Naam:  Wachtwoord:   Ingelogd blijven? Wachtwoord kwijt? (Waarom) Registreren
 
          
                         
Dit is het archief van Islamofobie.nl
Sinds juli 2014 verschijnen hier geen nieuwe stukken meer. De artikelen worden *) heringedeeld in acht categorieën: zie de knoppen links. Met uitzondering van de categorie 'Islam(itische ideologie)' is de indeling nu niet meer naar thema, maar naar aard van de stukken. Vier jaar lang lag het hoofdaccent op het voeren van de noodzakelijke ideologische strijd: zie het motto hierboven. In de komende jaren zal ik (initiatiefnemer en belangrijkste leverancier van teksten voor islamofobie.nl) me meer richten op de noodzakelijke politieke strijd. In termen van deze indeling: veel meer nadruk op Voorstellen, Politieke organisatie en iets meer op Opinie. LEES VERDER »
 
 
Zalm laat het midden van zijn tong zien

Politiek en macro-economie mag je niet als natuurwetenschap benaderen: uitspraken van mensen over politiek en economie, ook, of misschien wel júist wanneer ze in 'analyserende' termen geformuleerd worden, spelen een belangrijke rol in dezelfde wereld: de onderzoeker beïnvloedt datgene wat hij onderzoekt. Dat geldt extra sterk in de monetaire wereld. Vandaar die vaak onnavolgbare uitspraken van centrale bankiers: Greenspan van de Amerikaanse Federale bank werd er beroemd mee.
Het verbaasde dan ook niet dat Zalm maandagavond een half-formeel optreden voor de Haagse VVD-jongeren begon met wat hijzelf een 'disclaimer' noemde: hij zou over verschillende onderwerpen beslist niet het achterste van zijn tong laten zien.
»
imageOmdat een deel van de aanwezigen hem toch wel tot uitspraken wilde verlokken en Zalm zelf wel van een grapje houdt, kreeg de bijeenkomst iets speels. Zalm had daar duidelijk aardigheid in. Hij kwam authentiek over en sprak met kennis van zaken. De manier waarop hij bijvoorbeeld inging op de verschillen tussen Griekenland enerzijds en Italië en Japan anderzijds zie ik nog niet zo snel uit de mond van minister de Jager komen. Laat staan uit die van Wouter Bos, de man die hem benaderde om topman bij ABN-AMRO te worden toen de bank min of meer genationaliseerd werd.
Gerrit Zalm werd minister van financiën toen ik nog lid van de PvdA was. Ik kan me nog levendig herinneren dat hij toen een sympathieke indruk op me maakte. Nu ik voor dit stukje zijn CV er op nasla realiseer ik me dat zijn afkomst daarbij ook wel een rol gespeeld zal hebben: hij is een jaar ouder dan ik, zat ook op de Hogere BurgerSchool en zijn vader verdiende, net als de mijne, zijn geld met zijn handen. Naast zijn humor dus. Toen een van de aanwezige VVD-leden polste of dat eigenlijk wel verenigbaar was, liberaal zijn en topman van een bank die in overheidshanden was gekomen, antwoordde hij: "Eigenlijk niet, nee", maar in een moeite door wees hij er op dat het de bedoeling was dat de overheid geen eigenaar blijft en begon hij de bank als een goede aankoop te prijzen!

Geen enkele politieke duiding
Maar hiermee heb ik dus nog geen oordeel uitgesproken over zijn wel en niet uitgesproken politieke stellingnames.
Hierboven gaf ik aan dat het niet zo gek is dat Zalm over bepaalde zaken geen uitspraak wilde doen. De keuze van de onderwerpen waar hij wel en niet uitspraken over deed was, nu ik er nog eens over nadenk, echter ongehoord.
Zalm noemde de schuldsituatie van de VS als hoofdoorzaak van de economische crisis maar koos ervoor daar geen enkele politieke, of zelfs maar financieel-economische duiding aan te geven. Omgekeerd waren per saldo de uitspraken die hij wel deed over de Europese politiek eigenlijk vernietigend. Misschien nog wel opmerkelijker was dat verschillende van zijn uitspraken daarover, eufemistisch uitgedrukt, nogal op gespannen voet stonden met elkaar.
In 2003 verwierf Zalm in Europa de bijnaam "Il duro" vanwege zijn inspanningen om Frankrijk en Duitsland te houden aan het zogenaamde Stabiliteitspact: de afspraak dat het begrotingstekort in de EU-landen niet meer dan 3% van het Bruto Nationaal Product zou mogen bedragen. Hij legde er natuurlijk niet veel nadruk op, maar bekende wel dat hij destijds alleen steun kreeg van Finland, Spanje en Oostenrijk en gaf in reactie op de vragen van Andre van Delft toe dat Frankrijk en Duitsland uiteindelijk toch gewoon weggekomen waren met het aan de laars lappen van de afspraken. Ook hier was hetgeen hij wegliet weer het meest vreemde: hij gaf geen enkele politieke duiding aan die gebeurtenissen.

Met betrekking tot de huidige crisis noemde Zalm de Europese besluiteloosheid het grootste probleem met name omdat daarmee ruimte zou ontstaan waarin marktpartijen, hysterisch?, 'overreageren' op bepaalde signalen. Op de weg terug naar huis hoorde ik de econoom Kleinknecht op de radio commentaar leveren op een nieuw staaltje van traag reageren van de Europese politiek. De ministers van financiën hadden overlegd naar aanleiding van verontrustende berichten over Italië. De afgelegde verklaringen waren nietszeggend. Maar veel opmerkelijker, presentator Grimbergen wees daar terecht op, was dat er zo weinig gevoel van urgentie vertoond werd: de volgende bijeenkomst was vastgesteld voor september. Ja, in zoverre had Zalm wel gelijk, dat doet denken aan besluiteloosheid.
Of dat vooral gevaarlijk is vanwege die ruimte voor 'overreageren', lees: speculatie, is echter een heel andere vraag.
toen 'eurosceptisch' nu een 'strategie' van 'Vlucht naar voren'

Tussen neus en lippen door wees Zalm, in een reactie op een heel andere vraag over hedge funds, op het economische en dus ook maatschappelijk nut van 'vijandige overnames': die kunnen ervoor zorgen dat gezonde delen van bedrijven of conglomeraties gered worden doordat ongezonde delen ervan worden losgesneden. Dit soort vijandige overnames is voor de overnemers alleen lucratief wanneer er inderdaad onderdelen zijn die de toekomst van het geheel bedreigen: wanneer in die bedrijven dus iets structureel mis is. Gezonde bedrijven hebben weinig te vrezen voor vijandige overnames.
Iets vergelijkbaars geldt ook voor landen. Het trage reageren van 'Europa' doet echter in niets denken aan het zelfvertrouwen van een 'bedrijf' met weinig of geen ongezonde delen maar op gebrek aan slagvaardigheid.

Meer macht voor krachteloze dogmatici?
Uit het geheel van zijn uitspraken bleek dat Zalm kiest voor de onverantwoordelijke 'vlucht naar voren'.
Hij hamerde op de noodzaak van Europees in plaats van nationaal toezicht. Helemaal bont maakte hij het in reactie op de eenvoudige, maar cruciale vraag: als destijds de afspraken over het stabiliteitspact niet bindend bleken waarom zouden we dan nu wel vertrouwen hebben in de nieuwe 'strenge' afspraken met de landen in problemen? Uiteindelijk kwam het antwoord er op neer dat het noodzakelijke Europese toezicht niet onder controle moest staan van de Europese raad (de ministers van de verschillende landen) maar van de Europese Commissie. Het team onder leiding van de ex-communist Barosso dus.
Op zich vond ik dit al een bedenkelijke invalshoek maar hij is werkelijk onbegrijpelijk, nee onaanvaardbaar, in combinatie met drie andere uitspraken.
Vanuit zijn hoedanigheid als topman van ABN AMRO noemde hij de opstelling van de commissie 'dogmatisch'. Vanuit overwegingen met betrekking tot de bijna-monopolie positie van de ABN-AMRO heeft 'Europa' opgelegd dat de bank geen bedrijven mag aankopen. Deze eis wordt volstrekt rigide doorgevoerd: geen enkele acquisitie is toegestaan, bijvoorbeeld ook niet wanneer de acquisitie gefinancierd wordt met het afstoten van andere bedrijvigheid.
Volgens Zalm is het gevaar van serieuze economische teruggang nog steeds veel groter dan dat van inflatie en als de economie weer in een dip komt is dat te wijten aan de Europese politiek.
En als klap op de vuurpijl sprak hij nog uit dat de Europese politici de crisis niet aankunnen!
Wat een reusachtige verandering: toen 'eurosceptisch' (zie bijvoorbeeld deze inmiddels hilarisch aandoende tekst over de Anglo-Saxon capitalist background van 'de harde') nu een 'strategie' van 'Vlucht naar voren'.

Schuld van de pers?
De enige aanwezige journalist vroeg waarom er zo weinig geluiden over de zegeningen van de Europese Unie naar buiten komen. Zalm viel een beetje uit zijn rol van humorist en kwam met het jammerverhaal dat die positieve geluiden toch nooit doorkwamen. Een bizar en onoprecht verhaal. Als het al waar was, dan zou dit toch geen excuus zijn om de positieve verhalen -wanneer die er waren- dan maar helemaal achterwege te laten en helemáál niet om met een verhaal te komen dat zo negatief was als hetgeen hij dan toe naar voren had gebracht.
Pas toen hij werd uitgedaagd om iets te zeggen over de duidelijke opstelling van de PVV, die de Grieken een terugkeer naar de drachme gunnen, kwam hij met opmerkingen waaruit enig geloof in een positieve afloop van de Griekse kwestie doorklonk: hij wees er op dat de maatregelen die nu door de Griekse overheid genomen zijn bepaald geen kattenpis zijn. In de ambtenarensalarissen wordt echt serieus gehakt, pensioenen worden niet bevroren maar drastisch verlaagd.
Ze zullen terughoudend zijn

Op mijn opmerking dat dit misschien optimistisch kon stemmen over de Griekse begrotingsdiscipline maar niets te maken had met de onderliggende economische zwakte van de Griekse economie ging Zalm dan weer niet in. Hetzelfde gold voor mijn kanttekening bij zijn verhaal over de relatie tussen de Euro en de inflatie. Op nogal populistische wijze had Zalm het inflatieniveau van de Eurozone ("onder de twee procent") afgezet tegen de reusachtige inflatie die we kenden met de gulden: meer dan 10%. Ik kan me nog goed herinneren dat dat inderdaad voorkwam: dat was de reden dat ik me destijds weinig druk maakte om mijn renteloze studielening. Om diezelfde reden kan ik me echter heel goed herinneren dat de inflatie ruim voor de invoering van de euro dramatisch teruggedrongen werd. Zie afbeelding van (herkomst)
image
Op mijn vraag over zijn vertrouwen in de euro kreeg ik een relatief duidelijk antwoord. Persoonlijk vond ik het de op een na meest opmerkelijk uitspraak van de avond.
Onder verwijzing naar zijn disclaimer vroeg ik maar niet of hij een inschatting wilde maken over het wel of niet terugkeren van de drachme in de komende jaren. Maar misschien wilde hij omgekeerd wel zeggen of hij verwachtte dat in de komende vijf of zeven jaar er nog andere landen de Euro zouden gaan invoeren? "Ze zullen terughoudend zijn", zei Zalm. "Ze zouden misschien voor een tussenvorm kiezen: streven naar vaste wisselkoers ten opzichte van de Euro". Alsof een vaste wisselkoers met de belangrijkste handelspartners niet al sinds jaar en dag door elk land nagestreefd wordt…
En de meest opmerkelijke onthulling? Lacherig bekende Zalm dat hij ten tijde van het referendum het voorstel voor een Europese Grondwet in 2005 niet van A tot Z gelezen had. Evengoed was hij van mening dat het overdonderende nee in het Nederlandse referendum aanleiding moest zijn voor 'betere uitleg'….  

Frans Groenendijk,  13-07-2011          

Reacties
Er is nog niet gereageerd op dit stuk
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.