De Oeigoeren in China: Taliban noch Marokkaan
Mei Ban Fa (uit: 'Under the Heel of the Dragon', van Blaine Kaltman)
Hoewel in Xianjang minder dan de helft van de bevolking behoort tot de Oeigoeren, heet het gebied officieel: 'Xianjang Oeigoer Autonome Regio'. De meeste Oeigoeren zijn volgeling van Mohammed. Maar niet allemaal. De organisatie Open Doors, die zich bekommert om de vervolging van christenen in onchristelijke landen, meldt in haar verslag over 2011 dat de situatie voor christenen in China gunstiger is geworden, maar ook: "Eén groep in China heeft in het bijzonder te maken met christenvervolging: de Oeigoerse christenen in de regio Xinjang. De Oeigoeren vormen een minderheid in China en zijn overwegend moslim."
Dit stuk is opgehangen aan een bespreking van het boek Under the Heel of the Dragon. Het valt in de categorie 'bloedige grenzen' (van de mohammedaanse beschaving), maar ik schreef het ook omdat ik me afvraag wat er te leren valt van de manier waarop niet-westerse landen omgaan met hun mohammedaanse minderheid.
» Genocide?
Mede dankzij anti-Chinese activiteiten van de Sovjet-Unie in het verleden [1], de stuiptrekkingen van het Ottomaanse Rijk aan het einde van de Eerste Wereldoorlog [2] en het hedendaagse neo-ottomanisme/pan-turkisme , wordt het gebied ook wel aangeduid als Oost-Turkestan [3]. Ja, dat is dezelfde Erdogan
De regio kent een turbulente geschiedenis. Er was ooit een Oeigoers rijk dat veel groter was dan het Romeinse Rijk ooit geweest is. De botsingen tussen het mohammedaanse, Mongoolse, Turkse en Britse imperialisme manifesteerden zich vaak en heftig in deze contreien. In de tijd van mohammedaans-mongoolse overheersing werden niet alleen Arabieren en Perzen maar ook Oeigoeren ingezet om de meerderheid van de bevolking eronder te houden [4].
Deze eeuw kwamen de Oeigoeren vooral in het nieuws door de gewelddadige rellen van 2009, in de hoofdstad Urumqi en zeer recent door het optreden van de Chinese overheid tegen een illegale madrassa, leidend tot de dood van een 11-jarig kind in de gevangenis.
Xianjang is ongeveer zo groot als Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Spanje en Italië samen, maar er wonen een luttele 22 miljoen mensen. Meer dan 10 procent daarvan woont in Urumqi. Circa 45% van de bevolking van Xianjang is Oeigoer, maar in Urumqi slechts 13%. Ruim 40% van de bewoners van Xianjang behoort tot de Han, de veruit grootste etnische groep van China (en van de hele wereld trouwens).
De aanleiding voor de rellen in 2009 was een gevecht in een fabriek waarbij twee Oeigoeren de dood vonden.
Oeigoeren in Urumqi reageerden met buitensporig geweld tegen volstrekt willekeurige Han, waarna de overheid hardhandig optrad. In totaal vielen er enkele honderden slachtoffers, de meerderheid, maar zeer beslist niet alleen, Oeigoeren. Voor de Turkse premier Erdogan was het overheidsoptreden evengoed aanleiding om te spreken van gebeurtenissen die neerkwamen op genocide. Ja, dat is dezelfde Erdogan die de dood van meer dan een miljoen Armeniërs géén genocide wil noemen. Wanneer er mohammedaanse doden vallen is er nu eenmaal eerder sprake van genocide. [5].
Het geweld van 2009 was niet de eerste geweldsuitbarsting in deze eeuw. In 2008 was er al de aanslag in Kashgar, dichtbij de grens met Afghanistan. 70 politiemensen werden gedood terwijl ze aan het joggen waren. Zelfs volgens de VN is de organisatie die er achter zat, de separatistische ETIM met hoofdkwartier afwisselend in Pakistan en Afghanistan, een terroristische organisatie. De Etim is verantwoordelijk voor nog een groot aantal andere aanslagen. Evengoed spreekt de Uyghur American Association zelfs het bestaan van de organisatie tegen. Deze club heet particulier opgezet en gefinancierd te zijn, maar wordt gesubsidieerd met Amerikaans belastinggeld. Via een instelling die door de Democraten is opgezet strijken ze een kwart miljoen dollar per jaar op. Guantanamo-advocaat Nury Turkel was oprichter en langdurig voorzitter van de UAA [6].
Naïef in de positieve zin van het woord
Auteur Blaine Kaltman is criminoloog en socioloog. Het werk van deze wetenschappers dient met de nodige scepsis te worden bekeken. Veel van dat werk is immers even zeer aangetast door een politieke insteek en vooringenomenheid als dat van antropologen en politicologen. Dat Kaltman daar niet vrij van is, klinkt sterk door in de titel van het boek en ook in de ondertitel -Islam, Racism, Crime and the Uighur in China- en in veel hoofdstuktitels.
Het lijkt er sterk op dat het startpunt van het onderzoek van Kaltman het door clubs als UAA gecultiveerde slachtofferschap van de Oeigoeren was. Een andere mogelijkheid is dat hier de inbreng van de uitgever tot uitdrukking komt: zielige Oeigoeren verkopen goed.
Hoe het ook zei: die insteek komt in de eigenlijke tekst van het boek helemaal niet terug. De toon is onbevangen, tegen het naïeve aan. Dat pleit voor de auteur. Dat hij niet schrijft over de geschiedenis, over separatisme, pan-turkisme en de inhoud van het mohammedaanse gedachtegoed zou je ook kunnen opvatten als uiting van onbevangenheid.
Voor hem pleit ook dat hij aan de antwoorden op een vragenlijst, die hij heeft voorgelegd aan 92 Oeigoeren en 125 Han-Chinezen, geen prominente plaats heeft gegeven in het boek. De verschillen in de antwoorden van de Oeigoeren uit Xianjang en in Peking zijn zeer opvallend. Eén voorbeeld, dat terloops nog eens de insteek van Oeigoeren als slachtoffers illustreert. Kaltman vraagt:
Police: Do the police treat everyone equally (i.e., Uighur are not harassed or picked on)?
In Urumqi en Sjanghai zijn slechts 9 respektievelijk 4% van de geinterviewde Oeigoeren het met deze (suggestieve) stelling eens. De Han onderschrijven hem bijna zonder uitzondering. Opvallend is dat ook 72% van de Oeigoeren in Peking het ermee eens is. Dat kan haast geen toeval zijn, maar die 72% staat voor slechts 18 mensen. De cijfers ondersteunen slechts het beeld dat naar voren komt uit de straatinterviews en andere waarnemingen. Het boek moet gewoon niet worden opgevat als wetenschappelijke studie maar als product van -uitstekend uitgevoerde- onderzoeksjournalistiek. De auteur was niet afhankelijk van tolken en verbleef vijf jaar in China: zowel in Xianjang als in Peking, Sjanghai en Shenzen.
Er is geen oplossing
De subtitel van dit stukje is ongeveer te vertalen als 'er is geen oplossing'. Dat oordeel komt terug in verschillende gesprekken die Kaltman voerde met gewone Han-Chinezen en Waar je als minderheid al niet het slachtoffer van kunt zijnOeigoeren en het slaat, helaas, nog op meerdere schijnbare dilemma's ook.
De eerste gaat over wat je het multiculti-beleid van de Chinese overheid zou kunnen noemen. Minderheden als de Oeigoeren worden zeer sterk voorgetrokken ten opzichte van de meerderheid. Wat er uitspringt, -Kaltman legt er belachelijk weinig nadruk op-, is dat de één-kind politiek voor hen niet geldt. Daarnaast is er een soort van beleid gericht op 'behoud van eigen taal en cultuur'. Door diverse Oeigoeren wordt dit geïnterpreteerd als doelgerichte poging om hun ontwikkeling tegen te houden… Waar je als minderheid al niet het slachtoffer van kunt zijn. Men stelle zich voor wat de houding zou zijn tegenover een strikte assimilatie politiek.
Wat verder opvalt is dat er Chinezen zijn, die als reden voor dat beleid noemen dat het bewind goed wil overkomen in het buitenland! Dat afschuwelijke cultuurrelativisme lijkt zelfs in China al voet aan de grond te hebben. Die indruk wordt versterkt door allerlei andere opmerkingen van respondenten.
Een tweede kwestie waarop gereageerd wordt met dat 'Mei ban fa', betreft de grootschalige kleine criminaliteit (diefstal en drugshandel, geen overvallen). Het verhaal over de economie, de kansen (het stageplekken-argument zeg maar) en de armoe hoor je in China ook wel, maar er zijn daar toch meer mensen die er nuchter op wijzen dat er ook erg arme Han zijn en ook leden van andere minderheidsgroepen die ondanks de armoede niet op zo grote schaal de criminaliteit ingaan. Daarnaast wordt door zowel Han, Oeigoeren als Hui [7] erop gewezen dat het bestelen van Han bij uitstek een uitdrukking is van het wij-zij denken onder de Oeigoeren: een soort wraak op de succesvollere Han op wie men eigenlijk wil neerkijken.
De derde kwestie heeft te maken met het geweld van 2009, dat dus plaatsvond na het verschijnen van Under the Heel of the Dragon. In China is er niet alleen sprake van trek van kansarme Oeigoeren naar het rijkere oosten, maar ook van kansrijkere Han die naar het noord-westen, naar Xianjang, trekken. Ze brengen daar economische vooruitgang maar maar doen geen overdreven moeite om van het personeelsbestand een afspiegeling te maken van de bevolkingssamenstelling. De Oeigoeren profiteren zodoende wel van de komst van de Han maar lopen economisch achter en zullen dat blijven doen. Hoe onvermijdelijk dat is, blijkt uit terloopse opmerkingen over economische aktiviteiten van de Oeigoeren: het gaat dan steevast over landbouw, veeteelt en restaurants. De onoplosbaarheid klinkt ook door in de teksten van de Organization of the Islamic Cooperation (OIC) over Xianjang [8].
Lessen?
De positie en het gedrag van mohammedaanse minderheden verschilt uiteraard per land. Dat heeft te maken met de herkomst, geschiedenis en omvang van de groep, met andere culturele factoren dan het mohammedanisme en met de reacties van de meerderheid van de bevolking en van het optreden van de overheid.
Toch zijn er ook overeenkomsten. Mijn werkhypothese is dat het daarbij gaat om de volgende, met elkaar samenhangende en in elkaar overlopende, verschijnselen, die uiteindelijk terug te voeren zijn op het oorspronkelijke mohammedaanse gedachtegoed.
1. Een zekere terreurdreiging, al verschilt de aard en omvang ervan zeer sterk.
2. Gematigden nemen het op voor orthodoxen/radicalen.
3. Haat tegen afvalligen.
4. Gejammer over achterstelling, discriminatie en speciale rechten gecombineerd met superioriteitswaan, kortom tegen assimilatie.
5. Wij-zij denken.
6. Zwakke economische prestaties: tegen innovatie en meer gericht op het 'verdelen van' dan op groei.
7. En bovenal is er altijd de dreiging van separatisme. Ofwel in de vorm van streven naar afscheiding als mohammedaans land (emiraat), naar eigen wijken en/of eigen wetgeving (sharia).
Al deze verschijnselen zijn herkenbaar bij de Oeigoeren in China. Het lijkt erop dat de Chinese overheid in ieder geval zeer alert is op het eerste en het laatst genoemde.
Nogmaals: Mei Ban Fa
De OIC bemoeit zich, onder leiding van de Turkse Ihsanoglu net als de Turkse regering, intensief met de positie van de Oeigoeren. Uit de verslagen van de communicatie tussen de Chinezen en hen, krijg je niet de indruk dat de Chinezen opereren vanuit een omvattende analyse van alle aspecten van het binnen de landsgrenzen hebben van een mohammedaanse minderheid.
Overal waar er problemen zijn met een mohammedaanse minderheid of de niet-zo-erg-gematigde mohammedanen zelfs op grote schaal terreur plegen, biedt de OIC haar dialoog-diensten aan. In Thailand dringen ze aan op invoering van sharia in het zuiden, op de Filippijnen proberen ze de meer en minder gewelddadige separatisten op een lijn te krijgen. Het Westen word geprest om de vrijheid van het uiten van meningen over het mohammedanisme in te perken.
Kort na het geweld in Xianjang van 2009 kwam de OIC op bezoek. In het verslag ervan valt te lezen:
The OIC delegation sought information on the education policy, the question of control over natural resources, rules and regulations governing marriage and inheritance [9]. They also wanted information on the percentage of Muslim Uygur people in high echelon posts and their per-capita income as compared to national per-capita income as well as on claims of some quarters of forced abortion.
Zolang het mohammedanisme niet onschadelijk is gemaakt, bij voorkeur natuurlijk door hervorming van binnenuit, zullen mohammedaanse minderheden voor problemen blijven zorgen: Mei Ban Fa.
Er zijn maar twee dingen die voor wat betreft China tot enig optimisme kunnen stemmen.
Op de eerste plaats die betiteling zelf: die wijst erop dat er mensen zijn bij wie de omvang en aard van het probleem doordringt.
De Chinezen treden -niettegenstaande de 'dialoog' met de OIC- keihard op tegen de madrassas en andere uitingen van de, laten we maar zeggen: assertief-politieke kant van het mohammedanisme. Net als de Turkse overheid proberen ze de moskees en de imams stevig in de greep te houden.
Noten
1) Vooral in de periodes 1916-1928 en 1960-1989. Zie bijvoorbeeld
2) Zie hierover bijvoorbeeld David Fromkins The Peace to End all Peace
3) In de Engelse wikipedia wordt bij het lemma 'East-Turkestan' gewezen op de achtergrond van politieke strijd van deze term. In de Nederlandse versie lees je dat niet.
4) Zie het wikipedia lemma over islam in China en vooral ook dat over de wonderlijke term 'semu'. Het werpt ook enig licht op de bijzondere groep der Hui.
5) Zie bijvoorbeeld ook de kwestie Gujarat.
6) Voor deze aktivisten en voor Europese politici is er niets opvallends aan het feit dat Oeigoeren die vanuit China 'vluchtten' net in Afghanistan terecht kwamen toen de Taliban daar op het toppunt van haar macht was. En dan ook nog vlakbij de verblijfplaats van Bin Laden.
7) De Hui zijn een moeilijk te classificeren groep waar veel zeer rekkelijke moslims deel van uitmaken…
8) Die teksten verdienen veel meer aandacht dan ze nu krijgen van media en politiek.
9) Wie enigszins is ingevoerd in het onderwerp herkent onmiddellijk de sharia-agenda.
Reacties
# 1 Goed stuk over het te weinig bekende onderwerp der Oeigoeren, waaruit wederom blijkt:
Tommie:
Goed stuk over het te weinig bekende onderwerp der Oeigoeren, waaruit wederom blijkt:
"Islam is the worst thing that ever happened to humanity."
+++
Over de aporie 'mei ban fa' (沒辦法) :
mei ban fa - 沒辦法 - met de Googlevertaalmachine vertaald, wordt:
- Absoluut niet
- No way
- Keine Chance
- Pas moyen
- Niente da fare
- De ninguna manera
Volgens Patrick Cowsill, die enige tijd doorbracht in Taiwan, wordt het, min of meer afwijkend van het officiële "this problem can't be solved", gebruikt voor
a. I don't feel like helping you
b. I won't help you because if I take initiative, I could get in trouble
c. Get lost, because you can't win this pissing contest
Betekenis c lijkt me het meest angstaanjagend/'islamofoob'.
30-jun 2012 , 11:37
# 2 Als je over de duivel spreekt, trap je op zijn staart:
Tommie:
Als je over de duivel spreekt, trap je op zijn staart:
http://barenakedislam.com/2012/06/29/china-airline-crew-and-passengers-thwart-hijacking-attempt-by-six-uighur-muslims/
30-jun 2012 , 04:58
# 3 Benieuwd of de Nederlandse media die gebeurtenissen de moeite van het vermelden waard vinden.
Frans Groenendijk:
Benieuwd of de Nederlandse media die gebeurtenissen de moeite van het vermelden waard vinden.
De automatische koppeling naar 'tweets die mogelijk aansluiten' werkt. Dit artikel wijst op de verhoogde waakzaamheid in verband de herdenking van het geweld van 2009 (5 juli). Zou zo maar kunnen dat de mislukte vliegtuigkaping er verband mee hield.
30-jun 2012 , 05:34
# 4 Hier het gekleurde item van de NOS
Tommie:
Hier het gekleurde item van de NOS
http://nos.nl/artikel/389537-kaping-chinees-vliegtuig-verijdeld.html
30-jun 2012 , 05:51
# 5 Bovenstaand artikel kan zo in een schoolboek geschiedenis opgenomen worden.
Alf Jans:
Bovenstaand artikel kan zo in een schoolboek geschiedenis opgenomen worden.
Citaat: "4. Gejammer over achterstelling, discriminatie en speciale rechten gecombineerd met superioriteitswaan, kortom tegen assimilatie."
Het verbaasd me altijd hogelijk hoe een (religieus gebaseerde) cultuur die extreme vormen van achterlijkheid genereert tegelijkertijd individuen voortbrengt vol eigendunk en superioriteitswaan.
01-jul 2012 , 09:10
# 6 @ Alf Jans:
monty1:
@ Alf Jans:
"Het verbaasd me altijd hogelijk hoe een (religieus gebaseerde) cultuur die extreme vormen van achterlijkheid genereert tegelijkertijd individuen voortbrengt vol eigendunk en superioriteitswaan."
Dat verbaast mij nou net niet. Nooit in een inrichting geweest? Waar prettig of wat onprettiger publiek resideren? De superioriteit en grootheidswaan is daar overal waar te nemen onder de "gestoorde mens.' Je moet een zekere mate van wijsheid en intelligentie hebben om je eigen kracht en zwakte onder ogen te zien. Ik dicht moslims veel toe. Maar die kwaliteiten zijn zeer zeldzaam in die groep, vrees ik.
09-jul 2012 , 01:33
# 7 #5 Alf Jans:
Johrij:
#5 Alf Jans:
Grootheidswaan en daaraan gepaard een gevoel van minderwaardigheid is letterlijk en figuurlijk een explosief mengsel. Verder wat monty1 zegt.
09-jul 2012 , 06:23
Reageren is niet mogelijk op dit bericht.