Het Fortuyn-moment
I want my country back
In de video (onderaan) ziet u de toespraak van Nigel Farage, op een partijconferentie van de UK Independence Party (UKIP) in Exeter. De man die jarenlang heeft gewaarschuwd dat de Europese Unie wordt geleid door “gevaarlijke mensen” die Europa in crisis zouden onderdompelen. Niet alleen een financiële crisis, maar een politieke crisis. Voortdurend heeft hij gewezen op het feit dat de Europese Unie een antidemocratisch moloch is en elke keer werd hij in het Europese Parlement voor ‘populist’ en ‘anti-Europees’ versleten. Maar hij heeft gelijk gekregen, in alles wat hij zei.
Het is zelfs nog erger dan hij dacht.
Vragen aan de PvdA-leden in het europarlement
Een S&D-persbericht deed me aan de rijksdagbrand denken
Vanwege actualiteit en update weer bovenaan gezet
Geachte heer Berman, mevrouw Bozkurt, mevrouw Merkies,
12 september jongstleden plaatste de S&D groep een persbericht op de eigen webstek onder de kop Swoboda: 'No more EU money to political parties against EU values'.
Graag vernam ik van u op welke wijze u, als Nederlands smaldeel in deze groep, inmiddels afstand heeft genomen van de uitlatingen van de heer Swoboda. Heeft u dat als delegatie gedaan, in samenspraak met andere democraten in de S&D-fractie, op welke wijze heeft u uw afkeuring naar buiten gebracht?
Neemt de VVD haar eigen programma serieus?
VVD-fractieleider in EP: militair ingrijpen in Syrië? Ja. Euro-obligaties? Het is ingewikkeld.
Een mens is nooit te oud om te leren.
Bij de verkiezingen van 2010 twijfelde ik nog tussen PVV en VVD. Intussen ben ik er nog minder gerust op dat de PVV op middellange termijn voor een serieus alternatief wil en kan zorgen. Na het lezen van het verkiezingsprogramma van de VVD, en vooral nu ik nog eens het een en ander gelezen heb over het optreden van de VVD-fractie in het Europarlement, is er echter geen haar op mijn hoofd meer, die eraan denkt VVD te stemmen.
Parmantig meldt het verkiezingsprogramma "De VVD ziet niets in euro-obligaties, omdat dit de belangrijkste prikkel wegneemt bij probleemlanden om hun begroting op orde te brengen en te houden." Hun eigen vertegenwoordigers in het Europarlement denken daar niet alleen anders over: ze handelen daar ook naar! (op de onderstreping kom ik verderop nog terug).
Manders en Mulder van de VVD-fractie stemden 1 december 2011 gezellig mee met resolutie A7-0361/2011 van het EP waarin deze blootste aller keizers, er bij de Europese Commissie op aandrong om met voorstellen in de richting van Euro-obligaties te komen (punt 46).
Van Baalen maakte het in zekere zin nog bonter: hij onthield zich van stemming!
Met de kennis van toen…
Was Zalms Italofobie verkiezingsretoriek?
"Met de kennis van nu …". Wanneer een politicus een zin daarmee begint dan weet je al waar het heen gaat: duiken voor verantwoordelijkheid, Een Cohennetje doen. 'Niemand wist dat toen', 'niemand kan dat, dus waarom mij erop aankijken', 'iedereen (even) schuldig', 'overschrijding van het budget voor een metrolijn loopt altijd in de miljarden'.
Het is dankbaar werk om eraan te herinneren dat 'kennis van nu' ook 'toen' al bestond. Voor wat betreft de naderende climax voor het ESM-schandaal -de uitspraak van het constitutionele hof van Duitsland- hoef je daarvoor maar heel oppervlakkig terug te kijken naar de discussie die werd gevoerd in de aanloop tot de invoering van de euro.
6 februari 1998 schreef redacteur Ruyter van Steveninck (pdf link) van 'het economenblad' ESB (Economisch Statistische Berichten) in dit verband een interessant stukje onder de kop Zalm's Italofobie [*]. Hij 'ontmaskerde' Zalms bezwaar, geinig aangeduid als 'italofobie', als verkiezingsretoriek. Vooral de argumenten die hij gebruikte zijn in het licht van de actuele situatie heel bijzonder. Hilarisch wanneer het niet om zo gruwelijk belangrijke zaken ging. Hij sloeg als het ware tegelijkertijd de plank helemaal mis en de spijker op de kop. Best knap.
Snus: gaat Zweden de EU als eerste verlaten?
Met Brussel tegen de vrije markt
De anti-rook hysterie ergert heel wat mensen. In Zweden is de ergernis over het 'Secret EU Snus Ban Plan' nog veel groter. En terecht. Snus is een zogenaamd "smokeless tobacco product": niet gezond, maar echt véél minder ongezond dan roken.
Brussel gaat echter feller tekeer tegen snus dan tegen sigaretten. Een flink deel van de bevolking van Zweden en Noorwegen is snusgebruiker. Onder Zweedse mannen zijn er meer snusgebruikers dan rokers. Van alle eurolanden telt Zweden het laagste percentage rokers. Bij de onderhandelingen over de toetreding van Zweden tot de EU vormde snus al een serieuze hobbel. De niet-Zweedse onderhandelaars wensten de burgers van hun landen te beschermen tegen het verschrikkelijke snus en Zweden kreeg ontheffing (sic) van het snus-verbod dat geldt in de rest van de EU. Als voorwaarde werd gesteld dat het land alle noodzakelijke maatregelen zou nemen om te voorkomen dat snus op de markt zou komen in de rest van de EU. Zo kwam snus terecht in annex XV van het toetredingsverdrag (zeer lange pdf). Het 'beschermen' van de gezondheid van volwassen Europeanen tegen hun eigen keuzes woog toen duidelijk al zwaarder dan de vrije marktwerking. Intussen is het Europese anti-snus-verhaal nog idioter geworden.
Het CDA-programma en het euro-avontuur
'Iedereen': een oefening in surrealisme
Het zal u niet ontgaan zijn: 12 september aanstaande zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer.
De verkiezingen zullen deels het karakter van een referendum over de EU hebben.
Aan elk type referendum zitten voordelen en nadelen. Het 'referendum' over de EU is er een met wat minder nadelen: het is namelijk niet adviserend of besluitvormend maar corrigerend.
Het verkiezingsprogramma van het Christen Democratisch Appel, dat de wonderlijke titel Iedereen heeft meegekregen, bevat tenenkrommend proza. Qua stijl doet het een beetje denken aan de aanprijzingen van Olie B.B. te R. op de achterflap van de boeken van Marten Toonder: "Wie wereldwijde problemen wil aanpakken (…) zal over grenzen heen moeten samenwerken". Ook op de inhoud is nogal wat aan te merken.
Maar er zitten ook goede kanten aan het programma. Een daarvan [1] is dat er duidelijk uit spreekt dat men ook bij het CDA onderkent dat 'Europa' centraal staat op 12 september. Mooi. Laten we eens gedetailleerd kijken naar 'Europa' in hun programma. Ik haal er wat opmerkingen uit eerdere verkiezingsprogramma's van het CDA bij.
Bij wijze van service heb ik het 'Iedereen'-hoofdstuk Via Europa in de wereld verderop integraal opgenomen. Voordat ik inga op het aspect 'euro/EU/Europa' in het programma licht ik nog even de meest tenhemelschreiende alinea uit dat hoofdstuk.
De keuzes met betrekking tot tot de Euro lijkt beperkt te zijn tot twee zeer onaantrekkelijke alternatieven:
A1) Het, hoogstwaarschijnlijk chaotische, einde van de Unie, waarbij landen individueel uit de muntunie stappen of gezet worden. Voor elk individueel lid is zo'n gang riskant en is het risico op bankruns en andere financiele paniek aanzienlijk.
A2) Verdere overheveling van bevoegdheden en belastinggeld naar Europese instituten zonder democratisch gehalte. De EMU wordt dan steeds meer een transferunie waar goed geld naar kwaad geld wordt getransfereerd van Noord aan Zuid terwijl het concurrentievermogen van het hele EU-gebied terugloopt. Dit is een recept voor onvrede in zowel Noord als Zuid.
Er is ook een derde mogelijkheid: plan B van Marcus C. Kerber. Daarvoor hoeft de Euro niet afgeschaft te worden. Daarvoor hoeft er geen transferunie tussen Eurolanden opgetuigd te worden die onze pensioenfondsen en onze belastingopbrengsten in de waagschaal legt.
Europa wankelt, maar het boek staat als een huis
Meer Hankels, minder Sarrazins
Gisteren werd in de 'hoofdstad' van Europa de bundel Europa Wankelt gepresenteerd. 9 mei is de 'Dag van Europa'. Qua symboliek was de datum dus goed gekozen. Gezien de actuele politieke ontwikkelingen in Europa is de maand eerder perfect dan aardig gekozen. De verkiezingen van afgelopen zondag in Frankrijk en Griekenland leverden heel verschillende resultaten op maar die kennen tegelijkertijd een grote overeenkomst: beide zullen eraan bijdragen dat Euro en EU in hoog tempo onder verdere druk komen te staan. EU en Euro zullen ook centrale thema's zijn bij de komende parlementsverkiezingen in Nederland, op 12 september.
Vanwege het grote belang van het boek en omdat het wel wat heeft om er snel bij te zijn, wilde ik deze recensie graag vandaag al publiceren. Ook omdat 10 mei een datum is met nog meer symboliek. Precies 72 jaar geleden vielen immers de nazi-troepen de Benelux landen binnen: het moment waarop echt voor iedereen duidelijk was dat de Wereldoorlog een feit was. Op dezelfde dag werd Churchill eindelijk premier van Groot-Brittannië. De manier waarop in Europa werd en wordt omgegaan met de erfenis van de Tweede Wereldoorlog klinkt door in verschillende bijdragen in de bundel. Dat was onvermijdelijk.
Het is een wonderlijk verschijnsel dat er in een land als Nederland niet meer compassie bestaat met de gewone mensen in Griekenland. Hier dreigen regeringen te vallen als er getornd wordt aan de ontwikkelingshulp. Het land komt in opstand als een jong volwassen illegaal, die hier een behoorlijke opleiding heeft gehad, wordt teruggestuurd naar zijn vaderland. Een land trouwens waar het veel beter gaat dan in Portugal. Maar de reële ellende in Griekenland laat die zelfde mensen koud.
Radoslav Sikorski, de Poolse minister van buitenlandse zaken merkte in een fraaie rede [1] in Berlijn op dat het niet de uitbreiding van de EU is geweest die als oorzaak moet worden aangemerkt van de huidige crisis. Hij gaf ter ondersteuning van zijn betoog wat cijfers over de export uit de oude EU landen naar de nieuwe lidstaten. Die zijn inderdaad indrukwekkend. Maar dat neemt niet weg dat het bestaande bestuursapparaat van de EU niet geschikt is voor de coördinatie van 27 lidstaten met zulke uiteenlopende economieën en een zo verschillende culturele achtergrond.
De Engelse krant The Independent en de Israëlische krant Yediot Acharonot publiceerden vorige week artikelen over een EU rapport dat zware kritiek op de Israëlische politiek in ‘Area C’ op de West Bank zou bevatten.
Het zogenaamde C gebied wordt krachtens de Oslo akkoorden legaal door Israël beheerd. Het EU rapport staat echter bol van de halve en hele onwaarheden en is slechts gebaseerd op pro Palestijnse bronnen waaronder de VN organisatie OCHA.
Onder het motto 'Een plaatje zegt meer dan duizend woorden' plaatste ik hier een paar weken geleden een grafiekje met wat toelichting om de zogenaamde 'spread' in beeld te brengen. Een plaatje met praatje verheldert niet alles, maar maakt onthouden makkelijker. Om dezelfde reden nu twee afbeeldingen over schuldenposities van landen.
Maar eerst kort iets over de aanleiding om ze nu te plaatsen: een tweet-uitwisseling met Peter Verhaar.
Het Europees Parlement: de blootste aller keizers
Het EP stelt een resolutie op over de ECB
Het Europees Parlement is in vrijwel niets te vergelijken met nationale parlementen van democratische landen. Ik maak in dit middellange stuk eerst wat algemene opmerkingen over het Europees Parlement en haar commissies en zoom dan nog wat in op één specifieke resolutie van één EP-commissie: over het jaarverslag van de Europese Centrale Bank.
In de Volkskrant van 19/12/11 stond een goed leesbaar verhaal van Dirk Bezemer, een veertigjarige Groningse hoofddocent openbare financiën.
Hij verdedigde daarin het standpunt dat de ECB het schatkistpapier van de zuidelijke eurolanden op hoort te kopen van de Europese banken die de crediteuren zijn van die landen. De tegenwaarde van de aankoop zou moeten bestaan uit verhoging van de reserves van de betrokken banken. Op die manier zou een hoognodige versterking van het eigen vermogen van de banken plaats vinden terwijl er geen inflatoire werking van uit zou gaan omdat de geldhoeveelheid er niet door verandert. Op zich een juist betoog, maar er kan het volgende over worden opgemerkt.
De euro en de spread
Praatje bij een plaatje
Gisteravond, 15 december 2011, hoorde ik toevallig Jeroen van der Veer, ex topman van Shell, praten over de huidige eurocrisis. Ik acht het oordeel van de heer Van der Veer doorgaans relevant. Ook nu was dat het geval.
Van der Veer noemde 4 maatregelen, die naar diens oordeel van belang waren om het vertrouwen van de financiële markten in de euro te herstellen. Ik herhaal ze hier in mijn eigen woorden.
Vanochtend kwam de Europese Raad, die afgelopen nacht voor de zoveelste maal bijeen was om te vergaderen over de eurocrisis, met een Verklaring. Wat stond daar precies in en wat betekenen de voorgestelde maatregelen, en dan met name voor Nederland? En, belangrijker nog, is het een goede stap in de richting voor het oplossen van de eurocrisis?
Gisteren waren zowel staatssecretaris Knapen als topondernemers Weijers (Akzo) en Van Houten (Philips) te gast bij Buitenhof. Onderwerp van gesprek was de huidige eurocrisis -uiteraard zou men tegenwoordig bijna denken.
Gewoonlijk staat Buitenhof garant voor een sterk pro-Europees geluid en er werd dan ook via verschillende kanten kritiek uitgeoefend op de interviewer.
De laatste tijd hoort men weer vaker de roep om uitgifte van euro-obligaties, ook wel aangeduid als eurobonds. Dat zou hét instrument zijn om de huidige eurocrisis te bezweren. Maar is dat ook zo? Wat betekenen die obligaties eigenlijk? In eerdere stukken [1] heb ik er al meermaals op gewezen, dat de huidige eurocrisis vooral politieke oorzaken heeft. Dat het een vlucht naar voren was om de munt in te voeren voor een samenraapsel van landen, wier economieën, fiscaliteiten en nationale sentimenten in hoge mate van elkaar verschilden. Velen, waaronder toonaangevende economen, hebben destijds gewaarschuwd tegen die vlucht naar voren, maar de politiek wilde niet luisteren. En nog altijd niet. De euro was zogezegd noodzakelijk om oorlog te voorkomen tussen de gezworen aartsvijanden Frankrijk en Duitsland. Het zou vrede en welvaart brengen voor iedereen.
De titel die hierboven staat is mooi gekozen. Niet door mij, maar door Jan Luyten van Zanden. Hij heeft hem gezet boven een niet erg diepgravende maar wel nuchtere bijdrage in het Euro-debat, zoals gepubliceerd op MeJudice (klik op logo).
Hieronder de eerste alinea. De rest kunt u lezen op MeJudice.
In die alinea staat een raar polariserend zinnetje, ik heb het italic gemaakt, maar verder is het een mooie eerste aflevering van wat een serie wordt "over de vraag of een terugkeer van de gulden een wijs plan is"
Een gemeenschappelijke euro NAAST de gulden