Nederlandse media over Israël: “Vandaag was de kapitein nuchter”
En Ahmadinejad kan maar geen stageplaats krijgen
De titel verwijst naar een oud en heel bekend grapje over een logboekaantekening door een stuurman. Voor de enkeling die het nog niet kent, even een korte versie. Een conscientieuze kapitein wordt opgescheept met een alcoholistische stuurman. In het logboek tekent de kapitein naar waarheid op wanneer de stuurman weer eens teveel gedronken heeft. Dat komt nogal eens voor. De stuurman neemt wraak door één keer te noteren: "Vandaag was de kapitein nuchter". De kapitein is machteloos: de stuurman schrijft immers de waarheid. Zijn opmerking is pure laster, maar is dat alleen door de briljante weglating van het feit dat de kapitein elke dag nuchter is.
» Afgelopen dagen kwam ik op het spoor van artikelen over Israël in drie verschillende Nederlandse bladen die me aan dit grapje deden denken: De Groene Amsterdammer, NRCNext en Trouw.
De ooit eerbiedwaardige Groene
Het meest bizarre, maar minst schadelijke van de drie stond in De Groene en was geschreven door Simone Korkus. Het Israëlische parlement stroomt leeg heette het.
Ik kon geen touw vast knopen aan het stukje: het begon met een verwijzing naar een incident dat zich heeft voorgedaan in het Israëlische parlement, de Knesset. Ik had nog niet van dat incident gehoord, maar het leek me geen verzinsel. Ik vond later inderdaad ook deze weinig schokkende beelden ervan. Een lid van de fractie van Lieberman, die 15 van de 120 zetels bezet, gooide met een beetje water naar een Arabisch parlementslid van de sociaaldemocraten, -koud water, zet een ander bericht er nog bij-, aan het einde van een verhitte discussie over een (Arabisch) schoolhoofd die de leerlingen meegenomen had naar een demonstratie.
Niet zo aardig want ze gooide het over zijn colbertje en niet over zijn hoofd.
De watergooister zou haar zetel hebben moeten opgeven. Of dat ook gebeurd is, kijk eens hoe raar ze zijn in het Israëlische parlementheb ik niet gecheckt. Mevrouw Korkus beweert dat wel in haar stukje, maar met elke volgende zin wordt het verhaal minder aannemelijk en het eindigt met volslagen onzin.
Het stuk blijkt dan ook slechts een 'grappige' aanloop tot de suggestie: kijk eens hoe raar ze zijn in het Israëlische parlement, ze werken elkaar er zelfs uit. Mevrouw Korkus gaat er blijkbaar vanuit dat we haar suggestieve opmerkingen kunnen onderscheiden van haar 'grapjes'. Misschien kunnen haar partners in Israëlhaat van Stop de bezetting dat wel. Na vijf minuten zoeken en een tip begreep ik dat ze een BAI is,slavernij een Bekende Anti Israëlische.
Een tijdje geleden schreef ze een stukje over Palestijnen die van hun Joodse werkgevers een erg laag salaris kregen. Ze zette erboven dat het hier (dus?) om een vorm van slavernij ging. Dat was blijkbaar genoeg om een PvdA-er ertoe te bewegen om vragen te gaan stellen in de Tweede Kamer. Een werkgever die erg lage salarissen betaalt en bovendien te weinig doet aan veiligheidsmaatregelen op de werkvloer, iedereen weet: dat zie je werkelijk nergens op de wereld, alleen in Israël. Die joden natuurlijk weer. Logisch dat daar in het Nederlandse parlement vragen over gesteld worden!
De NRC-Next
Heel wat pijnlijker is het stuk in de NRC. Vooral omdat het onderdeel is van een serie 'Nextcheckt'. Met het bijgevoegde plaatje -een soort scoreboard voor het Salomonsoordeel- erbij moet de suggestie gewekt worden dat men eens wat dieper gegraven heeft.
Het heet te gaan over een opmerking van de Israëlische premier Netanyahu dat de joodse nederzettingen op de zogenaamde Westbank slechts 1,5% van de oppervlakte uitmaken. Er zit ook een kaartje bij. In bijna onleesbare lettertjes staat erop dat het om een NRC kaartje gaat, door ene YS die 'VN' als bron heeft gebruikt. Raar. In het stuk zelf wordt uitgebreid verwezen naar een VN organisatie, er is zelfs een link naar deze pdf-folder van de betreffende organisatie, de 'OCHA-oPt'. In die folder staat een kaartje dat behoorlijk veel lijkt op dat van de NRC. Is het nu daarvan afgeleid of niet? Zo nee: waarom niet, zo ja, waarom is het dan helemaal bewerkt? Het is geen onbelangrijke vraag want dat kaartje van de VN-organisatie en ook de tekst van de folder geeft veel aanvullende informatie die door de auteur is weggelaten.
Hier beide kaartjes. Klik voor vergroting.
De eindconclusie van het verhaaltje is dat Netanyahu's uitspraak 'grotendeels onwaar' was en deze bewering is hoofdzakelijk onderbouwd met het gegeven dat de Palestijnen niet evenveel bewegingsvrijheid hebben in al die andere 98,5%. Op zich al een vreemde manier van redeneren: Netanyahu doet een uitspraak over de oppervlakte die joodse nederzettingen uitmaken en de schrijver, maar dan kun je er niet meer heen om het ook te hebben over de Oslo-akkoordenWilmer Heck, beoordeelt die uitspraak op iets anders. Er is wel enig verband tussen tussen die twee grootheden, maar wanneer je naar de overeenkomsten en verschillen tussen die twee gaat kijken, kun je er niet meer heen om het ook te hebben over de Oslo-akkoorden, wie die gesaboteerd heeft en over de betekenis van dat zogenaamde 'Area C' dat alles te maken heeft met de veiligheid van Israël.
OCHA heeft, zoals elke VN-organisatie, een sterk anti-Israëlische insteek. Zo schrijven ze bijvoorbeeld over het schandalige feit dat bedoeïenen, door de woestijn rondtrekkende mensen dus, niet de beschikking hebben over kranen, goed sanitair en electriciteit… Maar ondanks dat geeft hun folder nog een minder negatief beeld van het Israëlische beleid dan de NRC. Het kaartje van OCHA gaat over 'visited communities' en dat staat ook netjes zo in de kop van de folder en van het kaartje. In NRCNext staat als kop bij het kaartje 'Gebieden op de Westoever onder controle van Israëlische kolonisten'. Het geeft gebieden weer in drie tinten paarsroze en dieniet onder Palestijns zelfbestuur, maar bij de NRC is dat dus hetzelfde als 'onder controle van kolonisten' staan nadrukkelijk alledrie onder die kop. De donkerste daarvan, die een, anderhalf of drie procent van de hele Westbank uitmaakt, correspondeert met wat bij de OCHA 'Israeli settlement' heet en met de gewraakte uitspraak van Netanyahu. Die andere tientallen procenten vallen niet onder Palestijns zelfbestuur, maar bij de NRC is dat dus hetzelfde als 'onder controle van kolonisten'. Die nare herinneringen aan oorlog en Oslo-akkoorden moesten we blijkbaar maar vergeten in een tijd waarin in Iran De Leider, Khamenei, niet langer meer oproept tot vernietiging van de Joodse staat maar van de Joden overal. De schrijver, Wilmer Heck, studeerde overigens journalistiek in Tilburg en politicologie in Amsterdam en werkte enige tijd als persvoorlichter in Brussel.
Trouw
Is het stuk in Trouw nog erger? Ik twijfel. De titel belooft al weinig goeds Keppeltje afzetten vergt moed. De man die me op het stuk attent maakte schreef erbij:
Trouw had al twee dagen niet iets negatiefs over (orthodoxe) Joden geschreven. Zelfs ik werd daar al enigszins nerveus van, het progressieve Trouw zou nu toch niet plotsklaps gaan denken dat orthodoxe Joden eigenlijk aardiger zijn dan de 'vrijheidsstrijders' van Hamas?
Het stuk begint met
Als ultraorthodoxe jood de stap wagen naar de seculiere wereld heeft grote gevolgen. De gemeenschap keert de 'afvallige' de rug toe. 'Teruggaan is geen optie.'
Dat is niet zo fijn. Het gaat niet alleen hier om:
In plaats van een zwart pak en keppeltje draagt Eli nu een pantalon en strakke trui tijdens zijn werk als ober in een Italiaans restaurant. In zijn vrije tijd geeft hij de voorkeur aan hippe spijkerbroeken met gaten. (…) De sociale controle is gigantisch.
Het lijkt nog erger dan bij ultraorthodoxe christenen. We zouden wel willen weten om hoeveel mensen het eigenlijk gaat. Daar geeft Laurens Samsom, die minder dan twee jaar geleden nog stagiair was op de economieredactie van NRC en hier in dat kader zelfs het gezag van Joep van 't Hek in twijfel trok, ook antwoord op:
Officiële cijfers zijn er niet, maar Friedman schat dat van de ongeveer 700.000 orthodoxe Joden (bijna tien procent van de Israëlische bevolking)…
He, dat is gek: nu gaat het ineens niet meer over ultraorthodoxen, maar over orthodoxen, wat is het verschil? Verderop is Samsom iets specifieker: het blijkt concreet te gaan over de Haredi. Zijn alle Haredi nu ultraorthodox of orthodox? Of is er geen verschil? Samsom laat het een beetje in het midden. De Haredi zijn de laatste tijd zeer negatief in het nieuws gekomen door uitingen van extreme denkbeelden over de rol van de vrouw (achterin de bus). De geïnterviewde rabbijn neemt afstand van de hooligans maar kan hoofdpersoon Eli en schrijver Samsom niet overtuigen:
Een grootschalige omwenteling ligt niet voor de hand.
Op zichzelf is het Samsom niet kwalijk te nemen dat een organisatie als iEngage daar heel anders tegenaan kijkt. 'Who is Afraid of the Big Bad Haredi Wolf?' vraagt Gil Troy zich af:
Change is coming to a community defined by its rejection of change. Haredim are joining Israeli society. Haredi vocational programs are proliferating, as government generosity wanes. Over 3000 haredi soldiers have now served in Israel’s army, including a combat-ready unit. Many haredi women, who increasingly are highly educated and working, are demanding more respect while maintaining gender distinctions. The debate about TV and internet usage is intensifying, as modern popular culture continues infiltrating into the society, which is not hermetically sealed.
Ik geef toe: het doet mij ook een beetje denken aan geruststellend bedoelde opmerkingen over het fundamentalistische mohammedanen. Want laten we elkaar geen mietje noemen: de toenemende aandacht voor joods fundamentalisme is eigenlijk ook wel een beetje bedoeld om de aandacht voor het mohammedaanse te 'belichten'.
Maar er zijn wel twee belangrijke verschillen. Het eerste is dat er weliswaar ook binnen christendom en jodendom (en hindoeisme en boeddhisme trouwens ook) fundamentalistische stromingen zijn, maar de gewelddadige variant, het extremisme, komt er beduidend minder voor.
Het andere, belangrijker verschil treedt aan het licht indien je je afvraagt waarom dit stuk over enge keppeltjes nu in de krant staat.Het is om stikjaloers van te worden Wat is het nieuwsfeit dat voor Samsom aanleiding is om opnieuw aandacht te besteden aan de Haredi? Is er opnieuw een spugende Haredi betrapt? Hebben de seculiere joden in Israël opnieuw fel geprotesteerd tegen de opstelling van de Haredi?
Nee, het gaat hierom:
De Israëlische organisatie Hillel begeleidt voormalig orthodoxe joden bij hun eerste stappen in de seculiere wereld.
Sapperdeflap! Het nieuwsfeit als zodanig is weer eens buitengewoon positief over de joden! De eerste Nederlandse, Saoedische, Britse, Egyptische of Libische organisatie die voormalig fundamentalistische christenen of mohammedanen helpt bij hun eerste stappen in de seculiere wereld moet volgens mij nog opgezet worden.
Het is om stikjaloers van te worden.
Reacties
# 1
winston:
afvallige moslims worden begeleidt bij hun eerste stappen naar het paradijs
09-feb 2012 , 01:49
# 2
toon kasdorp:
Mooi stuk Frans! De reden waarom Israël geen goed meer kan doen bij de progressieve media is mij nog steeds een raadsel. Wat ik wel begrijp is de animositeit tussen de VN organisaties en Israël. De VN heeft door het in stand houden van de vluchtelingenkampen voor Arabieren en een volkomen verwaarlozing van het Joodse vluchtelingenprobleem een belangrijke aandeel in de verantwoordelijkheid voor de spanningen in dat deel van de wereld.
10-feb 2012 , 03:00
# 3 'Westbank' blijft een rare term voor een oever van ongeveer 30-50 kilometer breed.
Maarten:
'Westbank' blijft een rare term voor een oever van ongeveer 30-50 kilometer breed.
En dan te bedenken dat dit gebied slechts een fractie is van het gebied aan Israël toegewezen.
11-feb 2012 , 09:12
# 4 Bedankt @Toon. De belangrijkste verklaring voor het raadsel zit misschien in mijn laatste regeltje: dat uitblinken van de Joden. Ik zocht laatst naar die fantastische prestaties op het gebied van (her)bebossing. Ik kwam terecht bij een tekst over het Yatir bos. Er stond een commentaar bij van iemand die wist waarom die Israëli's dat bos hadden aangelegd: dat was om sporen van de arabische aanwezigheid in dat gebied te verbergen...
Frans Groenendijk:
Bedankt @Toon. De belangrijkste verklaring voor het raadsel zit misschien in mijn laatste regeltje: dat uitblinken van de Joden. Ik zocht laatst naar die fantastische prestaties op het gebied van (her)bebossing. Ik kwam terecht bij een tekst over het Yatir bos. Er stond een commentaar bij van iemand die wist waarom die Israëli's dat bos hadden aangelegd: dat was om sporen van de arabische aanwezigheid in dat gebied te verbergen...
@Maarten. Ik vind Westbank niet zo'n heel nare term. Hij is echt puur geografisch. Hij refereert niet aan Joden, Palestijnen, Arabieren, mohammedanen, heiligen of stamvaders of zo maar naar een rivier. En daarmee zit er gelijk een verwijzing in naar de relatie met (trans)jordanië en dus naar de toezeggingen van de Britten destijds.
11-feb 2012 , 02:39
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.