»

Analist Peter Zeihan van Stratfor geeft in begrijpelijke termen uitleg over belangrijke verschillen tussen Europese en Amerikaanse banken.
Er is moeilijk een speld tussen te krijgen en het verhaal is behoorlijk verontrustend. Opvallend is dat hij de andere houding tegenover banken koppelt aan de verschillen in onze geografie.
Rivieren vormen de basis van elk financieel systeem. De mogelijkheid om goederen te verplaatsen uit gebieden met een groot aanbod naar gebieden met een hoge vraag en winst te maken op basis van de verschillen, is alles waar het bij economische activiteit en handel om gaat.
Maar je moet wel een bank hebben.
Iemand om het geld te beheren en het proces te vergemakkelijken, en elk riviersysteem moet een groot bancair centrum hebben. Een blik op de kaart van Europa leert dat er één groot bancair systeem is voor elk van de rivieren: de Seine heeft Parijs, de Theems Londen, de Vistula heeft Krakow en ga zo maar door. Nu gaan in Europa het economische leven en nationale identiteit hand-in-hand, omdat elk van deze rivieren de thuisbasis is van een andere nationaliteit. Zodoende zien politieke leiders, vooral die in Europa, banken dan ook niet alleen als één van de instellingen of een economische pijler van de economie, maar als een hoeksteen van de staatssteun en het proces van 'nation-building'. En er wordt verwacht dat de banken de nationale belangen en de belangen van de staat mee in overweging nemen bij hun beslissingen.

Concurrentie tussen landen, tussen naties, vormt een wezenlijk onderdeel van het systeem en de banken maken er ook deel van uit.
Van het kapitaal dat de rivieren genereren wordt verwacht dat het, via de banken, een rol speelt in wat de staat maar nodig acht, of dat nu om het scheppen van volledige werkgelegenheid gaat, vooruitgang in nucleaire technologie, of de opbouw van een infrastructuur van wereldklasse. Men is van mening dat het geld van de bank in het land moet blijven en voor nationale doeleinden wordt aangewend. Het moet niet het land uitgaan, en geld van buiten moet niet binnen komen. Dit is een van de redenen waarom je Europese leiders uitspraken hoort doen in termen van sprinkhanen of gieren wanneer het over buitenlands geld gaat over aandelenbeurzen en hedge funds.

Gemiddeld wordt meer dan tweederde van het kapitaal dat wordt gebruikt door particuliere ondernemingen om hun activiteiten te financieren opgebracht in de vorm van bankleningen, terwijl aandelenmarkten en obligatiemarkten voor de rest zorgen.

In dit opzicht is de Verenigde Staten, als in zoveel andere dingen, een buitenbeentje. De Verenigde Staten heeft niet één bevaarbare rivier maar een netwerk van bevaarbare rivieren. Het Mississippi bekken heeft meer kilometers aaneengesloten waterwegen dan alle Europese rivieren samen. De VS heeft ook het voordeel van de Intracoastal Waterway, een serie van waterwegen dat de hele zuid- en oostkust omvat en gerekend kan worden tot het zelfde maritieme netwerk.
Dit heeft een aantal consequenties voor de manier waarop de Verenigde Staten functioneert.
Omdat iedereen maakt deel uit van dezelfde financiële zone, heb je niet de ontwikkeling van verschillende nationaliteiten. De Verenigde Staten kent geen Spanjaarden, Nederlanders en Roemenen, maar alleen Amerikanen.

Europese banken worden volgens Moody's vijf plaatsen lager geschat…

En simpelweg vanwege de omvang van het grondgebied waar het om gaat -we hebben het over de oostelijke helft van het hele continent- vind je er niet een enkel financieel centrum. Je hebt Chicago, New York, St. Louis, je hebt Norfolk en een aantal andere steden. Er is niet één Amerikaanse stad waar alles om draait zoals rond Parijs of Londen.

Vanwege de verspreide aard van de financiële sector en het feit dat er overal kapitaal beschikbaar is omdat het netwerk zo groot is, kijken de Amerikanen niet naar de banksector als behorend tot, 'eigendom van' zoals Europeanen doen.
Als gevolg daarvan zijn de Amerikaanse banken goed voor slechts ongeveer een derde van de financiering en komt de rest van aandelen en obligaties, in plaats van de twee-derde in Europa. Amerikanen zien de financiële sector als gewoon een andere tak van de Amerikaanse economie, niet meer of minder belangrijk, en niet beter of slechter dan andere sectoren.
Daarmee komen we bij de reddingsoperaties die op dit moment gaande zijn in Europa.

Wanneer in Amerika een economische sector faalt, is meestal een faillissement mogelijk. Maar als er dan toch sprake is van een bailout, dan is het de overheid die de bailout uitvoert met behulp van geld van de belastingbetaler. Er wordt geen beroep gedaan op de bank om een andere sector te redden.
Maar zie wat er nu in Europa gebeurt: de verschillende Europese regeringen hebben op hun banken geleund voor de financiering, niet voor een reddingsplan voor hun eigen land, maar voor een reddingsoperatie van de Griekse regering.
Er zijn al publieke uitspraken gedaan over bedragen van meer dan € 20 miljard (28,6 miljard dollar) van middelen die worden opgebracht door de verschillende Europese banken.

Deze manier van gebruiken van banken voor nationale doelen, in plaats van voor particuliere, winstgevende doelen, heeft een grote invloed op de gezondheid van de Europese banken. Het ratingbureau Moody's schat dat de obligatiemarkt Amerikaanse banken behandelt alsof ze eigenlijk twee plaatsen lager staan dan waar ze volgens de officiële ranking-systemen staan: grotendeels vanwege de nawerking van de hypotheekcrisis van een paar jaar geleden. Europese banken worden volgens Moody's vijf plaatsen lager geschat…