8 maart doet me een beetje terugdenken aan mijn tijd in de PSP, een van de voorlopers van GroenLinks. In de jaren 70 van de vorige eeuw raakte ik via mijn lidmaatschap van die partij kennis met het fenomeen wereldvrouwendag, dat volgens mij toen nog ‘internationale vrouwendag’ heette. Zou die naamsverandering eigenlijk staan voor een subtiele accentverschuiving?
Door het verstrijken van de tijd en de voortgaande ontwikkeling van mijn politieke ideeën, is mijn herinnering eraan natuurlijk wat gekleurd. Toch ben ik er vrij zeker van dat eind jaren 70, begin jaren 80 de focus in erg grote mate op arbeidstijdverkorting kwam te liggen. In mijn eigen bijdrage aan de bundel ‘Bezorgde vaders’, die vanaf 4 april verkrijgbaar is bij de boekwinkel, ben ik nogal negatief over een aspect hiervan:

»

In de doorgedraaide gelijkschakeling van mannen en vrouwen ging ik volop mee. Ik steunde het in wezen anti-vrouwelijke feminisme dat inhoudt dat vrouwen een soort mannen moeten zijn en mannen een soort vrouwen. Wat later kreeg ik wel bezwaren tegen sommige absurditeiten die daaruit voortkwamen. Zoals het idiote idee bijvoorbeeld, om per se alleen arbeidstijdverkorting per dag te propageren, omdat dit meer mannen zou dwingen huishoudelijke arbeid te verrichten. Vrouwenemancipatie niet als het uitbreiden van rechten en kansen voor vrouwen dus, maar als het opdringen van een specifieke rolverdeling in alle man-vrouw-relaties.

Vandaag zag ik een staartje van het televisieprogramma ‘Schepper&Co’ dat gewijd was aan wereldvrouwendag. Ik kreeg er zeer gemengde gevoelens van.
Het ging over de achtergestelde positie van vrouwen onder mensen die zichzelf moslim noemen. Het is uiterst treurig dat we nu in Nederland te maken hebben met allerlei uitingen van de vrouwenhaat die inherent is aan de mohammedaanse ideologie en de vader daarvan: het tribalisme-nomaden-stijl. Je zou ook kunnen zeggen: goed dat in ieder geval die achtergestelde positie aan de orde komt.
Wanneer dan echter opgewekt weer het marxistoïde verhaaltje wordt opgedist dat het begin van de aanpak gezocht moet worden op het vlak van het buitenshuis werken van de betreffende vrouwen, word ik toch wat pessimistisch.

Iets optimistischer word ik van de vertoning -niet van de inhoud maar van het feit dat het wordt opgevoerd in de Balie- van een toneelstuk met de merkwaardige naam “Op mijn leeftijd moet ik me nog verstoppen om te kunnen roken”
De Nederlandse bewerking heet ‘Twee geloven’ en de omschrijving van dat stuk op de webstek van de Balie zelf maakt niet duidelijk waar die titel met dat roken eigenlijk op slaat:

Het is een toneelstuk geschreven door de Algerijns-Franse actrice Rayhana. Het is niet het rookverbod dat hier centraal staat, maar de positie van de vrouw in Algerije. Een kritisch stuk dat, ondanks het grote succes, zorgde voor de nodige controverse in Frankrijk. Op Wereldvrouwendag is er in De Balie een reading van het stuk waarbij negen actrices deze grimmige tragikomedie lezen. Ook inspireren zij het publiek tot een gesprek over de positie van de vrouw binnen de Islam, vermenging van religie en patriarchaat, en scheiding van kerk en staat.'
'Twee geloven' gaat over machismo en de liefde, en toont een universeel portret van vrouwen die gedomineerd worden door mannen van het behoudendste soort. Negen vrouwen uit een wijk in Algiers bezoeken de hammam om er hun lichaam te reinigen, maar ook hun ziel. De veiligheid van de hammam geeft ze de vrijheid hun zwijgen te verbreken en vrijuit te spreken over de lusten en lasten van hun bestaan. Ze bestrijden elkaar, maar zijn ook genuanceerd. Ze bewaken de menselijkheid en de liefde en weten vanuit onderlinge solidariteit hun twisten bij te leggen en elkaar te steunen. Hun vrouwelijkheid blijkt een bron van verzet tegen vrijheidsberoving, tegen beknotting van leefruimte en tegen het verbod op verlangen en plezier.

Om de link met het roken en de benzine te kunnen plaatsen moet je nog wat achtergrondinformatie hebben:
“De auteur Rayhana is Frans Algerijnse en na de oeropvoering in Parijs door islamisten met benzine overgoten met de bedoeling haar aan te steken. Dat is gelukkig niet gelukt.”
Hms.
“Zorgde voor de nodige controverse” stelt dit eigenlijk wel in heel erg bedekte termen.