snel in de hand weten te krijgen. Het is duidelijk dat ze daar heel wat meer geweld voor nodig zullen hebben dan ze nu durven inzetten.
Van Dam achtte het verdwijnen van het onderdrukkende regime onvermijdelijk maar het tijdstip waarop en de omstandigheden waaronder erg onzeker. De westerse mogendheden deden het volgens hem allemaal precies verkeerd en hadden zich zelf uit de positie gemanoeuvreerd waarin ze invloed uit konden oefenen op de gang van zaken.
Het is goed zulke dingen eens uit de mond van een onverdachte deskundige te horen.
Wie naar de Nederlandse en ander westerse media luisterde de laatste maanden, kreeg de indruk dat er in Syrië sprake was van democraten die het opnamen tegen fascistische autocraten. Op dezelfde manier en in soortgelijke bewoordingen hadden ze het in de maanden ervoor over Libië gehad. Daar bleek na afloop dat de overwinnaars geen haar beter waren dan de verliezers en dat de Libische of de Egyptische bevolking niet zozeer behoefte heeft aan democratie en vrijheid, maar om nu eindelijk eens aan de onderdrukkende in plaats van de onderdrukte kant te staan.
Wie goed naar Van Dam heeft geluisterd begrijpt dat wat wij over Syrië horen een valse voorstelling van zaken is. A pox on both your houses zou het commentaar van de onpartijdige buitenstaander horen te zijn.
Syrië is het prototype van een Arabische samenleving. Die deugt daar evenmin als in het buurland Irak of in het ongelukkige Libanon. Het Sjiïtisch–islamistische buurland Iran steunt Syrië omdat het de enige manier lijkt te zijn om haar cliënten in de regio te bereiken. De Arabische liga is Soennitisch en om die reden in sympathie met de opstandelingen. Rusland steunt het Baathregime omdat het dat altijd al gedaan heeft, vanuit de tijd dat Rusland nog de Sovjet Unie en de Baathpartij nog nationaal socialistisch was.
Wat de westerse landen zouden hebben kunnen doen en wat Assad wel gewild zou hebben is Syrië op weg helpen in de richting van een rechtsstaat. Daar zijn belangrijke krachten tegen, onder andere Assads broer, maar het lijkt wel iets te zijn wat de president zelf zou willen. Dat is een langdurig en moeizaam proces maar wel een noodzakelijk preconditie voor democratie.
Het behoud van de seculiere staat en de vorming van een rechtsstaat. Dat zou men moeten proberen en zich laten voorlichten door mensen als Van Dam hoe men dat het beste kan doen.
Noten
1) The Struggle for Power in Syria. Politics and Society under Asad and the Ba’th Party (4th edition), 2011
Suriye’de Iktidar Mucadelesi, Istanbul (Ilitisim Yayinlari), 2000
ZIe ook:
De Vrede die niet kwam. Twintig jaar diplomaat in het Midden-Oosten, Amsterdam (Bulaaq), 1998 (& Jan Keulen)
Nederland en de Arabische wereld. Van middeleeuwen tot twintigste eeuw.. Boek in PDF. Met voorwoord van minister Van den Broek!
Verscheen ook op het eigen weblog van Toon
Reacties
# 1 We zouden ons eens moeten afvragen waarom democratisch gekozen regeringen in Europa toch zo kritiekloos de islamistische opstandelingen als 'democraten' bestempelen ipv hen ferm af te wijzen.
Ester Losita:
We zouden ons eens moeten afvragen waarom democratisch gekozen regeringen in Europa toch zo kritiekloos de islamistische opstandelingen als 'democraten' bestempelen ipv hen ferm af te wijzen.
Zou dat zijn omdat ze denken in de toekomst hoe dan ook zaken met deze nieuwe fundamentalisten te moeten doen of zou er een andere reden zijn?
31-jan 2012 , 10:40
# 2 @Ester Losita
de^mol:
@Ester Losita
Ik denk dat dat komt omdat SA heeeel veel olie heeft en Soennitisch is. Het westen is de olie-'hoer' van deze voormannen van de Arabische Liga c.q. SA en co.
De Soennieten zien met steun van de NATO legers nu hun kans schoon om te proberen te komen tot een arabisch kalifaat. Dat is geheel in lijn met de kritiek op Assad en het zwijgen van de Sjiietische opstanden in Bahrein en Yemen.
04-feb 2012 , 03:34
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.