Gisteren las ik een stukje over de hier­naast afge­beelde meneer Kalina. Ruim twintig jaar na zijn dood werd aan hem alsnog de ere­titel Righteous Among the Nations verleend door de organisatie Yad Vashem.
Even daarna stuitte ik op een video­film over de ont­ruiming van de Joodse neder­zettingen uit de Gazastrook, deze week precies zeven jaar geleden (verderop sluit ik de documentaire in).
Misschien komt het erg gekunsteld over, maar ik voelde gelijk een verband tussen die twee; in tweede instantie kwam de ondertitel bij me op om dat verband te beschrijven. Antonin Kalina behoort tot de mensen die ervoor gezorgd hebben dat het communisme ondanks de ermee verbonden gruwelen, toch voor velen een zekere positieve bijklank heeft. Daarvoor heeft hij gezorgd op een manier die je hem niet kwalijk kunt nemen, niet mag nemen en niet moet nemen. Toen hijzelf al vijf jaar in Buchenwald zat, vanaf de nazi-inval in Tsjecho-Slowakije in 1939, bracht hij het nog op om voor honderden Joodse jongens het verblijf draaglijker te maken. Mede dankzij zijn inspanningen overleefden 900 van hen de Holocaust.

»

Het lijkt op het eerste gezicht vreemd dat geen van die jongens die, volgens het verhaal in The Times of Israel hem bij de bevrijding op hun schouders ronddroegen hem eerder voordroeg voor de eretitel. Allen waren echter vanzelfsprekend zwaar getraumatiseerd en spraken in het geheel niet meer over hun tijd in Buchenwald en de andere concentratiekampen waarin ze gevangen hadden gezeten. Kalina zelf schepte ook niet op over zijn rol en leefde na de oorlog een onopvallend leven.
Moshe Saperstein noemt zichzelf geen godsdienstwaanzinnige maar het komt er wel dichtbij.

WITHDRAWAL FROM GAZA - Documentary (Formerly 'Unsettled') from Gaza Withdrawal on Vimeo.

Op 22 minuten van het begin doet hij bijzondere uitspraken.

U begrijpt natuurlijk dat ik een religieuze fanaticus ben, maar er zit ook een beetje rationaliteit in mij. Wanneer iemand naar mij toe was gekomen en me verteld had dat het opgeven van Gaza en noord Samaria, daadwerkelijk de veiligheid voor de rest van Israël zou bevorderen, ook al zou ik geloven dat dat een fout was, dan zou ik het begrijpen en we zouden onze koffers pakken en gaan. Maar niemand, ook de regering niet, de VN niet, de VS niet, niemand kon uitleggen wat de voordelen waren voor Israël om hier weg te gaan.

Het zal niet meevallen voor seculiere en andere niet-orthodoxe Israeli's om Saperstein nu nog, na de overwinning van Hamas en de aanhoudende aanvallen vanuit de Gaza, tot andere gedachten te brengen.